Niejednoznaczny status tekstu parodiowanego w dyskursie satyrycznym

• Authors: Elżbieta Sidoruk

Title variants

EN

The ambiguous status of a parodied text in satirical discourse

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem analizy w artykule jest relacja między parodią i satyrą. Odwołując się do, zaproponowanej przez Paula Simpsona w On the Discourse of Satire, koncepcji satyry jako praktyki dyskursywnej, autorka wskazuje na przyczyny nieporozumień interpretacyjnych wynikających z zastosowania parodii w tekście satyrycznym. Jej zdaniem parodia utrudnia identyfikację intencji satyrycznej, zwłaszcza wtedy, gdy obiektem parodii jest tekst literacki o wysokich walorach artystycznych. W niektórych przypadkach niemożliwe okazuje się jednoznaczne rozstrzygnięcie, czy parodiowany tekst służy jedynie satyrycznemu ukazaniu pewnych aspektów rzeczywistości pozaliterackiej, czy jest również obiektem krytyki.

EN

The subject of analysis in this article is a relation between parody and satire. With reference to the concept of satire as a discursive practice proposed by Paul Simpson in his work On the Discourse of Satire, the author points out the reasons for interpretative misunderstandings caused by the application of parody in a satirical text. She claims that parody makes it difficult to identify a satirical intention, especially when the object of parody is a literary text of great significance. In certain cases it seems impossible to decide unambiguously whether a parodied text is only used to satirize some aspects of non-literary reality or is also a satirical target itself.

Keywords

PL

praktyka dyskursywna; satyra; tekst satyryczny; parodia; ironia

EN

discursive practice; satire; satirical text; parody; irony

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Zagadnienia Rodzajów Literackich
• Year: 2014
• Volume: 57/114 z. 2
• Pages: 53-63

Dates

published

2014

Contributors

author

Elżbieta Sidoruk

• Zakład Teorii i Antropologii Literatury, Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu w Białymstoku

References

• Błoński Jan (1996), Wszystkie sztuki Sławomira Mrożka, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Głowiński Michał (2000), O intertekstualności [w:] tegoż, Intertekstualność, groteska, parabola. Szkice ogólne i interpretacje, Universitas, Kraków.
• Hutcheon Linda (1986), Ironia, satyra, parodia — o ironii w ujęciu pragmatycznym, przeł. K. Górska, „Pamiętnik Literacki”, z. 1.
• Jabłonkówna Leonia (1964), Nowe „Wyzwolenie” (w Krakowie i w Warszawie), „Teatr”, nr 1.
• Jaszcz (Szczepański Jan Alfred) (1963), Reduta Orsona, „Trybuna Ludu”, nr 325.
• Kijowski Andrzej (1963), Mrożek u raju bram, „Dialog”, nr 5.
• Kostaszuk Monika (1990), Sprawy porucznika Ordona — ciąg dalszy, „Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza” XXIII (1988).
• Mrożek Sławomir (1990a), Małe prozy, Oficyna Literacka, Kraków.
• Mrożek Sławomir (1990b), Śmierć porucznika [w:] tegoż, Dramaty, Oficyna Literacka, Kraków.
• Nycz Ryszard (1995), Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, IBL PAN, Warszawa.
• Okopień-Sławińska Aleksndra (1967), Sławomir Mrożek: „Śmierć porucznika” [w:] Czytamy utwory współczesne, pod red. T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa.
• Simpson Paul (2003), On the Discourse of Satire. Towards a stylistic model of satirical humor, John Benjamins Publishing Co., Amsterdam–Philadelphia.
• Sugiera Małgorzata (1997), Dramaturgia Sławomira Mrożka, Universitas, Kraków.
• Stępień Tomasz (1996), O satyrze, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Swinarski Atrur Marya (1989), Parodie, wyd. 2, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa.