Stwierdzenie nieważności małżeństwa w Kościele rzymskokatolickim – teoria i praktyka

• Authors: Gręźlikowski Janusz

Title variants

EN

Ascertainment of matrimony nullity in roman catholic church – theory and practice

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The basis of Church authority over Christian matrimony is a fact of bringing up the marriage entente by Jesus Christ to sacrament dignity. That is why Church lawmaker defines what is a matrimony, specifies its purposes and features, determines conditions for its valid solemnization as well as recognizes and rules in all doubtful questions concerning marriage solemnizing. Church legislator safeguards inseparability of matrimony as well as points and teaches that in church there is no nullity of marriage or divorces, but there is a possibility to rule the nullity of marriage, if after carrying out the church proceedings it will by proved that such marriage in fact was solemnized in invalid way. Actual settlement of each marriage case is performed in collegial way in competent Bishop’s court, according to the procedure prescribed by Canonical Law Code and Dignitas connubii instruction, which has in purpose to show in judgment way the evaluation of evidence of reasons for eventual invalidity of claimed matrimony. Canonical suit for invalidity of marriage is a very specific manifestation of care of the Church for these faithful ones, whose marriage came apart and who want to clarify and regulate their legal status in the Church. However in that care, Church’s courts are not always really understood well, because from one side they give a church “divorces” and violate the tuition of Jesus Christ and Church about inseparability of marriage, and from the other side some may say that they are too strict, fundamental and non-lenient towards the persons, whose marriages came apart. It often results from misunderstanding what is a sacramental matrimony, what character, purposes and features it has as well as from unfamiliarity with the tuition and legislation of the Church.

Keywords

PL

nierozerwalność małżeństwa; stwierdzenie nieważności małżeństwa; Kościół rzymskokatolicki

• Publisher: Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
• Journal: Sympozjum
• Year: 2010
• Issue: 1(19)
• Pages: 75-102

Dates

published

2010-12-31

Contributors

author

Gręźlikowski Janusz

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

References

• Gajda P. M., Prawo małżeńskie Kościoła katolickiego, Tarnów 2000.
• Góralski W., Absolutna nierozerwalność małżeństwa zawartego i dopełnionego w przemówieniu papieża Jana Pawła II do Roty Rzymskiej z 21 stycznia 2000 r., „Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich” 10(2000) nr 1, s. 33-38.
• Góralski W., Dowód pośredni w sprawach o nieważność małżeństwa z tytułu przymusu i bojaźni w wyrokach Roty Rzymskiej z lat 1958-1962, PK 16 (1973) nr 3-4, s. 285-296. 46
• Góralski W., Kanoniczna zgoda małżeńska (kanony 1095-1107), Gdańsk 1991.
• Góralski W., Kanoniczne prawo małżeńskie, Warszawa 2000.
• Góralski W., Kanoniczne przeszkody małżeńskie w ogólności, „Białostockie Studia Prawnicze” 1994, nr 2, s. 5-20.
• Góralski W., Małżeństwo jako dar Stwórcy, umowa, sakrament, „Studia Płockie” 1995, s. 109-111.
• Góralski W., Niezdolność do zawarcia małżeństwa według kan. 1095, nn. 1-3 KPK. Próba syntezy, „Prawo Kanoniczne” 39 (1996) nr 3-4, s. 25-42.
• Góralski W., Podstępne wprowadzenie w błąd jako tytuł nieważności małżeństwa (kan. 1098 KPK), „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 33 (1986) z. 5, s. 41-49.
• Góralski W., Poważny brak rozeznania oceniającego co do istotnych praw i obowiązków małżeńskich a nieważność małżeństwa (kan. 1095, n. 2), „Ius Matrimoniale” 1 (1990), s. 33-57.
• Góralski W., Poważny brak rozeznania oceniającego co do istotnych praw i obowiązków małżeńskich (kan. 1095, n. 2 KPK), w: W. Góralski i G. Dzierżon, Niezdolność konsensualna do zawarcia małżeństwa kanonicznego (kan. 1095, nn. 1-3 KPK), Warszawa 2001, s. 147-190.
• Góralski W., Systematyka tytułów nieważności małżeństwa w zakresie zgody małżeńskiej w KPK z 1983 r., PK 35 (1992) nr 1-2, s. 201-211.
• Góralski W., Wspólnota całego życia, Częstochowa 1995.
• Gręźlikowski J., Co po rozwodzie? Duszpasterze i wierni świeccy wobec małżeństw niesakramentalnych i kanonicznego procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa, Częstochowa 2005.
• Gręźlikowski J., Czy w Kościele są rozwody? Informator dla wnoszących sprawę o nieważność małżeństwa, Włocławek 2001, s. 62-81.
• Gręźlikowski J., Czynności kanoniczne poprzedzające zawarcie małżeństwa kościelnego dziś – sugestie i postulaty, w: A. Pryba MSF (red.), Przygotowanie do sakramentalnego małżeństwa, Kazimierz Biskupi 2006, s. 51-93.
• Gręźlikowski J., Duszpasterz a procesy o nieważność małżeństwa, „Kronika Diecezji Włocławskiej” 11 (1996), s. 479.
• Gręźlikowski J., Duszpasterz wobec podejrzenia o nieważność małżeństwa, „Homo Dei” 74 (2004) nr 3, s. 21-22.
• Gręźlikowski J., Duszpasterz wobec przyczyn nieważnie zawartego małżeństwa i kościelnego procesu o nieważność małżeństwa – refleksje prawno-duszpasterskie, „Studia Włocławskie” t. 8, Włocławek 2005, s. 296-297.
• Gręźlikowski J., Uchylanie klauzul wyrokowych dołączonych do wyroków orzekających nieważność małżeństwa, „Ateneum Kapłańskie” t. 144 (2005) z. 2 (576), s. 323-335.
• Gręźlikowski J., Zawarcie małżeństwa konkordatowego, „Ateneum Kapłańskie” t. 134 (2000), s. 432-443.
• Grocholewski Z., Błąd co do jedności, nierozerwalności lub sakramentalnej godności małżeństwa, IM 2 (1996), s. 9-27.
• Instrukcja Episkopatu Polski o przygotowaniu do zawarcia małżeństwa w Kościele katolickim, Kraków 1990.
• Kan. 1108 § 1-2 KPK. 50 Kan. 1116 § 1 KPK.
• Krzywda J., Ewolucja zasad i norm dotyczących mał żeństw mieszanych w świetle wymogów Kodeksu Prawa Kanonicznego Kościoła katolickiego, w: Z.J. Kijas (red.), Małżeństwa mieszane, Kraków 2000, s. 75-93.
• Moroni A., Małżeństwo pod warunkiem w schemacie nowego KPK, „Kościół i Prawo”, Lublin 1984, s. 65-69.
• Pastuszko M., Próba wyjaśnienia pojęcia całkowitej symulacji małżeńskiej, PK 14 (1971) nr 3-4, s. 13-31.
• Pastuszko M., Przyczyna całkowitej symulacji małżeństwa, „Kościół i Prawo”, Lublin 1985, s. 125-154.
• Pawluk T., Forma zawarcia małżeństwa w świetle nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego, PK 27 (1984) nr 3-4, s. 41-71.
• Pawluk T., Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. Dobra doczesne Kościoła, sankcje w Kościele, procesy, t. IV, Olsztyn 1990.
• Pawluk T., Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. Prawo małżeńskie, t. III, Olsztyn 1984.
• Pawluk T., Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. Zagadnienia wstępne i normy generalne, t. I, Olsztyn 1985.
• Paździor S., Przyczyny psychiczne niezdolności osoby do zawarcia małżeństwa w świetle kan. 1095, Lublin 1999, s. 71-302.
• Pontifi cium Consilium de Legum Textibus, Dignitas connubii. Instructio servanda a tribunalibus dioecesanis et interdioecesanis in pertractandis causis nullitatis matrimonii (25 I 2005), Liberia Editrice Vaticana, Cittá del Vaticano 2005.
• Przekop E., Małżeństwa mieszane, w: W. Hryniewicz, J.S. Gajek, S.J. Koza (red.), Ku chrześcijaństwu jutra – wprowadzenie do ekumenizmu, Lublin 1996, s. 635-650.
• Sobański R., Przyjęcie skargi o orzeczenie nieważności małżeństwa, IM 1 (6-7) 1996, s. 143-152.
• Sobański R., Uwagi o tożsamości sędziego kościelnego, PK 45 (2002) nr 3-4, s. 3-22.
• Sobczak A., Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego, Gniezno 2001.
• Stankiewicz A., Błąd co do istotnych przymiotów i sakramentalności małżeństwa, PK 27 (1984) nr 3-4, s. 17-31.
• Stankiewicz A., Geneza i ogólna charakterystyka instrukcji „Dignitas connubii”, w: T. Rozkrut (red.), Proces małżeński według instrukcji „Dignitas connubii”, Tarnów 2006, s. 15-34.
• Stankiewicz A., Pozytywny akt woli przy symulacji zgody małżeńskiej, IM 5 (1999), s. 61-81.
• Stawniak H., Jedność i nierozerwalność małżeństwa, PK 34 (1991) nr 1-2, s. 103-120.
• Stawniak H., Niemoc płciowa jako przeszkoda do małżeństwa, Warszawa 2000.
• Stawniak H., Wprowadzenie sprawy i zakończenie instancji według instrukcji „Dignitas connubii”, w: T. Rozkrut (red.), Proces małżeński według instrukcji „Dignitas connubii”, Tarnów 2006, s. 75-91.
• Sztafrowski E., Uwagi praktyczne dla trybunałów delegowanych do przesłuchania stron lub świadków w poszczególnych wypadkach, „Kielecki Przegląd Diecezjalny” 52 (1976), s. 260-273.