Koncepcje tłumaczące występowanie i powtarzalność zamachów stanu

• Authors: Schmidt Paweł

Title variants

EN

Concepts that explain the occurrence and repetition of coups: an overview

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zamach stanu (przewrót) jest zjawiskiem o wysokim stopniu złożoności oraz tendencji do powtarzalności. Celem artykułu jest sprawdzenie prawdziwości teorii „zaraźliwości”, „pułapki” oraz „kaskady” przewrotu, w kontekście autorskich ustaleń ilościowych za okres 1946-2017. Ponadto autor podejmuje się próby odpowiedzi na pytanie o rzeczywiste zależności występowania zamachu stanu i jego powtarzalność. W wyniku przeprowadzonych dociekań wykazano, że w określonych warunkach społecznych i politycznych przewrót może powodować uwikłanie się danego państwa w „pułapkę” zamachu stanu, jak również może stać się ogniskiem „zakażenia” innych krajów regionu, a nawet przyjąć wymiar globalny. Wartym uwagi jest także fenomen przewrotu „kaskadowego”, gdzie w krótkich odstępach czasowych - maksymalnie 3 lat – mają miejsce kolejne zamachy stanu.

EN

Coups d’etat are highly complicated processes with noticeable tendency to recurrence. The paper purpose is to verify „coup contagion” theory, „coup trap” theory and „coup cascade” theory in perspective of the author’s quantitative arrangements concerning the period 1946-2017. Moreover author takes an attempt to answer the question about real correlations of a coup d’etat appearance and it’s recurrence. As a result of the analysis it has been confirmed, that in specific historical circumstances and social and political conditions, coups may cause the „coup trap”, to become a source of „contagion” for regional neighborhood, and even global dimension. Worth of attention is also „cascade coup” phenomenon, where in short term – maximally 3 years between last events – occurs serial coups d’etat.

Keywords

PL

zamach stanu; „teoria pułapki”; „teoria zaraźliwości”; „teoria kaskady”

EN

coup d’etat; „coup contagion” theory; „coup trap” theory; „cascade coup” theory

• Publisher: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
• Journal: Przegląd Geopolityczny
• Year: 2017
• Volume: 22
• Pages: 107-116

Contributors

author

Schmidt Paweł

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

References

• Agyeman-Duah, B., 1990, Military Coups, Regime Changes, and Interstate Conflicts in West Africa, Armed Forces & Society, Vol. 16(4), s. 547-570.
• Albrecht, H., 2015, The Myth of Coup-proofing: Risk and Instances of Military Coups d’Etat in the Middle East and North Africa, 1950-2013, Armed Forces & Society, vol. 41(4), s. 659-687.
• Belkin, A., Schofer, E., 2003 Toward a Structural Understanding of Coup Risk, Journal of Conflict Resolution, Vol. 47(5), s. 594-620.
• Finer, S.J., 1988, The Men on Horseback: The Role of Military in Politics, Boulder.
• First, R., 1970, The Barrel of Gun. Political Power in Africa and the Coup d’Etat, London.
• Huntington, S., 1968, Political Order in Changing Societies, New Haven.
• Huntington, S., 2009, Trzecia fala demokratyzacji, Warszawa.
• Lehouqc, F., Perez-Linan, A., 2014, Breaking Out The Coup Trap: Political Competition and Military Coups in Latin America, Comparative Political Studies, Vol. 47(8), s. 1105-1129.
• Li, R.P.Y., Thompson, W.R., 1975, The „Coup Contagion” Hypothesis, Journal of Conflict Resolution, Vol. 19(1), s. 63-84.
• Londregan, J.B., Poole, K.T., 1990, Poverty, the Coup Trap, and the Seizure of Executive Power, World Politics, Vol. 42, s. 151-183.
• Luttwak, E., 1968, Coup d”etat: A Practical Handbook, London.
• O’Kane, R.H.T., 1981, A Probabilistic Approach to the Causes of Coups d’Etat, British Journal of Political Science, Vol. 11(3), s. 287-308.
• Powell, J.M., Thyne, C.L., 2011, Global instances of Coups from 1950 to 2010: A New Dataset, „Journal of Peace Research” Vol. 48(2).
• Schmidt, P., 2017, Zamachy stanu w Egipcie (2013) i Turcji (2016) – podstawy sukcesu i przyczyny porażki, Przegląd Geopolityczny, 20, s. 86-94.
• Thompson, W.R., 1973, Grievances of Military Coup-Makers, Beverly Hills.