„Świat, który przezwyciężamy i pozostawiamy za sobą”. Import, rozpowszechnianie i widownia filmów z krajów kapitalistycznych w Polsce Ludowej w latach 1949-1956 w świetle badań archiwalnych

• Authors: Klejsa Konrad

Title variants

EN

„The World That We Overcome and Leave Behind”. Import, Distribution and Audience of Films From Capitalist Countries in People's Poland in 1949-1956 in the Light of Archival Research

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł traktuje o polskiej polityce repertuarowej (import filmów oraz układ tytułów w programie kin) wobec produkcji pochodzących z państw kapitalistycznych w okresie stalinowskim. Autor analizuje procesy decyzyjne odbywające się w tamtym czasie w instytucjach odpowiedzialnych za kulturę filmową, starając się odpowiedzieć na cztery powiązane ze sobą pytania. Po pierwsze: do jakiego stopnia wśród filmów kierowanych do dystrybucji uwzględniano produkcje z krajów zachodnich? Po drugie: z jakich elementów składał się proces kwalifikowania filmów zagranicznych na ekrany kin? Po trzecie: w jaki sposób system dystrybucji filmów łączył założenia polityczne z aspektami ekonomicznymi? Po czwarte: w jaki sposób monitorowano preferencje i reakcje widowni? Artykuł oparty jest na wnikliwej kwerendzie źródłowej w dokumentacji Przedsiębiorstwa Państwowego „Film Polski”, Centralnego Urzędu Kinematografii oraz Komisji ds. Filmu Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a także na danych statystycznych dotyczących rozpowszechniania filmów zagranicznych w Polsce.

EN

The article deals with the repertoire policy in Poland (import of films and the arrangement of titles in the cinema programme) towards productions originating from capitalist countries during the Stalinist period. The author analyses the decision-making processes taking place at that time in the institutions responsible for film culture, trying to answer four related questions. Firstly, to what extent have films from Western countries been included in film distribution? Secondly, what elements did the process of qualifying foreign films for cinema screens consist of? Thirdly, how did the film distribution system combine political assumptions with economic aspects? Fourthly, how were the audience's preferences and responses monitored? The article is based on an in-depth source query in the documentation of the Polish Film Enterprise, Central Office of Cinematography and the Film Committee of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party, as well as statistical data on the distribution of foreign films in Poland.

Keywords

PL

dystrybucja filmu; polska kultura filmowa; Polska powojenna; film zagraniczny w Polsce

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2019
• Issue: 108 Produkcja i dystrybucja filmowa
• Pages: 29-52

Contributors

author

Klejsa Konrad

References

• Albrecht, Stanisław. „Po festiwalu w Cannes”, Film 19 (1951)
• Bláhová, Jindřiška. “The Good, the Bad, and the Un-American: The Czechoslovak Film Monopoly, Hollywood, and American Independent Distributors”. Post Script 2 (2011), p. 9–20.
• Bukowiecki, Leon. Wspomnienia kinomana. Warszawa: Anagram, 1997
• Gębicka, Ewa. „Jeśli przyjeżdżacie z kinem, to nie prowadźcie propagandy! Kina objazdowe w latach 1944-1947”, Kwartalnik Filmowy 4 (1993)
• Gębicka, Ewa. „Nie strzelać do Czapajewa! Jak po wojnie przyjmowano filmy radzieckie w Polsce”, Kwartalnik Filmowy 2 (1993)
• Hochfeld, Julian. „Oświata i kultura w narodowym planie gospodarczym”, Kuźnica 15 (188), 1949
• Jackiewicz, Aleksander. „Co się dzieje na ekranach”, Nowa Kultura, June 15, 1956
• Jarosz, Dariusz. „Zwrot stalinizacyjny 1949-1950 i jego wpływ na funkcjonowanie organizacji społecznych”. In:
• Nie tylko partia? Organizacje społeczne w Polsce Ludowej 1944–1989 – geneza, funkcjonowanie, znaczenie, edited by Tadeusz Ruzikowski. Warszawa: IPN, 2017.
• Kinematografia polska w 25-leciu PRL, edited by Jerzy Wittek, Wacław Świeżyński, Wanda Wertenstein, Jerzy Trafisz, Warszawa: Centrala Wynajmu Filmów, 1969
• Kucharski, Krzysztof. Kino polskie 1945-1959. Toruń: Adam Marszałek, 2008Płażęwski, Jerzy. „Czytelnicy osądzają repertuar filmowy 1953 roku”, Przegląd Kulturalny 12 (82), 1954.
• Madej, Alina. Kino, władza, publiczność. Kinematografia polska w latach 1944-1949. Bielsko-Biała: Prasa Beskidzka, 2002.
• Madej, Alina. „On”. Kwartalnik Filmowy 6 (1994)
• Węsierski, Bohdan. „Co ujrzymy na ekranach w 1955 roku”, Przegląd Kulturalny 5 (127), 1955