Antywartości konstytucyjne. Wprowadzenie do problematyki

• Authors: Dąbrowski Marcin

Title variants

EN

Constitutional anti-values. An introduction

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article deals with problems of constitutional anti-values. Provisions of the fundamental law refer to such phenomena as totalitarianism, war, crime, hate, intolerance, discrimination, which shall be regarded as constitutional counter-values. Anti-values are opinions (assessments) based on an intellectual and emotional experience of strong disapproval of a particular phenomenon. Their occurrence in social life results in negative consequences, such as injustice, misfortune, harm etc. Counter-values on the other hand are negative assessments of specific facts (social phenomena) included in the fundamental law by the lawmaker. Initially, those elements had been part of the natural law, but presently — similarly to typical (positive) values — they are part of the constitutional axiology. It was not the author’s intention to provide and exhaustive description of all constitutional anti-values, but to present their general definition, systemic role, and the function they serve in a legal order. Furthermore, sources and types of anti-values are presented herein, as well as methods of reconstructing them on the basis of the text of fundamental law.

Keywords

EN

axiology; values; anti-values; negative values; counter-values; constitutional anti-values; constitution

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2018
• Issue: 5(148)
• Pages: 23–38

Contributors

author

Dąbrowski Marcin

• Dr hab., Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Konstytucyjnego

References

• 1. Bernard J., Coughlin S.J., Values and the Constitution, „Religion and Public Order” 1969, vol. 5.
• 2. Błaś A., Wprowadzenie, [w:] Antywartości w prawie administracyjnym, red. A. Błaś, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2016.
• 3. Böckenförde E.W., Wolność — państwo — Kościół, Znak, Kraków 1994.
• 4. Dąbrowski M., Wartości konwergentne i konwergencja wartości w Konstytucji RP z 1997 roku, [w:] Konwergencja w prawie?, red. J.J. Szczerbowski, SWPS Uniwersytet Humanistyczno¬społeczny, Warszawa–Berlin 2016.
• 5. Dudek D., Pojęcie i klasyfikacja zasad ustrojowych, [w:] Zasady ustrojowe III Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, red. D. Dudek, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2009.
• 6. Elzenberg H., Wartość ujemna, „Studia Filozoficzne” 1986, nr 12.
• 7. Gałęski J., Ogólna charakterystyka ważniejszych metod i technik badania wartości, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Studia Pedagogiczne” 1997, z. 30.
• 8. Garlicki L., Zasady określające działalność orzeczniczą sądów konstytucyjnych, [w:] Prawo i kontrola jego zgodności z Konstytucją, red.E. Zwierzchowski, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1997.
• 9. Garlicki L., “Constitutional Values” and the Strasbourg Court, „Acta Societatis Martensis” 2009–2010, nr 4.
• 10. Gebethner S., Rzeczpospolita w świetle postanowień rozdziału pierwszego, [w:] Podstawowe pojęcia pierwszego rozdziału Konstytucji RP, red. E. Zwierzchowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000.
• 11. Hostyński L., Wartość ujemna w systemie aksjologii Henryka Elzenberga, „Studia Etyczne i Estetyczne” 1999, nr 5.
• 12. Ingarden R., Czego nie wiemy o wartościach, [w:] Studia z estetyki, red. R. Ingarden, t. 3, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970.
• 13. Kacała T., Dezinformacja i propaganda w kontekście zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2015, nr 2.
• 14. Kloska G., Pojęcia, teorie, i badania wartości nauk społecznych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982.
• 15. Kordela M., Zarys uzasadnień aksjologicznych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz–Poznań 2001.
• 16. Kordela M., Kategoria norm zasad i wartości. Uwagi metodologiczne w związku z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 5.
• 17. Kowalczyk S., Człowiek w poszukiwaniu wartości. Elementy aksjologii personalistycznej, ¬Wydawnictwo KUL, Lublin 2006.
• 18. Krawczyk M., Ograniczenia zakresu administracyjnoprawnej metody regulacji jako swoista antywartość prawa administracyjnego, [w:] Antywartości w prawie administracyjnym, red. A. Błaś, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2016.
• 19. Kryszeń G., Axiology of the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2015, nr 6.
• 20. Kryszeń G., Prokop K., Aksjologia polskiej konstytucji, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2017.
• 21. Nishihara H., The Significance of Constitutional Values, „Potchefstroom Electronic Law Journal” 2001, nr 1.
• 22. Młynarska-Sobaczewska A., Normatywizacja pamięci zbiorowej w preambułach do konstytucji państw postkomunistycznych, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, nr 2.
• 23. Petrażycki L., Wstęp do nauki prawa i moralności. Podstawy psychologii emocjonalnej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1959.
• 24. Piechowiak M., Elementy prawnonaturalne w stosowaniu Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 5.
• 25. Piechowiak M., W sprawie aksjologicznej spójności Konstytucji RP. Dobro wspólne czy godność człowieka?, [w:] Synteza prawa polskiego od roku 1989, red. T. Guz, J. Głuchowski, M.R. Pałubska, C.H. Beck, Warszawa 2013.
• 26. Piechowiak M., Aksjologiczne podstawy prawa polskiego, [w:] Synteza prawa polskiego od roku 1989, red. T. Guz, J. Głuchowski, M.R. Pałubska, C.H. Beck, Warszawa 2013.
• 27. Potrzeszcz J., Przydatność niepozytywistycznej koncepcji prawa procesie dochodzenia do słusznego prawa przez Trybunał Konstytucyjny, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 5.
• 28. Sokolewicz W., Zubik M., Komentarz do art. 2 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. I, red. L. Garlicki, M. Zubik, Wydawnictwo Sejmowe, War-szawa 2016.
• 29. Stawrowski Z., Aksjologiczne podstawy konstytucji, https://www.rpo.gov.pl.
• 30. Scaccia G., Constitutional Values and Judge-Made Law, „Italian Law Journal” 2017, nr 3.
• 31. Scheler M., Problemy religii, Znak, Kraków 1995.
• 32. Winczorek P., Aksjologiczne podstawy nowej konstytucji, „Państwo i Prawo” 1988, z. 12.
• 33. Winczorek P. Konstytucja i wartości, [w:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1997.
• 34. Venter F., Utilizing Constitutional Values in Constitutional Comparison, „Potchefstroom Electronic Law Journal” 2001, nr 1.
• 35. Zieliński M., Zasady i wartości konstytucyjne, [w:] Zasady naczelne Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku. Materiały 52. Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego w Międzyzdrojach (27–29 maja 2010 r.), red. A. Bałaban, P. Mijal, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2011.
• 36. Ziembiński Z., Wartości konstytucyjne, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1993.
• 37. Zimmermann J., Wokół pojmowania antywartości w prawie administracyjnym, [w:] Antywartości w prawie administracyjnym, red. A. Błaś, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2016.
• 38. Znamierowski C., Oceny i normy, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1957.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2018.16