Kontrola osobista – racjonalność ustawodawcy

• Authors: Kamińska-Nawrot Aneta

Title variants

EN

Personal search – legislator rationality

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejsza publikacja przedstawia problematykę kontroli osobistej dokonywanej przez funkcjonariuszy Policji jako czynności zbędnej i niezgodnej z Konstytucją RP. Autorka wskazuje zagrożenia zarówno dla obywatela, którego konstytucyjnie chronione prawa nie są właściwe realizowane, jak i dla organu ścigania, który nie jest w stanie podjąć właściwej decyzji z uwagi na brak spójnych i szczegółowych przepisów. Wyposażenie organów ścigania w dodatkowe uprawnienia zbliżone do uprawnień do przeszukania osoby, bez określenia szczegółowych instrukcji postępowania, pozostawia tym organom pełną swobodę działania i wprowadza ogólny chaos w praktyce tychże organów. Dlatego też przepisy, które uprawniają te organy do wkraczania w konstytucyjne prawa jednostki i przeprowadzania czynności pozaprocesowych, bez możliwości skontrolowania celowości i prawidłowości tych decyzji, pozostają w sprzeczności z zasadami demokratycznego państwa i powinny zostać uchylone.

EN

An analysis of legal acts concerning the powers of the police to conduct personal searches clearly indicates that these provisions clearly conflict with the provisions of the Constitution, which exposes the police to accusations of acting against the values of a democratic state ruled by law. This publication is an argument that these acts, which were created in violation of the applicable standards of the rule of law and violate the constitutional rights of the individual, should be removed from the legal system. There still remains the problem of distinguishing, by the different law enforcement agencies, the procedure called personal search and body search.

Keywords

PL

kontrola osobista; sprawdzenie; przeszukanie osoby; prawa człowieka; prawa konstytucyjne; system prawa

EN

personal search; check; body search; human rights; constitutional rights; legal system

• Publisher: Uniwersytet Pomorski w Słupsku
• Journal: Studia nad Bezpieczeństwem
• Year: 2017
• Issue: 2
• Pages: 45–56

Dates

published

2017-05-21

Contributors

author

Kamińska-Nawrot Aneta

• Akademia Pomorska w Słupsku

References

• 1. Zob.: Wyrok TK z dnia 23 listopada 1998 r., SK 7/98, OTK 1998, nr 7, poz. 114; W. Osiatyński, Prawa człowieka i ich granice, Kraków 2011, s. 127.
• 2. E. Gdulewicz, M. Granat, W. Skrzydło, Zasady naczelne Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin 1996, s. 176–177; Zob.: Z. Witkowski, Wybrane zasady prawa konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Z. Witkowski, J. Galster, B. Gronowska, W. Szyszkowski, Prawo konstytucyjne, Toruń 1998, s. 63.
• 3. Z. Witkowski, Wybrane zasady prawa…, s. 63.
• 4. Zob.: S. Waltoś, Problem niektórych wolności osobistych w świetle art. 74 Konstytucji PRL, „Państwo i Prawo” 1967, nr 8–9, s. 273; A. Lityński, A. Murzynowski, Niektóre prawa osobiste obywateli w świetle art. 74 Konstytucji PRL oraz ważniejszych ustaw szczególnych, „Nowe Prawo” 1957, nr 10, s. 53; J. Grochowski, Milicyjne przeszukanie pozaprocesowe a konstytucyjne prawa osobiste w PRL, „Problemy Prawa Karnego” 1989, nr 15, s. 30; L. Garlicki, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, Warszawa 2003, s. 14; P. Hofmański, Prawo do poszanowania prywatności, a rozwiązania polskiego prawa karnego materialnego i procesowego, [w:] Standardy praw człowieka a polskie prawo karne, red. J. Skupiński, J. Jakubowska-Hara, Warszawa 1995.
• 5. J. Skorupka, Konstytucyjne i konwencyjne granice przeszukania w postępowaniu karnym (cz.1), „Palestra” 2007, nr 9–10, s. 93; Por.: L. Garlicki, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Zarys wykładu, Warszawa 1999, s. 95; A. Łabno, Ograniczenie wolności i praw człowieka na podstawie art. 31 Konstytucji III RP, [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002, s. 699.
• 6. Zob.: Wyrok TK z 12 grudnia 2005 r., K 32/04, OTK-A 2005, nr 11, s. 132; B. Gronowska, T. Jasudowicz, M. Balcerzak, M. Lubiszewski, R. Mizerski, Prawa człowieka i ich ochrona, Toruń 2005, s. 137–160.
• 7. Zob.: J. Karaźniewicz, Przeszukanie i czynności zbliżone do przeszukania w teorii i praktyce organów ścigania, [w:] Węzłowe problemy procesu karnego. Materiały konferencyjne – Kraków, 25-28.9.2008, red. P. Hofmański, Warszawa 2010, s. 279; D. Szumiło-Kulczycka, Kontrola osobista, przeglądanie zawartości bagaży, przeszukanie (przyczynek do kwestii racjonalności legislacji), „Państwo i Prawo” 2012, nr 3, s. 36–37.
• 8. Zob.: J. Grochowski, Milicyjne przeszukanie pozaprocesowe…, s. 26–27; J. Karaźniewicz, Przeszukanie i czynności…, s. 280.
• 9. Por.: P. Czyżyk, M. Kaczmarczyk, J. Kosiński, Zatrzymanie rzeczy, przeszukanie, sprawdzenie osoby, kontrola osobista – taktyka realizacji. Zagadnienia wybrane, Szczytno 2013, s. 40–41; A. Sęk, Czynności zbliżone do przeszukania, „Policja” 2005, nr 3, s. 65.
• 10. A. Kazanowski, Karnoprocesowe aspekty przeszukania osoby w polskiej procedurze karnej, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2008, nr 3, s. 72.
• 11. Zob.: A. Sęk, Czynności zbliżone do przeszukania…, s. 65.
• 12. Wyrok TK z 20 czerwca 2005 r., sygn. K 4/04, OTK-A 2005, nr 6.
• 13. Wyrok TK z 30 października 2001 r., sygn. K 33/00, OTK ZU 2001, nr 7, poz. 217; por. wyrok TK z 20 kwietnia 2004 r., sygn. K 45/02, OTK ZU 2004, nr 4/A, poz. 30.
• 14. Por.: W. Daszkiewicz, Proces karny. Część ogólna, Poznań 1995, s. 303; S. Waltoś, Proces karny, zarys systemu, Warszawa 2009, s. 374; B. Młodziejowski, Taktyka przeszukania terenu, pomieszczeń i osób, [w:] J. Kasprzak, B. Młodziejowski, W. Brzęk, J. Moszczyński, Kryminalistyka, Warszawa 2006, s. 268–269.
• 15. Zob.: S. Waltoś, P. Hofmański, Proces karny, zarys systemu, Warszawa 2013, s. 407–408; P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks postępowania karnego…, s. 1322; K. Marszał, Pojęcie środków przymusu i ich system w polskim procesie karnym, „Problemy Prawa Karnego” 1990, nr 16, s. 113 i n.; tenże, Przegląd środków przymusu i ich funkcji w procesie karnym, [w:] K. Amelung, K. Marszał, Stosowanie środków przymusu w procesie karnym. Problem karnoprawnych ograniczeń praw obywatelskich, Katowice 1990, s. 54 i n.; M. Cieślak, Środki przymusu na tle systemu bodźców prawnych w procesie karnym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego – Prace Prawnicze” 1960, nr 7.
• 16. Zob. Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 listopada 1950 r. (Dz.U. 1993, nr 61, poz. 284, uzup. Dz.U. 1995, nr 36, poz. 175 i 176, zm. Dz.U. 1995, nr 36, poz. 177 oraz Dz.U. 1998, nr 147, poz. 962).
• 17. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. 1997, nr 89, poz. 555, z późn. zm.).
• 18. Zob.: D. Szumiło-Kulczycka, Kontrola osobista…, s. 38.
• 19. Zob.: J. Skorupka, O sprawiedliwości procesu karnego, Warszawa 2013.
• 20. Wyrok TK z dnia 3 lipca 2008 r., K 38/07, OTK-A 2008, nr 6, poz. 102; P. Starzyński, Skutki uznania niekonstytucyjności art. 236 par. 2 k.p.k., „Przegląd Policyjny” 2010, nr 3, s. 122–131.
• 21. S. Waltoś, Problem niektórych wolności…, s. 274; J. Grochowski, Przeszukanie w procesie karnym, jako instytucja wyznaczająca granice konstytucyjnych praw osobistych, „Problemy Prawa Karnego” 1991, nr 17, s. 135.
• 22. Zob.: R. Kmiecik, Prawo dowodowe – zagadnienia ogólne, [w:] Prawo dowodowe. Zarys wykładu, red. R. Kmiecik, Warszawa 2008, s. 22; M. Cieślak, Zagadnienia dowodowe…, s. 6; W. Ponikowski, Dowody – zagadnienia podstawowe i systemowe, [w:], Postępowanie karne, część ogólna, red. Z. Świda, J. Skorupka, R. Ponikowski, W. Posnow, Warszawa 2012, s. 266; T. Grzegorczyk, Dowody w procesie karnym, Warszawa 1998, s. 98–101; D. Szumiło-Kulczyc-ka, Kontrola osobista…, s. 38–41.
• 23. D. Szumiło-Kulczycka, Kontrola osobista…, s. 40.
• 24. Tamże.
• 25. Zob. S. Pieprzny, Policja – organizacja i funkcjonowanie, Kraków 2011.
• 26. P. Sarnecki, Prawo konstytucyjne, Warszawa 2004, s. 58.
• 27. J. Skorupka, Konstytucyjne i konwencyjne granice…, s. 93–94.
• 28. D. Szumiło-Kulczycka, Kontrola osobista…, s. 43; Por.: J. Grochowski, Przeszukanie w procesie karnym jako instytucja wyznaczająca granice konstytucyjnych praw osobistych, „Problemy Prawa Karnego” 1991, nr 17, s. 126; W. Daszkiewicz, Taktyka kryminalistyczna a procesowe gwarancje jednostki i prawa obywatelskie, „Państwo i Prawo” 1985, nr 3, s. 51.

Identifiers

ISSN

2543–7321