Les termes d’adresse et les titres honorifiques dans les discours de Jean-Paul II pour les vœux au corps diplomatique. étude contrastive polonais-français

• Authors: Renata Krupa

Title variants

PL

Zwroty adresatywne i tytuły honoryfikatywne w przemówieniach Jana Pawła II do członków korpusu dyplomatycznego. Studium porównawcze polsko-francuskie

EN

Terms of Address and Honorific Titles in the Speeches of John Paul II for Greetings to the Diplomatic Corps: Polish-French Contrastive Study

• Languages of publication: FR

Abstracts

FR

L’article aborde la question des termes d’adresse et des titres, dans les versions polonaise et française, des discours de Jean-Paul II devant le corps diplomatique auprès du Vatican. Ces discours sont, d’une part, une source de réflexion et, d’autre part, un matériau intéressant pour des études linguistiques. L’une des caractéristiques des termes d’adresse visant à se conformer à l’aspect cérémoniel de ces rencontres est la présence de titres solennels existants dans les deux langues. En plus des termes d’adresse honorifiques se référant aux fonctions honorables comme Excellence, Monsieur Ambassadeur, on trouve des titres universels comme Mesdames et Messieurs, dont la valeur sémantique reflète les différences historiques et culturelles et, en même temps, les différences dans leur utilisation.

EN

The article deals with the terms of address and the titles in the speeches of the Pope John Paul II to the Diplomatic Corps accredited to the Holy See, in Polish and French versions. On the one hand, those speeches are a source of reflection; and, on the other hand, they are an interesting material for linguistic studies. One of the features of the terms of address which aim to conform to the ceremonial aspect of these meetings is the presence of solemn titles that exist in the both languages. In addition to honorary address terms which refer to honourable functions, e.g. Your Excellency or Ambassador, one can find universal titles, e.g. Ladies and Gentlemen, whose semantic value reflects their historical and cultural differences, and, at the same time, the differences in their use.

PL

W artykule poruszona została kwestia zwrotów adresatywnych i tytułów w polskiej i francuskiej wersji przemówień Jana Pawła II do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, które są zarówno źródłem inspirujących refleksji, jak też ciekawym materiałem badań językowych. Cechą charakterystyczną występujących w nich adresatywów jest dostosowanie się do ceremonialnego charakteru spotkania poprzez używanie uroczystych tytułów, obecnych w obu językach. Obok symbolicznych, honoryfikatywnych adresatywów nazywających pełnione zaszczytne funkcje, jak Ekscelencjo (Excellence), Panie Ambasadorze (Monsieur Ambassadeur) pojawiają się tytuły uniwersalne i standardowe jak Panie i Panowie (Mesdames et Messieurs), których semantyczne znaczenie odzwierciedla odmienne uwarunkowania historyczno-kulturowe, a tym samym różne ich zastosowanie.

Keywords

FR

termes d’adresse; politesse verbale; analyse contrastive

PL

zwroty adresatywne; grzeczność językowa; analiza porównawcza

EN

terms of address; verbal politeness; contrastive analysis

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2018
• Volume: 66
• Issue: 8: Lingwistyka korpusowa i translatoryka
• Pages: 67-80

Contributors

author

Renata Krupa

• Université Jean Moulin Lyon 3

References

• Bogusławski Andrzej, 1985, « De l’adresse. Avec référence particulière au polonais », [in :] Revue des études slaves, LVII/3, 469-489.
• Brown Penelope, Levinson Stephen, 1987, Politeness : Some universals in language use, Cambridge, Cambridge University Press.
• Charaudeau Patrick, Maingueneau Dominique, 1992, Dictionnaire d’analyse du discours, Paris, Seuil.
• Dąbrowska Anna, 1983, « Formy zwracania się do innych w niektórych językach europejskich », [in :] Studia Linguistica, VIII, 5-19.
• Doroszewski Witold, 1966, O kulturę słowa-poradnik językowy, tom 2, Warszawa, PWN.
• Grybosiowa Antonina, 1990, « Formy ty i pan(-i) w kontaktach społecznych », [in :] Poradnik Językowy, 2, 59-64.
• Guesle-Coquelet Catherine, 2009, Les termes d’adresse en français. Comment aider les non-francophones à en comprendre et maîtriser l’utilisation, Paris, Harmattan.
• Huszcza Romuald, 1980, « O gramatyce grzeczności » [in :] Pamiętnik Literacki, LXXI, 1, 175-186.
• Huszcza Romuald, 1996, Honoryfikatywność. Gramatyka. Pragmatyka. Typologia, Warszawa, Dialog.
• Katsiki Stavroula, 2001, Les actes de langage dans une perspective interculturelle, Thèse de doctorat, Université Lyon 2.
• Kerbrat-Orecchioni Catherine, 2010, S’adresser à autrui. Les formes nominales d’adresse en français, Paris, Université de Savoie.
• Kerbrat-Orecchioni Catherine, 1992, Les interactions verbales, t. II, Paris, Armand Colin.
• Klemensiewicz Zenon, 1946, « Pan i obywatel » [in :] Język Polski XXVI, 33-42.
• Krupa Renata, 2013, « Francuzi » [in :] Małgorzata Marcjanik (éd.), Jak zwracają się do siebie Europejczycy, Warszawa, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, 259-277.
• Łaziński Marek, 2006, O panach i paniach, Warszawa, PWN.
• Marcjanik Małgorzata, 1997, Polska grzeczność językowa, Kielce, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
• Perret Delphine, 1970, « Les appellatifs. Analyse lexicale des actes de parole », https:/www. persee.fr.doc.
• Picard Dominique, 1995, Les rituels de savoir-vivre, Paris, Seuil.
• Picard Dominique, 1998, Politesse, savoir-vivre et relations sociales, Paris, PUF.
• Pisarkowa Krystyna, 1979, « Jak się tytułujemy i zwracamy do drugich » [in :] Język Polski, LIX, 1, 5-17.
• Stone Gerald, 1981, « W sprawie charakterystyki gramatycznej wyrazów pan/pani/państwo », [in :] Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, 20, Warszawa, 39-43.
• Tomiczek Eugeniusz, 1983, System adresatywy współczesnego języka polskiego i niemieckiego, socjolingwistyczne studium konfrontatywne, Wrocław, Ossolineum.
• Wierzbicka Anna, 1999, Język-umysł-kultura, Warszawa, PWN.
• Włodarczyk André, 1996, Politesse et personne. Le japonais face aux langues occidentales, Paris, Harmattan.
• Włodarczyk Hélène, 1990, « Description formelle des énoncés à vocatif en polonais » [in :] Revue des Etudes Slaves, LXII/1-2, 453-479.

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2018.66.8-4