Realizacja założeń edukacji zdrowotnej w szkole podstawowej - analiza dokumentacji pracy szkoły

• Authors: Kołecka Barbara

Title variants

EN

The realisation of health education objectives in primary schools - an analysis of the documentation of the school's work

Abstracts

EN

Purpose of research. The purpose of the study was to identify the relationship between theoretical assumptions and the implementation of health education at the elementary school level. Method of research. The study used a data collection method based on secondary sources (Rubacha, 2011). Analysis concerned the procedures for implementation of health education that were included in the teachers' work plans (English, nature studies, physical education, upbringing in the family), based on the guidelines included in the core curricula of pre-school education and general education in particular types of schools (Journal of Laws 2014, item 803). Results. In the course of the analysis of the documentation it was stated that the didactic plans contain the objectives, tasks and content of health education. In the first stage of education, the content of health education is implemented in a spiral system, which means that students in the following years gradually enrich and deepen their competence (Celarek, Dąbrowski, Jankowski, 1999). In grades 4-6 differences were found in terms of the assumptions contained in the curriculum and the curricula of the following subjects: nature studies and upbringing in the family. In grades 5 and 6, the work plans for the subject of nature studies have shown no continuation of the spiral implementation of the content of health and health care in grades 5 and 6. In classes 5 and 6 students are not equipped with knowledge about the biology of human development (pregnancy, childbirth). Conclusions. 1. This documentary analysis locates the content of health education indicated by the core curriculum in the holistic health concept. 2. The content of health education is implemented at both stages of education in the subjects identified by the core curriculum. 3. The teachers' work plans contained the content of health education included in the curriculum.

PL

Cel badań. Celem badań było rozpoznanie związku pomiędzy założeniami teoretycznymi a realizacją edukacji zdrowotnej na etapie szkoły podstawowej. Metoda badań. W badaniach zastosowano metodę zbierania danych w oparciu o źródła wtórne (Rubacha, 2011). Analizie poddano zapisy dotyczące procedur realizacji edukacji zdrowotnej zapisane w przedmiotowych planach pracy nauczycieli (język angielski, przyroda, wychowanie fizyczne, wychowanie do życia w rodzinie) w oparciu o wytyczne zawarte w podstawach programowych wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2014, poz. 803). Wyniki. W toku analizy dokumentacji stwierdzono, że przedmiotowe plany dydaktyczno – wychowawcze zawierają cele, zadania i treści edukacji zdrowotnej. Na pierwszym etapie kształcenia treści edukacji zdrowotnej realizowane są w układzie spiralnym co oznacza, że uczniowie w kolejnych latach stopniowo wzbogacają i pogłębiają zakres kompetencji (Celarek, Dąbrowski, Jankowski, 1999). W klasach 4 – 6 zauważono rozbieżności co do założeń zawartych w podstawie programowej a przedmiotowymi planami nauczania w przedmiotach: przyroda i wychowanie do życia w rodzinie. Otóż w klasie 5 i 6 plany pracy z przedmiotu przyroda wykazały brak kontynuacji spiralnej realizacji treści z obszaru zdrowie i troska o zdrowie w klasach 5 i 6. W kasie 5 i 6 nie wyposażają uczniów w wiedzę dotyczącą biologii rozwoju człowieka (ciąża, rozwój płodu, poród). Wnioski. 1. Przedmiotowa analiza dokumentacji umiejscawia treści edukacji zdrowotnej wskazane podstawą programową w holistycznej koncepcji zdrowia. 2. Treści edukacji zdrowotnej są realizowane na obu etapach kształcenia w zakresie przedmiotów wskazanych podstawą programową. 3. Przedmiotowe plany pracy nauczycieli zawierały treści edukacji zdrowotnej zawarte w podstawie programowej.

Keywords

PL

edukacja zdrowotna, podstawa programowa, przedmiotowe plany nauczania

EN

health theories, health education, curriculum, subject work plans

• Publisher: Fundacja Pro Scientia Publica
• Journal: Ogrody Nauk i Sztuk
• Year: 2017
• Issue: 7
• Pages: 249-267

Dates

published

2016

Contributors

author

Kołecka Barbara

• Uniwersytet Zielonogórski, Licealna 9, 65 – 417 Zielona Góra, Polska

References

• Bishop, D. (2000). Psychologia zdrowia. Wrocław: Wydawnictwo ASTRUM.
• Bogacka-Osińska, B. i Łazuchiewicz, D. (2015). Bądź bezpieczny na drodze. Kraków: WSiP.
• Boruchovitch, E., Mednick, BR. (2002). The meaning of health and illness: some considerations for health psychology [Znaczenie zdrowia i choroby: rozważania na temat psychologii zdrowia]. Psico-USF, 7(2), 175-183.
• Celarek, B., Dąbrowski, M., B., Obidniak, D., Żnijski, J. (1999). Projektowanie. Materiały szkoleniowe dla rad pedagogicznych. Program Nowa Szkoła. Warszawa: CODN
• Clark D.H.,(1978). Terapia społeczna w psychiatrii. Warszawa: PZWL.
• Czarnecka, M. Cierpiałkowska, L. (2007). Naukowe a subiektywne koncepcje zdrowia i choroby wśród studentów i ich determinanty. Nowiny Lekarskie, 76 (2), 161-165.
• Dąbrowski, K. (1979). Zdrowie psychiczne. Wydawnictwo: PWN.
• Demel, M. (1968). O wychowaniu zdrowotnym. Warszawa: PZWS.
• Demel, M. (1980). Pedagogika zdrowia. Warszawa: WSiP
• Downie, R.S., Fyfe, C., Tannahill, A. (1994). Health promotion. Models and Values. [Promocja zdrowia. Modele i wartości]. New York: Oxford University Press.
• Hearn, I., Wildman J. (2015). Discover English 3. Warszawa: Pearson.
• Jegier, A., Szurowska, B. (2014). Moje ćwiczenia. Program edukacji wczesnoszkolnej dla kl. I-III. Warszawa: Mac Edukacja Juka.
• Kierczak, U. (2009). Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie, sport, rekreacja, dla szkoły podstawowej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Koszczyc, M., Koper Ł. (2013). Health activities as the image of the lifestyle lived by people in late adulthood [Czynności zdrowotne jako obraz stylu życia ludzi późnej dorosłości]. W: S. Spiska (red.), Health behaviors of adolescents and adults (ss. 43-58). Biała Podlaska: PSWJPII.
• Koszczyc, T. (2000). Kształcenie w kulturze fizycznej w zreformowanym systemie edukacji. W: R. Muszkieta, M. Bronikowski (red.) Wychowanie fizyczne w nowym systemie edukacji (ss. 62-65). Poznań: AWF Poznań.
• Kowalski, M., Gaweł, A. (2007). Zdrowie – wartość – edukacja. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Madejski, E. (2009). Edukacja zdrowotna w środowisku szkolnym i rodzinnym. W: T. Lisicki (red.), Zdrowie  Kultura Zdrowotna  Edukacja, 3, ss. 79 - 83, Gdańsk: AWFiS.
• Marko-Worłowska, M., Stawarz, J., Szlajfer, F. (2015). Tajemnice przyrody. Nowa Era
• Nowocień, J. (2016). Wychowanie fizyczne, turystyka i krajoznawstwo w koncepcji dobrej szkoły Kazimierza Denka. W: L. Pawelski, B. Urbanek (red.), Paideia – drogą do uniwersalizmu w wychowaniu. Księga dedykowana pamięci prof. K. Denka Honorowego Prezesa Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Twórczych (ss. 219 - 231), Szczecinek: PSNT.
• Ostrzyżek, A., Marcinkowski, JT. (2012). Biomedyczny versus holistyczny model zdrowia a teoria i praktyka kliniczna. Problemy Higieny Epidemiologii, 93(4). Pobrane z: www.pth.pl/ (dostęp 14.12.2016)
• Osiński, W. (2011). Teoria wychowania fizycznego. Poznań: AWFP.
• Podstawa programowa z komentarzami (2014). Komentarz do podstawy programowej przedmiotu wychowanie fizyczne, 8, ss. 54-55. Pobrane z: www.npseo.pl.
• Podstawa programowa z komentarzami (2014). Edukacja przyrodnicza w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum , 5, ss. 28-31 Pobrane z: www.npseo.pl.
• Popielski, K. (1994). Noetyczny wymiar osobowości. Psychologiczna analiza poczucia sensu życia. Lublin: KUL.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. 2008, nr 4, poz. 17).
• Rubacha, K. (2011). Metodologia badań nad edukacją. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Łośgraf.
• Sęk, H., Ścigała, I., Pasikowski, T., Beisert M., Bleja A. (1992). Subiektywne koncepcje zdrowia. Wybrane uwarunkowania. Przegląd Psychologiczny, 3 (35), 351-363.
• Woynarowska, B. (1995a). Jak tworzymy szkołę promującą zdrowie. Doświadczenia z realizacji projektu „Szkoła Promująca Zdrowie” w latach 1992–1995. Poradnik dla szkolnych koordynatorów i zespołów ds. promocji zdrowia oraz osób ich wspierających. Polski Zespół ds. Projektu Szkoła Promująca Zdrowie MEN.
• Woynarowska, B.(1995b). Edukacja zdrowotna w szkole. Promocja zdrowia dzieci i młodzieży w Europie. Warszawa: MEN
• Woynarowska, B. (2010). Edukacja zdrowotna. Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Woynarowska, B., (2000). Związki między zdrowiem a edukacją. W: B. Woynarowska (red.), Zdrowie i szkoła (ss. 9-15) Wydawnictwo: Lekarskie PZWL.
• Żukowska, Z. (2002). Nauczyciel kreatorem zdrowia w reformującej się szkole. W: W. Wrona -Wolny, B. Makowska, B. Jawień (1999). Nauczyciel w edukacji zdrowotnej (ss. 21-30), Ogólnopolska Konferencja Naukowa, AWF Kraków, 27-28 maja 1999. Tom I. Kraków: AWF Kraków
• Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2014, poz. 803).

Identifiers

DOI

10.15503/onis2017.249.267

ISSN

2084-1426