Wpływ szyku taborowego husytów na polską sztukę wojenną XV–XVII w. Zarys problematyki

• Authors: Gomółka Marcin

Title variants

EN

The impact of Hussites’ wagon forts on the Polish military art in the 15th–17th centuries. Background information

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article discusses the role and significance of the wagon fort in the development of the Polish warfare of the 15th–17th centuries. The article presents the origin of the wagon fort, its purpose and organisation. The subsequent part of the paper covers the analysis of battles fought by the Polish army in 15th–17th centuries, which are model examples of the use of the wagon fort both due to the character of conducted activities and the manoeuvres used as well as tactical and operational solutions. Therefore, the analysis covered the battles of Świecino, Obertyn and Kumejki, focusing mainly on the emphasis of the ways the wagon fort is used on the battlefield as well as the reception of Hussite models by Polish command¬ers. The final part of the paper contains conclusions concerning the analysed research area.

Keywords

PL

szyk taborowy; Polska; sztuka wojenna

EN

wagon fort; Poland; art war

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Historia Slavorum Occidentis
• Year: 2018
• Issue: 1 (16)
• Pages: 11-29

Contributors

author

Gomółka Marcin

• Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. Żytnia 39, 08–110 Siedlce

References

• Allmand Ch., Nowa broń i nowa taktyka 1300–1500, [w:] Historia sztuki wojennej, red. G. Parker, Warszawa 2008, s. 102–118.
• Bielski J., Kronika polska Marcina Bielskiego, t. 2, wyd. J. K. Turowski, Sanok 1856.
• Biskup M., Wojna trzynastoletnia, Kraków 1990.
• Biskup M., Wojna trzynastoletnia, Kraków 1990.
• Boryszewski P., Katolicyzm, jago instytucjonalizacja i sekularyzacja w Europie Środkowo-Wschodniej, Warszawa 2006.
• Bylina S., Hussitica. Studia, Warszawa 2007.
• Bylina S., Na skraju lewicy husyckiej, Warszawa 2005.
• Bylina S., Rewolucja husycka. Czas chwały i zmierzchu, t.2, Warszawa 2015.
• Bylina S., Rewolucja husycka. Przedświt i pierwsze lata, t.1, Warszawa 2011.
• Bylina S., Ruchy heretyckie w średniowieczu. Studia, Wrocław 1991.
• Cornej P., Bylina P., Slavné bitvy naší historie, Praga 1993.
• Czołowski A., Bitwa pod Obertynem 22 sierpnia 1531 roku, Lwów 1931.
• Długosz J., Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae, lib. XII (Continuatio), Varsaviae 2006.
• Durdik J., Sztuka wojenna husytów, Warszawa 1955.
• Dziewanowski W., Podręcznik do historii wojskowości powszechnej. Średniowiecze, Oświęcim 2012.
• Eryka Lasoty i Wilhelma Beauplana opisy Ukrainy, przeł. Z. Stasiewska, S. Meller, Warszawa 1972.
• Franz M., Wojskowość Kozaczyzny Zaporoskiej w XVI–XVII wieku, Toruń 2002.
• Gawęda M., Powstanie kozackie 1637, Zabrze 2007.
• Gawęda M., Powstanie kozackie 1637, Zabrze 2007.
• Herbst S., Wojna trzynastoletnia. O bitwie pod Świecinem, Przegląd Historyczno-Wojskowy 7 (1934), nr 2.
• Kaminsky H., A History of the Hussite Revolution, Berkeley–Los Angeles 1967.
• Korzon T., Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. Epoka przedrozbiorowa, t. 1, Lwów–Warszawa– Kraków 1923.
• Kukiel M., Zarys historii wojskowości w Polsce, Kraków 1929.
• Lambert M., Średniowieczne herezje, Gdańsk–Warszawa 2002.
• le Bouvier G., Le livre de la description de Pays, Paris 1908.
• Marcellinus A., Dzieje rzymskie, t. 2, przeł. I. Lewandowski, Warszawa 2002.
• Marczak P., Wojny husyckie, Warszawa 2004.
• Moskal K., Aby lud był jeden – eklezjologia Jana Husa w traktacie De ecclesia, Lublin 2003.
• Narloch K., Podstawowe zadania oraz taktyka późnorzymskiej jazdy. Studium wybranych bitew, [w:] Do szarży marsz, marsz. Studia z dziejów kawalerii, red. A. Smoliński, Toruń 2015.
• Nowak T. M., Wimmer J., Historia oręża polskiego 963–1795, Warszawa 1981.
• Okolski S., Dyaryusz transakcyi wojennej między wojskiem koronnem i zaporoskiem w r. 1637, wyd. J. K. Turowski, Kraków 1858.
• Orosius P., The seven books of history against the pagans, transl. R. J. Deferrari, Washington 1964.
• Orzechowski S., Żywot i śmierć Jana Tarnowskiego kasztelana krakowskiego i hetmana wielkiego koronnego, wyd. J. K. Turowski, Sanok 1855.
• Paner A., Jan Hus, Kraków 2002.
• Paner A., Jan Žižka z Trocnova, Gdańsk 2002.
• Paner A., Luksemburgowie w Czechach, Gdańsk, 2004.
• Plewczyński M., Obertyn, Warszawa 1994.
• Plewczyński M., Wojny i wojskowość polska XVI wieku, t. 1, Zabrze 2011.
• Plewczyński M., Wojny Jagiellonów z wschodnimi i południowymi sąsiadami Królestwa Polskiego w XV wieku, Oświęcim 2014.
• Polivka M., Bitva na Vitkove, Praha 1987.
• Primke R., Szczerepa M., Szczerepa W., Wojny husyckie na Śląsku, Łużycach i Pomorzu, Kraków 2007.
• Prochaska A., Czasy husyckie, Kraków 1998.
• Ryś G., Jan Hus wobec kryzysu Kościoła doby wielkiej schizmy, Kraków 2000.
• Seibt F., Hussitica zur Struktur eine Revolution, Köln-Graz 1965.
• Serczyk W., Na dalekiej Ukrainie. Dzieje Kozaczyzny do 1648 roku, Kraków 2008.
• Sikorski J., Zarys historii wojskowości powszechnej do końca XIX wieku, Warszawa 1972.
• Smahel F., Husitska revoluce, t. 1–4, Pra¬ha 1993.
• Spieralski Z., Kampania obertyńska 1531 roku, Warszawa 1962.
• Stryjkowski M., Kronika polska, litewska, żmudzka i wszystkiej Rusi, t. 2, Warszawa 1846.
• Tomek V.V., Dějiny valék husitských (1419 – 1436), Praha 1898.
• Tomkiewicz W., Bitwa pod Kumejkami, Przegląd Historyczno-Wojskowy 9 (1937).
• Wagner E., Jak válčili husité, Praha 1946.
• Wójcik Z., Wojny kozackie w dawnej Polsce, Kraków 1989.
• Wulf M., Die hussitische Wagenburg, Berlin 1899.
• Wysmułek J., Stos od którego zgorzał cały kraj. Historia rewolucji husyckiej, Kraków 2010.
• Ziółkowski K., Cieżkozbrojna jazda kopijnicza w wojskach husyckich w latach 1419–1434, [w:] Pancerzu przez wieki. Z dziejów woj¬skowości polskiej i powszechnej, red. M. Baranowski, A. Gładysz, A. Niewiński, t. 2, Oświęcim 2014.
• Ziółkowski K., Europa Środkowa bez granic. Działalność husyckich wojsk polnych w latach 1428–1433, [w:] Kresy, granice i pogranicza w historii wojskowej, red. A. Olejko, J. Ślipiec, P. Korzeniowski, K. Mroczkowski, Oświęcim 2014.
• Ziółkowski K., Husyckie wojska polne. Kształt i organizacja armii (praca doktorska, UAM Poznań), Poznań 2015.
• Żuk L., Chrześcijańskie herezje, sekty i kościoły, Wrocław 2002.