„Książka zła” – edukacyjne funkcje czasopism katolickich w II Rzeczypospolitej na przykładzie periodyków diecezji katowickiej (prolegomena)

• Authors: Warząchowska Bogumiła

Title variants

EN

“A bad book” – the educational functions of Catholic periodicals in the Second Polish Republic on the basis of examples furnished by the periodicals of the diocese of Katowice (prolegomena)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W okresie międzywojennym prasa stanowiła najpopularniejszy środek kształtowania opinii publicznej. Tradycja czasopiśmiennicza na Górnym Śląsku była silnie zakorzeniona w kulturze tego regionu. Systematyczne obcowanie Ślązaków z lekturą zachęcało biskupów katowickich do promowania książki i prasy katolickiej. Dzięki aktualnym doniesieniom prasowym przybliżano nowości wydawnicze oraz sposoby nabywania i kolportowania prasy, a także informowano o książkach zalecanych. Na łamach prasy diecezjalnej pisano o literaturze szkodliwej i przestrzegano przed czytaniem prymitywnych wydawnictw sensacyjnych, romansowych i pornograficznych, a także utworów, w których autorzy zdecydowanie opowiadali się przeciwko katolickiej wierze, moralności i obyczajowości.

EN

In the inter-war period, the press constituted the most popular means of the formation of public opinion. The periodical-related tradition in Upper Silesia was deeply rooted in the culture of this region. A systematic habit of reading encouraged the bishops of Katowice to promote Catholic books and the press. Owing to the current press releases one familiarised the readers with the recently published material and with the means of purchasing and distributing the press, as well as one provided information about recommending reading. The diocesan press provided information about pernicious literature and warned against the reading of primitive sensational literature, love stories and pornographic materials, as well as the literature which radically opposed the Catholic faith, morality and mores.

Keywords

PL

Czasopisma diecezjalne okresu międzywojennego; Książka zalecana; „Książka zła”; Literatura szkodliwa; Walka z pornografią

EN

“A bad book”; Diocesan periodicals of the inter-war period; Pernicious literature; Recommended reading; The struggle against pornography

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media
• Year: 2018
• Issue: 3(30)
• Pages: 31-54

Contributors

author

Warząchowska Bogumiła

• Biblioteka Teologiczna Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Bądź mądrzejszy i czytaj (1938). Gość Niedzielny, (8), 179.
• Bernoville, G. (1939). Fałsz podanej ręki. Wiadomości Diecezjalne, (6/7), 252.
• Bertram, A. (1921). Apostolstwo prasy i dobrych książek. Głosy z nad Odry, 4(1), 25.
• Co mamy czytać? (1922). Dzwonek Marii, (8), 250–251.
• Co robi młodzież w Rudzie dla dobrej prasy? (1930). Gość Niedzielny, (8), 6.
• Co słychać w świecie katolickim. List pasterski do redaktorów katolickich (1927). Gość Niedzielny, (29), 9.
• Coś nie coś o wystawach okiennych księgarń (1935). Gość Niedzielny, (51), 713.
• Czasopisma dla młodzieży o katolickim kierunku (1939). Gość Niedzielny, (6), 75.
• Czerwony „Płomyk”. Niebezpieczna propaganda w szkole (1936). Gość Niedzielny, (12), 154.
• Czy z dobrych źródeł czerpiesz? (1935). Gość Niedzielny, (43), 586.
• Czytajmy encykliki (1937). Akcja Katolicka na Śląsku, 1(6), 75.
• Dietrich, D. (1916). Bractwa kościelne i tercjarze a prasa katolicka. Kraków: nakł. O O. Franciszkanów.
• Dla katolików książka katolicka! (1933). Gość Niedzielny, (13), 165.
• Dobra prasa w parafii (1930). Dzwonek Marii, (1), 14.
• Drobny, J. (1922). Kongregacja Marjańska. Sekcja prasowa im. Św. Katarzyny. Dzwonek Marii, (8), 227.
• Druzgocący sąd opinii nad „Płomykiem” (1936). Gość Niedzielny, (50), 633–634.
• „Dzień dobrej książki” w diecezji śląskiej (1932). Głos Misji Wewnętrznej, (2), 57–58.
• Glass, H. (1939). Międzynarodówki socjalistyczno-komunistyczne eksploatujące sprawę robotniczą. Wiadomości Diecezjalne, (4), 143.
• Glass, H. (1938). Ofensywa komunizmu i drogi przeciwdziałania. Wiadomości Diecezjalne, (3), 160.
• „Głos Radziecki” w obronie „Płomyka” (1937). Gość Niedzielny, (15), 144.
• „Gość Niedzielny” ma słuszność (1929). Gość Niedzielny, (17), 5.
• Grelewski, S. (1937). Wyznania protestanckie i sekty religijne w Polsce współczesnej. Wiadomości Diecezjalne, (10), 416–417.
• Hollender, T. (1989). Dobra i zła książka w opiniach bibliotekarzy i publicystów warszawskich przed I wojną światową. Studia o Książce, (18), s. 189–208.
• Jak czytelnicy nasi interesują się „Gościem Niedzielnym” (1932). Gość Niedzielny, (42), 5.
• Junosza, K. (1937). Czarne błoto. Wiadomości Diecezjalne, (3), 156.
• Juszczyk, F. (1935). Orlim szlakiem. Wiadomości Diecezjalne, (3), 144.
• Kapica J. (1923). Potęga litery. Gość Niedzielny, (6), 4.
• Katolicki obowiązek (1932). Gość Niedzielny, (1), 6.
• Kisielewski, J. (1939). O udział katolików w życiu kulturalnym Polski. W: Posłannictwo katolicyzmu w świetle uchwał I Synodu Plenarnego (s. 308–323). Poznań: Naczelny Instytut Akcji Katolickiej.
• Kossakowska-Jarosz, K. (1999). Śląsk znany. Śląsk nie znany. O kulturze literackiej na Górnym Śląsku przed pierwszym progiem umasowienia. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Krętacze Pisma św. (1932). Wiadomości Diecezjalne, (7), 294. Księgarnia katolicka nie jest katolicką (1935). Gość Niedzielny, (51), 713.
• Kuraś, S. (1933). Potęga prasy. Drukarnia „Udziałowa”, Częstochowa.
• Lechicki, C. (1932). W walce z demoralizacją. Miejsce Piastowe: Wydawnictwo Tow. Św. Michała Archanioła.
• Masoneria a prasa (1931). Gość Niedzielny, (51), 5.
• Masoni tu – masoni tam! (1938). Akcja Katolicka na Śląsku, 2(9), [wkładka za s. 144].
• Mazurek, J. (1915). Kazania o prasie katolickiej. Kraków: Staraniem Zarządu Głównego „Towarzystwa Popierania Prasy Katolickiej”.
• Milenowicz, J. (1938). Komunizm a chrześcijaństwo. Wiadomości Diecezjalne, (8), 295.
• Młynarczyk, J. (1935). Walka o dusze ludzkie. Wiadomości Diecezjalne, (12), 442.
• Molliere, L. (1936). Liga Praw Człowieka i Obywatela. Wiadomości Diecezjalne, (10), 416.
• Morawski, K. (1937). Państwo w okowach masonerii. Wiadomości Diecezjalne, (5), 244.
• Moszczyński, W. (1938). Co to jest masoneria? Wiadomości Diecezjalne, (10), 391.
• Na co katolicy wyrzucają pieniądze (1933). Gość Niedzielny, (50), 601.
• Nie kupujcie trucizny (1939). Głos Misji Wewnętrznej, (7), 201.
• Od 27 października – 31 listopada „Tydzień Dobrej Książki” (1935). Gość Niedzielny, (41), 563.
• Oleksy, W. (1932). Prawo przeciw pornografii. Poznań: Wydawnictwo Zjednoczenia Młodzieży Polskiej „Ostoja”.
• Paczkowski, A. (1980). Prasa Polska w latach 1918-1939. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe .
• Pasner, S. (1912). Walka ze złą książką. Książka. Miesięcznik poświęcony bibljografji polskiej, (9), 397–402.
• Pawłowicz, Z. (1996). Kościół i sekty w Polsce. Gdańsk: Wydawnictwo Diecezji Gdańskiej „Stella Maris”.
• Pismo dla dzieci polecone Ministerstwo WRiOP (1936). Gość Niedzielny, (52), 729.
• Piwowarczyk, J. (1927). Współczesne kierunki społeczne. Wiadomości Diecezjalne, (10), 68.
• Plis, J. (1988). Czytelnictwo katolickiej prasy religijnej w diecezji lubelskiej (1931–1932). W: J. Pomorski (red.), Profile nauki o książce (s. 161–187). Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
• Popierajmy prasę katolicką! (1929). Gość Niedzielny, (39), 3.
• Pożyteczna książka (1934). Gość Niedzielny, (16), 218.
• Prawdzic, M.W. (1913). Nowsza literatura a nasze stanowisko katolickie. Poznań: Drukarnia i Księgarnia św. Wojciecha.
• Precz z lekturą brukową! (1932). Gość Niedzielny, (23), 1.
• Publiczne spalenie literatury katolickiej (1938). Gość Niedzielny, (5), 84.
• Radziejowski, L. (1934). Precz z pornografią! (O okólnikach ministerialnych, których się nie wykonuje). Gość Niedzielny, (15), 197.
• Realizujemy uchwały I Synodu Plenarnego na zaniedbanym odcinku katolickiego frontu! (1938). Gość Niedzielny, (42), 569.
• Riviere, J.M. (1938). Podwójne oblicze wolnomularstwa. Wiadomości Diecezjalne, (8), 292.
• Riviere, J.M. (1936). Wolnomularstwo a szkoła. Wiadomości Diecezjalne, (7/8), 328.
• Rodzice żądają usunięcia „Płomyka” ze szkół (1936). Gość Niedzielny, (12), 154.
• Rok prasy (1934). Młodzież Katolicka, (17), 66.
• Rzadkowolska, M. (2003). Czytelnictwo powieści w opinii środowisk katolickich II Rzeczypospolitej. Łódź: „Ibidem” .
• Rząd wystąpi do walki z pornografią (1925). Gość Niedzielny, (32), 6.
• Skąd czerpać prawdę o wolnomularstwie? (1938). Wiadomości Diecezjalne, (6/7), 272.
• Skrudlik, M. (1935). Masoneria w Polsce. Wiadomości Diecezjalne, (10), 331.
• Skrudlik, M. (1936). Bezbożnictwo w Polsce. Wiadomości Diecezjalne, (2), 121.
• Słowo wstępne (1901). Dzwonek Marii, (1), 3.
• Strzeż się złych książek! (1932). Gość Niedzielny, (23), 6.
• Św. Kongregacja o zakazie czytania książek niemoralnych (1927). Gość Niedzielny, (29), 9.
• „Tajny Detektyw” w świetlicach szkolnych (1934). Gość Niedzielny, (16), 219.
• Trzeciak, S. (1936). Program światowej polityki żydowskiej. Wiadomości Diecezjalne, (12), 497–498.
• Ukazały się w ostatnich czasach powieści, których fabuła rozgrywa się na tle wydarzeń w miejscowości tutejszej Diecezji… (1935). Notificationes e Curia Principia Metropolitae Cracoviensis, (10/11), 89.
• W obronie prawdy (1932). Gość Niedzielny, (44), 2.
• Walka katolików amerykańskich przeciwko niemoralnym filmom, książkom i prasie (1934). Głos Misji Wewnętrznej, (9), 273.
• Walka na całego!? (1936). Gość Niedzielny, (52), 719.
• Walka z „Gościem Niedzielnym” (1937). Gość Niedzielny, (23), 324.
• Walka z pornografią we Francji (1925). Gość Niedzielny, (39), 6.
• Wojna pornografii i demoralizacji! (1936). Gość Niedzielny, (23), 372.
• Wyszyński, S. (1939). Inteligencja w straży przedniej komunizmu. Wiadomości Diecezjalne, (4), 142.
• X.L.Ż. (red.). (1931). Apostolstwo książki, czyli rzecz o kolportażu książki religijnej w kościele. Wilno: nakł. Oddziału Wileńskiego Księg. św. Wojciecha,
• Zaniedbanie na polu prasy katolickiej (1932). Gość Niedzielny, (16), 1–2.
• Złe i gorszące pisma (1930). Gość Niedzielny, (9), 6.
• Zmartwychwstanie książki katolickiej (1933). Gość Niedzielny, (18), 237.
• Zwalczanie wydawnictw pornograficznych i brukowych powieści kryminalnych (1939). Wiadomości Diecezjalne, (5), 173–174.