Trajektoria bezrobocia: rozważania teoretyczne na podstawie prac z konkursów pamiętnikarskich

• Authors: Łukasz Grzegorz Posłuszny , Paweł Kubicki

Title variants

EN

Trajectory of Unemployment: Theoretical Considerations Based on Life Stories from Memoir Competitions

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł rozwija teoretyczny potencjał koncepcji trajektorii oraz wprowadza pojęcie trajektorii bezrobocia, jak również zwraca uwagę na wartość pamiętnikarskiego materiału badawczego. Dociekania bazują na dokumentach osobistych nadesłanych w wyniku konkursów na pamiętniki bezrobotnych – w 1931, 2000 i 2017 roku, które badamy za pomocą metody biograficznej, posiłkując się narzędziem do analizy jakościowej MAXQDA. Trajektorię definiujemy jako przebieg jakiegoś zjawiska i jego ewolucję w czasie, przede wszystkim pod wpływem silnego działania struktur i mechanizmów zewnętrznych, wobec których jednostka pozostaje w ograniczonym stopniu sprawcza. Natomiast w węższym rozumieniu traktujemy ją jako sekwencję przemian w życiu człowieka, wyznaczających zmiany statusu lub pozycji. Wychodzimy od logiki trzystopniowego schematu trajektorii – upadku, trwania oraz sukcesu, aby wskazać na znajdujące się „pomiędzy” nimi trajektoryjne typy. Położenie jednostki na trajektorii sugerujemy określać ze względu na dwie zmienne. Po pierwsze, status i związane z nim punkty zwrotne. Po drugie, Bourdieuowskie kapitały.

EN

The article exploits the theoretical potential of the trajectory idea and proposes the concept of trajectory of unemployment. It also draws attention to the potential of memoirs as research material. The analysis is based on personal documents collected as a result of the competitions for memoirs of the unemployed held in Poland in 1931, 2000 and 2017. The data are examined with the use of the biographical method, the analysis is facilitated with MAXQDA qualitative analysis tools. We define trajectory as unfolding of a phenomenon and its evolution overtime, above all under the strong influence of external structures and mechanisms that depend on an individual’s agency to a limited degree. In the narrower sense, we treat trajectory as a sequence of changes in human life, determining transformations in status or position. We begin with the three-step logic of a trajectory (fall, stand-by and success) in order to indicate the „intermediary” trajectory types. We suggest that the two variables are decisive in locating individuals on trajectories: status and related turning points, and Bourdieu’s capitals.

Keywords

PL

trajektoria; bezrobocie; pamiętniki; metoda biograficzna; prekarność

EN

trajectory; unemployment; memoirs; biographical method; precariousness

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2019
• Issue: 4(235)
• Pages: 211-244

Contributors

author

Łukasz Grzegorz Posłuszny

• Uniwersytet Wrocławski

author

Paweł Kubicki

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

References

• Afeltowicz, Łukasz i Krzysztof Pietrowicz. 2013. Maszyny społeczne: wszystko ujdzie, o ile działa. Warszawa: WN PWN.
• Andrzejewski, Adam i in. (red.). 1967a. Pamiętniki bezrobotnych. T. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Andrzejewski, Adam i in. (red.). 1967b. Pamiętniki bezrobotnych. T. 2. Pamiętnikarze po latach. Pamiętniki w świetle prasy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Bal, Mieke. 2012. Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych: krótki przewodnik. Tłum. M. Bucholc. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
• Beales, Hugh Lancelot i Richard Stanton Lambert. 1934. Memoirs of the unemployed. London: Victor Gollancz.
• Bourdieu, Pierre i Löic J.D. Wacquant. 2001. Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Tłum. Sawisz. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Brand, Jennie E. 2015. The Far-Reaching Impact of Job Loss and Unemployment. „Annual Review of Sociology” 41,1: 359–375. DOI: 10.1146/annurev-soc-071913-043237.
• Budzyński, Andrzej (red.). 2003. Pamiętniki bezrobotnych. Materiały konkursowe. Prace nagrodzone. T. 1. Warszawa: SGH Oficyna Wydawnicza.
• Chang, Tsangyao i Wen-Yi Chen. 2017. Revisiting the relationship between suicide and unemployment: evidence from linear and nonlinear cointegration. „Economic Systems” 41,2: 266–278. DOI: 10.1016/j.ecosys.2016.06.004.
• Collin, Audrey i Richard A. Young (red.). 2000. The future of career. Cambridge: Cambridge University Press.
• Crane, M. i in. 2005. The Causes of Homelessness in Later Life: Findings From a 3-Nation Study. „The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences” 60,3: 152–159. DOI: 10.1093/geronb/60.3.S152.
• Ehlert, Martin. 2016. The impact of losing your job: unemployment and Influences from market, family, and state on economic well-being in the US and Germany. Changing welfare states. Amsterdam: Amsterdam University Press.
• Elder Jr, Glen H. 1985. Perspectives on the life course. W: Elder Jr, Glen H. (red.). Life Course Dynamics: Trajectories and Transitions, 1968-1980. New York: Cornell University Press, s. 23–49.
• Ezzy, Douglas. 2000. Fate and agency in job loss narratives. „Qualitative Sociology” 23,1: 121–134. DOI: 10.1023/A:1005459701480.
• Fryer, David. 1986. Employment deprivation and personal agency during unemployment. „Social Behaviour: An International Journal of Applied Social Psychology” 1,1: 3–23.
• Gabriel, Yiannis, David E. Gray i Harshita Goregaokar. 2013. Job loss and its aftermath among managers and professionals: Wounded, fragmented and flexible. „Work, Employment and Society” 27,1: 56–72. DOI: 10.1177/0950017012460326.
• Gallie, Duncan, Dobrinka Kostova i Pavel Kuchar. 2001. Social Consequences of Un-employment: An East-West Comparison. „Journal of European Social Policy” 11,1: 39–54. DOI: 10.1177/095892870101100104.
• Glaser, Barney G. i Anselm L. Strauss. 1968. Time for dying. Chicago: Aldine.
• Goffman, Erving. 2011. Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych. Tłum. J. Łaszcz. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Grello, Catherine M., Deborah P. Welsh, Melinda S. Harper i Joseph W. Dickson. 2003. Dating and Sexual Relationship Trajectories and Adolescent Functioning. „Adolescent & Family Health” 3,3: 103–112.
• Greń, Paweł i Łukasz Posłuszny. 2012. Pytanie o pamięć: Relacje autobiograficzne więźniów obozów koncentracyjnych. Kraków: Aureus.
• Helling, Ingeborg. 1985. Metoda badań biograficznych. Tłum. K. Droździał i J. Włodarek. „Kultura i Społeczeństwo” 29,3: 93–113.
• Horton, Tim, i James Gregory. 2009. The Solidarity Society: Fighting Poverty and Inequality in an Age of Affluence 1909 - 2009. London: Fabian Society.
• Jahoda, Marie. 1982. Employment and unemployment: a social-psychological analysis. Cambridge: Cambridge University Press.
• Jahoda, Marie, Paul F. Lazarsfeld i Hans Zeisel. 1933. Die Arbeitslosen von Marienthal. Leipzig: S.Hirzel.
• Kaźmierska, Kaja (red.). 2012. Metoda biograficzna w socjologii: Antologia tekstów. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Knap, Julia i Robert Piłat. 2010. Stosunek do przyszłości na przykładzie „Pamiętników bezrobotnych” (lata 1999-2001). „Kultura i Społeczeństwo” 54,3: 105–130.
• Krajewski, Marek. 2017. Incydentologia. Warszawa: Bęc Zmiana.
• Kryńska, Elżbieta. 2017. Ekonomiczny kontekst problemu społecznego – przypadek prekariatu. „Problemy Polityki Społecznej: studia i dyskusje” 36,1: 13–26.
• Krzywicki, Ludwik (red.). 1933. Pamiętniki bezrobotnych: nr 1-57. Warszawa: Instytut Gospodarstwa Społecznego.
• Kubicki, Paweł, i Ewa Cichowicz. 2005. Rodzina wobec wykluczenia społecznego – analiza „Pamiętników Bezrobotnych”. „Polityka Społeczna” 4: 26–30. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000000126534.
• Kubicki, Paweł, Jędrzej Stasiowski i Zofia Włodarczyk. 2017. Young Adults in Insecure Labour Market Positions in Poland – The Results from a Qualitative Study, EXCEPT Working Papers, WP No 21. Tallinn: Tallinn University. http://www.except-project.eu/working-papers/.
• Lee, Barrett A., Kimberly A. Tyler, i James D. Wright. 2010. The New Homelessness Revisited. „Annual Review of Sociology” 36: 501–521. DOI: 10.1146/annurev-soc-070308-115940.
• Malinowska, Magdalena. 2010. Strajk matek. Walka przeciwko przymusowi pracy. „Przegląd Anarchistyczny” 12: 193–202. https://zemsta.org/pl/p/Przeglad-Anarchistyczny-nr-12/300.
• Marshall, Victor W., Helga Krueger, Walter R. Heinz i Anil Verma (red.). 2001. Restructuring work and the life course. Toronto: University of Toronto Press.
• Mcnaughton, Carol. 2006. Agency, Structure and Biography: Charting Transitions Through Homelessness in Late Modernity. „Auto/Biography” 14, 2: 134–152. DOI: 10.1191/0967550706ab043oa.
• Miś, Lucjan. 2012. Unemployed people in malopolska voivodeship – past and present of the social problem in light of personal and official documents. „Studia Humanistyczne AGH” 11,4: 31–42. DOI: 10.7494/human.2012.11.4.31.
• Nordt, Carlos, Ingeborg Warnke, Erich Seifritz i Wolfram Kawohl. 2015. Modelling suicide and unemployment: a longitudinal analysis covering 63 countries, 2000–11. „The Lancet Psychiatry” 2,3: 239–245. DOI: 10.1016/S2215-0366(14)00118-7.
• O’Rand, Angela M. 2001. Stratification and the life course: the forms of life course capital and their interrelationships. W: R. B. Binstock i L. K. George (red.). Handbook on Aging and the Social Sciences. New York: Academic Press, s. 197–216.
• Oliwa-Ciesielska, Monika. 2013. W poszukiwaniu kultury ubóstwa. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im Adama Mickiewicza.
• Pallas, Aaron M. 2003. Educational Transitions, Trajectories, and Pathways. W: Handbook of the Life Course. Boston: Springer US, s. 165–184.
• Platt, Stephen. 1984. Unemployment and suicidal behaviour: A review of the literature. „Social Science & Medicine” 19,2: 93–115.
• Pomiankiewicz, Łukasz. 2013. Podmiot wobec struktur społecznych. Jeana-Paula Sartre’a i Pierre’a Bourdieu konceptualizacja podmiotowości społecznej. „Studia Socjologiczne” 209,2: 47–69.
• Posłuszny, Łukasz i Paweł Kubicki. 2019. Pamiętniki bezrobotnych. Historia, charakterystyka i potencjał danych badawczych. „Kultura i Społeczeństwo” 63,1: 95–104
• Rakowski, Tomasz. 2009. Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy: etnografia człowieka zdegradowanego. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
• Riemann, Gerhard i Fritz Schütze. 1992. „Trajektoria” jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych. „Kultura i Społeczeństwo” 36,2: 89–109.
• Rokuszewska-Pawełek, Alicja. 1996. Miejsce biografii w socjologii interpretatywnej: program socjologii biografistycznej Fritza Schützego. „Ask: Społeczeństwo. Badania. Metody” 1: 37–54.
• Rokuszewska-Pawełek, Alicja. 2002. Chaos i przymus. Trajektorie wojenne Polaków: analiza biograficzna. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Schütze, Fritz. 1997. Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej. Tłum. M. Czyżewski. „Studia Socjologiczne” 144,1: 11–56.
• Sinyor, Mark, Robyn Tse i Jane Pirkis. 2017. Global trends in suicide epidemiology. „Current Opinion in Psychiatry” 30,1: 1–6. DOI: 10.1097/YCO.0000000000000296.
• Stack, Steven. 2000. Suicide: A 15 Year Review of the Sociological Literature Part II: Modernization and Social Integration Perspectives. „Suicide and Life Threatening Behavior” 30,2: 163–176.
• Strauss, Anselm L. 1959. Mirrors and Masks: The Search for Idecntitcy. Glencoe: Free Press.
• Sułek, Antoni. 2007. The Marienthal 1931/1932 Study and Contemporary Studies on Unemployment in Poland. „Polish Sociological Review” 157,1: 3–25.
• Swartz, David. 1997. Culture and power: the sociology of Pierre Bourdieu. Chicago: University of Chicago Press.
• Szatur-Jaworska, Barbara. 2001. Analiza pamiętników jako metoda badawcza w nauce o polityce społecznej. „Problemy Polityki Społecznej: studia i dyskusje” 3: 83–94.
• Szczepański, Jan. 1971. Odmiany czasu teraźniejszego. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Tarkowska, Elżbieta. 2016a. Subiektywny wymiar ubóstwa. „Kultura i Społeczeństwo” 60,4: 239–255.
• Tarkowska, Elżbieta. 2016b. Życie bez pracy. „Kultura i Społeczeństwo” 60,4: 201–220.
• Titkow Anna, Danuta Duch-Krzysztoszek i Bogusława Budrowska. 2004. Nieodpłatna praca kobiet. Mity, realia, perspektywy. Warszawa: Wydawnictwo IFIS PAN.
• Zawadzka, Anna. 2007. The unemployed in the inter-war period and at the end of the 20th century: problems, attitudes, narratives: analysis of the memoirs of the unemployed. „Polish Sociological Review” 157,1: 27–43.
• Zawadzki, Bohan i Paul Lazarsfeld. 1935. The Psychological Consequences of Unemployment. „Journal of Social Psychology” 6,2: 224–251.
• Zhu, Jing, Connie R. Wanberg, David A. Harrison i Erica W. Diehn. 2016. Ups and downs of the expatriate experience? Understanding work adjustment trajectories and career outcomes. „Journal of Applied Psychology” 101,4: 549–568. DOI: 10.1037/apl0000073.
• Znaniecki, Florian. 1939. Sociology of the Unemployed. W: A. Obrdh’k (red.). Pocta In. Arn. Blahovi k sedesdtym narozenindm: pmpevak k dejinam ceske sociologie. Brno: Sociologicky seminar Masarykovy univerzity, s. 239–251.
• Znaniecki, Florian. 1999. Socjologia bezrobotnych. W: A. Marcinkowski i T. Borkowski. Socjologia bezrobocia. Katowice: Interart, s. 45–59.

Identifiers

DOI

10.24425/sts.2019.126155