Muzułmański personalizm czy indywidualizm? Próba antropologii Ibn’Arabiego

• Authors: Ambrożewicz Zbigniew

Title variants

EN

Muslim personalism or individualism? An attempt in anthropology of Ibn’Arabi

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Islam, a zwłaszcza mistycyzm muzułmański – sufizm, wypracował własną antropologię ściśle sprzężoną z teologią. W artykule próbuję odpowiedzieć na pytanie, czy w sufickiej antropologii da się odnaleźć wątki analogiczne do mocno osadzonych w kulturze i filozofii chrześcijańskiej takich zjawisk jak personalizm i indywidualizm. Jako materiał do analiz posłużyła mi myśl wybitnego średniowiecznego arabskiego sufickiego mistyka, Ibn’Arabiego (1165-1240), który rozwinął interesującą koncepcję Człowieka Doskonałego oraz stworzył oryginalną teorię poznania metafizycznego opartą na wyobraźni. Próbuję dowieść, że pewne podobieństwa i analogie nie dają mocnych podstaw do traktowania Ibn’Arabiego teorii człowieka jako personalizmu, indywidualizmu czy nawet ścisłego holizmu.

EN

Islam and especially Muslim mysticism, that is Sufism, worked out its own anthropology strictly connected to its theology. In the paper I try to answer a question if one may find in the sufi anthropology issues similar to problems of personalism and individualism which are firmly embedded in Christian culture and philosophy. As a good example of Muslim thought I use a work of distinguished medieval Sufi Master – Ibn’Arabi (1165-1240) who developed an interesting conception of the Perfect Man and invented an original theory of metaphysical cognition based on imagination. I argue that there are not good reasons, in spite of some similarities and analogies, to consider Ibn’Arabi’s theories of man as personalism, individualism or even strict holism.

Keywords

PL

Islam; Ibn’Arabi; safizm; personalizm; indywidualizm; Człowiek Doskonały; wyobraźnia

EN

Islam; Ibn’Arabi; Sufism; Personalism; Individualism; the Perfect Man; imagination

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2015
• Issue: 2
• Pages: 112-133

Dates

published

2015-12-31

Contributors

author

Ambrożewicz Zbigniew

References

• T. Płużański, Mounier, Warszawa 1967
• J. Maritain, Osoba ludzka i społeczeństwo, [w:] tenże, Pisma filozoficzne, tłum. J. Fenrychowa, Kraków 1988
• K. Wojtyła, Osoba i czyn, Kraków 1985
• Boecjusz, Przeciw Eutychesowi i Nestoriuszowi, [w:] tenże, Traktaty teologiczne, tłum. R. Bielak, A. Kijewska, Kęty 2001
• Cz.S. Bartnik, Personalizm, Lublin 1995
• S. Bailey, Contextual Conversion: an Anthropological Perspective, “The Review of Faith & International Affairs”, nr 1, 2009
• Pooyan Aslani, Individualism and Rationalism in Islam, www.mukto-mona. com/new_site/mukto-mona/Articles/pooyan_aslani/Individualism_Rationalism. htm
• Muhammad Burdbar Khan, Individualism & Collectivism, www.dawn. com/news/789494/individualism-collectivism
• Alhagi Manta Drammeh, Islam and Human Dignity: Insights into Muslim Ethico-Philosophical Thinking, [w:] Cheikh Mbacke Gueye (red.), Ethical Personalism, Frankfurt 2011
• E. Gilson, Duch filozofii średniowiecznej, tłum. J. Rybałt, Warszawa 1958
• K. Wojtyła, Personalizm tomistyczny, „Znak”, nr 5, 1961
• I. Kant, Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. M. Wartenberg, Warszawa 1953
• Seyyed Hossein Nasr, The Spiritual Needs of Western Man and the Message of Sufism, [w:] J.-L. Michon, R. Gaetani (red.), Sufism: Love & Wisdom, World Wisdom Bloomington 2006
• Ahmet T. Karamustafa, Individualism, hasło [w:] G. Bowering (red.), The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought, Princeton University Press 2013
• A. Morris, The Discovery of the Individual. 1050-1200, Toronto 2004
• Jaferhusein I. Laliwala, Islamic Philosophy of Religion, New Delhi 2005
• W.C. Chittick, Imaginal Worlds. Ibn al’Arabi and the Problem of Religious Diversity, Albany 1994
• Ibn’Arabi, Traktat o miłości, tłum. J. Wronecka, Warszawa 1995
• Ibn’Arabi, Księga o podróży nocnej do najbardziej szlachetnego miejsca, tłum. J. Wronecka, Warszawa 1990
• K.J. Wiśniewska, Teologia Angelusa Silesiusa (Jana Scheffera), Warszawa 1984
• Mistrz Eckhart, Kazania i traktaty (Kazanie 32), tłum. J. Prokopiuk, Warszawa 1988
• É. Geoffroy, Introduction to Sufism. The Inner Path of Islam, tłum. R. Gaetani, Bloomington, Indiana 2010
• I. Almond, Sufism and Deconstruction. A Comparative Study of Derrida and Ibn’Arabi, London 2005
• W.C. Chittick, The Self-Disclosure of God. Principles of Ibn Al-‘Arabi’s Cosmology, Albany 1998

Identifiers

ISSN

1233-9717