Życie towarzyskie dziewiętnastowiecznej wiejskiej parafii. Analiza sieci społecznych

• Authors: Aleksandra Dul

Title variants

EN

Social Life of a 19th Century Rural Parish. A Network Analysis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje szczegółowy obraz relacji społecznych między mieszkańcami wiejskiej parafii Iwanowice na przestrzeni piętnastu lat (1811–1825). W badanej społeczności, choć w przeważającej mierze rolniczej, odnaleźć można przedstawicieli zaskakująco wielu grup zawodowych, w tym licznych rzemieślników oraz różnego szczebla zarządców i urzędników. Zastosowanie metod analizy sieciowej pozwala na odtworzenie złożonej struktury powiązań towarzyskich na podstawie zespołu danych pochodzących z metryk ślubnych. Okazuje się, że przynależność do wspólnej kategorii zawodowej nie jest czynnikiem decydującym o kształcie całości sieci społecznej, choć przedstawiciele niektórych profesji – żołnierze oraz ekonomowie – wyraźnie preferowali własne środowisko. Analogiczne zjawisko można zaobserwować w przypadku społeczności żydowskiej. Piśmienność nie wydaje się stanowić samodzielnego kryterium doboru relacji; funkcjonuje ona w ścisłym powiązaniu z innymi czynnikami, jak określony status społeczny. O dużym znaczeniu centralnej miejscowości parafii jako lokalnego ośrodka życia towarzyskiego świadczy silna sieć powiązań Iwanowic z otaczającymi je wsiami, a także fakt, iż to właśnie stamtąd wywodziła się swoista elita towarzyska badanej społeczności.

EN

The paper presents a detailed view of social relations within a rural parish of Iwanowice over the course of fifteen years spanning from 1811 to 1825. The parish population, although mainly agricultural, consisted of a notable portion of various craftsmen as well as some managerial and clerical workers. Application of network analysis techniques to researching a data set of marriage certificates uncovers a complex and diversified order of social relations within the community. While occupational status does not appear to be the factor shaping the relations as a whole, members of two occupational groups: soldiers and farm administrators seem to form distinctive cliques. Clustering tendency is also prominent within the Jewish population. Literacy does not act as a socially dividing factor on its own, but only when combined with a certain social status. Strong ties between the central village of Iwanowice and its surrounding neighbours, together with the fact that the top five most prominent actors of the network all came from Iwanowice, reveal the significance of the parish largest village as a centre of social life of the community.

Keywords

PL

Iwanowice; wieś; parafia; wspólnota; relacje społeczne; sieć społeczna; social network analysis; SNA; demografia historyczna

EN

Iwanowice; village; parish; community; social relations; social network; social network analysis; SNA; historical demography

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Przeszłość Demograficzna Polski
• Year: 2017
• Volume: 39
• Pages: 167-208

Contributors

author

Aleksandra Dul

• Uniwersytet Jagielloński, Wydział Historyczny

References

• Archiwum Diecezjalne w Kielcach. Księgi metrykalne parafii rzymskokatolickiej w Iwanowicach, sygn. 2623/10.
• Archiwum Narodowe w Krakowie. Akta Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej Województwa Krakowskiego, sygn. 29/30/0.
• Archiwum Narodowe w Krakowie. Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Iwanowicach, sygn. 29/357/0.
• Archiwum Narodowe w Krakowie. Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Goszczy, sygn. 29/356/0.
• Kodex Napoleona z przypisami. Xiąg trzy. Warszawa: Drukarnia Xięży Piarów, 1811. Perthées, Karol. Mapa szczególna Województwa Krakowskiego i Księstwa Siewierskiego. 1 : 225 000. Paryż: P.F. Tardieu, 1792. oai:jbc.bj.uj.edu.pl:407.
• Spezialkarte der österreichisch-ungarischen Monarchie: Zone 5, Kol. XXII: Krakau. 1 : 75 000. Wien: Kaiserlich-Königliches Militär-Geographisches Institut, 1906. oai:jbc.bj.uj.edu.pl:291394.
• Topograficzna karta Królestwa Polskiego: Kol. III, Sek. VIII. 1 : 126 000. Warszawa: Zakład Sztycharsko-litograficzny Karola Fryderyka Mintera, 1839. https://polona.pl/ item/3742198/21.
• Barańska, Anna. Między Warszawą, Petersburgiem i Rzymem. Kościół a państwo w dobie Królestwa Polskiego (1815–1830). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2008.
• Baudouin de Courtenay-Ehrenkreutz-Jędrzejewiczowa, Cezaria. Łańcuch tradycji. Teksty wybrane. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2005.
• Blondel, Vincent D., Jean-Loup Guillaume, Renaud Lambiotte, Etienne Lefebvre. „Fast Unfolding of Communities in Large Networks”. Journal of Statistical Mechanics: Theory and Experiment 10 (2008): P10008 https://doi.org/10.1088/1742-5468/2008/10/ P10008.
• Brughmans, Tom. „Thinking Through Networks: A Review of Formal Network Methods in Archaeology”. Journal of Archaeological Method and Theory 20 (2013), 4: 623–662. https://doi.org/10.2307/43654602.
• Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego. T. 1, nr 1–12. Warszawa: Drukarnia Xięży Piarów, 1810.
• Fedorowski, Michał. Lud z okolic Żarek, Siewierza i Pilicy. Warszawa: Skład główny w księgarni M. Arcta, 1888.
• Fertig, Christine. „Rural Society and Social Networks in Nineteenth-Century Westphalia: The Role of Godparenting in Social Mobility”. Journal of Interdisciplinary History 39 (2009), 4: 497–522. https://doi.org/10.1162/jinh.2009.39.4.497.
• Gołębiowski, Łukasz. Lud Polski. Jego zwyczaje, zabobony. Warszawa: Drukarnia A. Gałęzowskiego i Społki, 1830.
• Gourdon, Vincent. „Les témoins de mariage civil dans les villes européennes du XIXe siècle: quel intérêt pour l’analyse des réseaux familiaux et sociaux”. Histoire, Économie et Société 27 (2008), 2: 61–87.
• Gourdon, Vincent. „Réseaux des femmes, réseaux de femmes. Le cas du témoignage au mariage civil au xixe siècle dans les pays héritiers du Code Napoléon (France, PaysBas, Belgique)”. Annales de démographie historique 112 (2006), 2: 33–55. https://doi. org/10.3917/adh.112.0033.
• Guzzi-Heeb, Sandro. „Kinship, Ritual Kinship and Political Milieus in an Alpine Valley in 19th Century”. The History of the Family 14 (2009), 1: 107–123. https://doi.org/10.1016/ j.hisfam.2009.01.002.
• Hamberger, Klaus, Cyril Grange, Michael Houseman, Christian Momon. „Scanning for Patterns of Relationship: Analyzing Kinship and Marriage Networks with Puck 2.0”. The History of the Family 19 (2014), 4: 564–596. https://doi.org/10.1080/10816 02X.2014.892436.
• Kodrębski, Jan. „Prawo rzymskie a Kodeks Napoleona w Polsce XIX wieku”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica, 38 (1988): 155–174.
• Leeuwen, Marco H.D. van, Ineke Maas, Andrew Miles. HISCO: Historical International Standard Classification of Occupations. Leuven: Leuven University Press, 2002.
• Łączyński, Zenon, red. Prawo cywilne obowiązujące w województwach centralnych (reprint z wydania Warszawa 1937). Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1997.
• Martin, Shawn, W. Michael Brown, Richard Klavans, Kevin W. Boyack. „OpenOrd: An Open-source Toolbox for Large Graph Layout”, Proceedings SPIE 7868: 786806. https://doi.org/10.1117/12.871402.
• Misztal, Henryk. Polskie prawo wyznaniowe. Zagadnienia wstępne. Rys historyczny. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1996.
• Newman, Mark E.J., Michelle Girvan. „Finding and Evaluating Community Structure in Networks”. Physical Review E 69 (2004), 2: 026113. https://doi.org/10.1103/PhysRevE.69.026113.
• Pelczar, Józef. Prawo małżeńskie katolickie z uwzględnieniem prawa cywilnego obowiązującego w Austryi, w Prusach i w Królestwie Polskiem. Kraków: nakładem autora, 1890.
• Poisot, Timothée. „An a Posteriori Measure of Network Modularity”. F1000Research 2 (2013): 130. https://doi.org/10.12688/f1000research.2-130.v3.
• Prakash, B. Aditya, Mukund Seshadri, Machiraju Sridhar, Christos Faloutsos. „EigenSpokes: Surprising patterns and Scalable Community Chipping in Large Graphs”. W: Advances in Knowledge Discovery and Data Mining. 14th Pacific-Asia Conference, PAKKD 2010 Proceedings Part II, red. Mohammed J. Zaki, Jeffrey Xu Yu, B. Ravindran, Vikram Pudi, 435–448. Berlin–Heidelberg: Springer, 2010.
• Rostworowski, Emanuel. „Rola urzędu wiejskiego w walce klasowej wsi”. W: Studia z dziejów wsi małopolskiej w drugiej połowie XVIII wieku. Praca zbiorowa Katedry Historii Polski Nowożytnej i Najnowszej Uniwersytetu Jagiellońskiego i Pracowni
• Badań Agrarnych Instytutu Historii PAN, red. Celina Bobińska, 363–400. Warszawa: Książka i Wiedza, 1957.
• Ruffini, Giovanni. Social Networks in Byzantine Egypt. Nowy Jork: Cambridge University Press, 2011.
• Słomka, Jan. Pamiętniki włościanina od pańszczyzny do dni dzisiejszych. Z przedmową dr. Franciszka Bujaka, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków: Krakowska Drukarnia Nakładowa, 1912.
• Sulimierski, Filip, Władysław Walewski, Bronisław Chlebowski, red. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1880.
• Świętochowski, Aleksander. Historja chłopów polskich w zarysie. Cz. 2: W Polsce podległej. Lwów–Poznań: Wydawnictwo Polskie, 1928.
• Wnęk, Konrad. Własność nieruchomości w Krakowie w połowie XIX w.: studia nad stałym katastrem galicyjskim. Kraków: Historia Iagellonica, 2011.
• Wyżga, Mateusz. „Mobilność i migracje chłopów do miast polskich doby preindustrialnej. Z badań nad mikroregionem krakowskim”. Przeszłość Demograficzna Polski 37 (2015), 2: 95–128. https://doi.org/10.18276/pdp.2015.2.37-05.
• Ziółek, Ewa M. Między tronem i ołtarzem. Kościół i państwo w Księstwie Warszawskim. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2012.

Identifiers

DOI

10.18276/pdp.2017.39-08