Struktura i percepcja krajobrazu turystycznego Zwierzyńca

• Authors: Ewa Skowronek , Andrzej Tucki , Marta J. Jóźwik

Title variants

EN

The Structure and Perception of Tourist Landscape in Zwierzyniec

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ze względu na wybitne walory środowiska przyrodniczego i kulturowe, Zwierzyniec jest jednym z najbardziej znanych i najczęściej odwiedzanych przez turystów miast położonych na Roztoczu. Tradycje miejscowości wypoczynkowej wywodzą się z XVI w., kiedy powstała tutaj wiejska rezydencja Zamoyskich. W ciągu kolejnych stuleci miejscowość pełniła jeszcze inne funkcje: administracyjną i przemysłową, z czym wiązały się kolejne etapy rozwoju jej krajobrazu. Prowadzone działania gospodarcze nie przyczyniły się jednak do zniszczenia wielkoprzestrzennej kompozycji miasta. Współcześnie o atrakcyjności Zwierzyńca decyduje przede wszystkim unikalny krajobraz naturalny, wynikający z położenia na granicy dwóch odmiennych subregionów — lessowego Roztocza Zachodniego i wapienno-piaszczystego Roztocza Środkowego, obecność malowniczych dolin rzek Wieprza i Świerszcza, stawów Echo, zalewu Rudka oraz otoczenie w postaci lasów kosobudzko-zwierzynieckich (objętych ochroną prawną jako Roztoczański Park Narodowy od 1974 roku). Wpływają one na rozwój jego funkcji turystycznej. Jej przejawem jest charakterystyczny krajobraz wyposażony w walory i atrakcje oraz niezbędne elementy zagospodarowania turystycznego, który wzbudza zainteresowanie i powoduje, że każdego roku przybywa tutaj ponad 100 tysięcy turystów. W artykule na przykładzie Zwierzyńca dokonano analizy składowych krajobrazu turystycznego oraz przeprowadzono badania jego percepcji wśród mieszkańców i turystów.

EN

Due to the outstanding qualities of the natural environment and the exquisite cultural heritage, Zwierzyniec is one of the most famous and most popular tourist towns in the Roztocze region. The traditions of Zwierzyniec as a holiday resort were derived from the 16th century, when the countryside residence of Zamoyski family was established. Throughout the next centuries the town was also an administrative and industrial center, which impacted on further stages of the development of its landscape. However, the ongoing economic activities did not contribute to the disruption of the space layout of the town. Nowadays, the attractiveness of Zwierzyniec is mainly based on the unique natural landscape, which results from the location on the border of two different sub-regions — the Western Roztocze made of loess and the Middle Roztocze made of lime-sandy as well as the presence of picturesque valleys of Wieprz and Świerszcz rivers, the Echo ponds, the Rudka Haff and surroundings of Kosobudy and Zwierzyniec forests (under legal protection as Roztoczański National Park since 1974). All of above mentioned components influence the development of the tourist function of the town, which is reflected by its typical landscape. It involves assets and attractions as well as necessary tourist facilities, which arouse interest and arrivals, which reached 100 thousand visitors every year. The following article contains an analysis of the components of a tourist landscape based on the case study of Zwierzyniec as well as a study on its perception by residents and tourists.

Keywords

PL

krajobraz turystyczny; percepcja krajobrazu; Roztocze; Zwierzyniec

• Publisher: Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu
• Journal: Barometr Regionalny. Analizy i prognozy
• Year: 2014
• Issue: 4(38)
• Pages: 61-70

Contributors

author

Ewa Skowronek

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

author

Andrzej Tucki

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

author

Marta J. Jóźwik

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

References

• Aitchison C., MacLeod N.E., Shaw S.J. (2000): Leisure and Tourism Landscapes. Social and Cultural Geographies. London — New York, Routledge.
• Chrenka B., Ira V. (2011): Transformation of Tourist Landscapes in Mountain Areas: Case Studies from Slovakia. „Human Geographies – Journal of Studies and Research in Human Geography”, nr 5(2), s. 13–20.
• Dietvorst A. (1998): Tourist Landscapes. Accelerating Transformations. [w:] S. Scraton (red.): Leisure, Time and Space. Meanings and Values in People’s Lives, LSA publication, t. 57, Eastbourne, Leisure Studies Association.
• Ferrario F. (1978): The Tourist Landscape. A Method of Evaluating Tourist Potential and its Application to South Africa. „Dissertation Abstracts International”, nr 38(8), s. 5050.
• Fyhri A., Jacobsen J.K.S., Tommervik H. (2009): Tourists’ Landscape Perceptions and Preferences in a Scandinavian Coastal Region. „Landscape and Urban Planning”, nr 91(4), s. 202–211.
• Gkoltsiou K., Terkenli T.S. (2008): Landscape Indicators: a Promising Tool For the Analysis of Tourist Landscape Structure. Studying, Modeling and Sense Making of Planet Earth, 1–6 June, 2008, Mytilene, Lesvos, Greece.
• Healy R.G. (1994): The Common Pool Problem in Tourism Landscapes. „Annals of Tourism Research”, nr 21(3), s. 596–611.
• Jafari J. (1982): The Tourism Market Basket of Goods and Services. The Components and Nature of Tourism. [w:] T. Singh, K. Jagdish i D.P. Singh (red.): Studies in Tourism, Wildlife Parks Conservation, New Delhi, Metropolitan.
• Kowalczyk A., Derek M. (2010): Zagospodarowanie turystyczne. Turystyka, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Krukowska R., Jóźwik M.J. (2004): Walory turystyczne Zwierzyńca i okolic. [w:] R. Dobrowolski i S. Terpiłowski (red.): Stan i zmiany środowiska geograficznego wybranych regionów wschodniej Polski, Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Krukowska R., Świeca A. (2006): The Role of the Zamoyski Entailed Estate in Creation the Functions and Cultural Landscape of Zwierzyniec. [w:] E. Skowronek (red.): Cultural Landscapes of the Lublin Upland and Roztocze, Lublin, Kartpol.
• Lozato-Giotart J.-P. (1993): Géographie du tourisme de l’espace regardé à l’espace consommé. Collection géographie, Paris Milan Barcelone, Masson.
• Myga-Piątek U. (2012): Krajobrazy kulturowe. Aspekty ewolucyjne i typologiczne. Katowice, Pracownia Komputerowa Jacka Skalmierskiego.
• Richling A. (2010): O krajobrazie raz jeszcze. Czy istnieją krajobrazy rekreacyjne? [w:] A. Richling (red.): Krajobrazy rekreacyjne. Kształtowanie, wykorzystanie, transformacja, Problemy Ekologii Krajobrazu, t. 27, Biała Podlaska–Warszawa, Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II; Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu.
• Skowronek E., Jóźwik M.J., Tucki A. (2013): Krajobraz turystyczny – koncepcja teoretyczna. [w:] R. Wiluś i J. Wojciechowska (red.): Nowe-stare formy turystyki w przestrzeni, Warsztaty z Geografii Turyzmu, t. 3, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Terkenli T.S. (2002): Landscapes of Tourism. Towards a Global Cultural Economy of Space? „Tourism Geographies: An International Journal of Tourism Space, Place and Environment”, nr 4(3), s. 227–254.
• Terkenli T.S. (2011): From Landscape to Tourism and Back: The Emergence of a Greek Landscape Conscience. [w:] Z. Roca, P. Claval i J.A. Agnew (red.): Landscapes, Identities, and Development, Farnham, Surrey–Burlington, VT, Ashgate.
• Tucki A. (2009): Potencjal turystyczny regionu lubelskiego. „Annales UMCS. Sectio B. Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia”, nr 64(1), s. 15–35.
• van der Duim R. (2007): Tourismscapes — an Actor-Network Perspective. „Annals of Tourism Research”, nr 34(4), s. 961–976.
• Włodarczyk B. (2009): Krajobrazy przestrzeni turystycznej. „Turyzm”, nr 19(1/2), s. 89–97.
• Włodarczyk B. (2011): The Tourism Landscape and Tourist Space of the City. [w:] W. Alejziak (red.): Folia Turistica. Special Edition: “The Master Classes” (Published on the 35th Anniversary of the Tourism and Recreation Faculty at the University School of Physical Education in Kraków ). nr 25, Folia Turistica, t. 1, Kraków, Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie.
• Wojciechowski K.H. (1994): O przydatności badań percepcji krajobrazu. [w:] J. Bogdanowski (red.): O percepcji środowiska. Praca zbiorowa przygotowana w ramach działalności zespołu MAB-13 „Percepcja środowiska”, Zeszyty Naukowe/Polska Akademia Nauk Komitet Naukowy przy Prezydium PAN „Człowiek i Środowisko”, t. 9, Dziekanów Leśny, Instytut Ekologii PAN. Oficyna Wydawnicza.