„Neutralność” Litwy podczas Bitwy Warszawskiej

• Authors: Wołkonowski Jarosław

Title variants

EN

„Lithuania’s “neutrality” during the Battle of Warsaw

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

After the First World War, three concepts clashed in Eastern Europe: the model of the nation state, the expansion of the Bolshevik revolution implemented by Russia and the union of nation-states (Poland, Lithuania, Ukraine, Belarus and Latvia) according to Piłsudski resulting from the threat. Russia in the years 1920-1921 signed five peace treaties, but only the treaty with Lithuania contained secret arrangements regarding the neutrality of Lithuania in the Bolshevik-Polish war. The analysis of the source material shows that Russia used the secret provisions of the peace treaty in its plans for the expansion of bolshevism, and after the defeat of the Polish army, it was to carry out a Bolshevik coup in Lithuania. Despite the proclaimed neutrality, Lithuania turned out to be on the side of Russia in this conflict, causing additional difficulties for Polish troops in the Battle of Warsaw. The Polish victory over the Vistula impeded the expansion of Bolshevism to Europe.

Keywords

EN

Piłsudski's federal ideas; the Polish-Bolshevik War 1919-1921; secret annexes to the peace agreement between Lithuania and the Russian Socialist Federative Soviet Republic of July 12; 1920; Lithuania's neutrality; Battle of Warsaw

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
• Journal: Przegląd Wschodnioeuropejski
• Year: 2021
• Volume: 2
• Pages: 63-74

Dates

published

2021-12-31

Contributors

author

Wołkonowski Jarosław

• Association of Polish Scientists of Lithuania

References

• Lietuvos Centrinis Valstybės Archyvas (LCVA), F 383 Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ap. 7 Działalność Departamentu Politycznego, B. 77 Dokumenty o negocjacjach Litwa-Rosja na temat umowy pokojowej, s. 165-168, Memorandum.
• Lietuvos Centrinis Valstybės Archyvas (LCVA), F. 383, Ap. 7, B. 77, s. 112. Pismo delegacji R.S.F.R.R. do delegacji Litwy z 12 lipca 1920 r.
• Lietuvos Centrinis Valstybės Archyvas (LCVA), F. 383, Ap. 7, B. 77, s. 113. Pismo delegacji Litwy do delegacji R.S.F.R.R.
• Lietuvos Centrinis Valstybės Archyvas (LCVA), F. 383, Ap. 7, B. 77, s. 114. Pismo delegacji R.S.F.R.R. do delegacji Litwy z 12 lipca 1920 roku
• Lietuvos Centrinis Valstybės Archyvas (LCVA), F. 383, Ap. 7, B. 77, s. 116. Pismo delegacji Litwy do delegacji R.S.F.R.R.
• Lietuvos Centrinis Valstybės Archyvas (LCVA), F. 383, Ap. 7, B. 77, s. 109. Depesza Ministra Spraw Zagranicznych Litwy do MSZ Rosji z 13 lipca 1920 r.
• Lietuvos Centrinis Valstybės Archyvas (LCVA), F. 383, Ap. 7, B. 76, s. 51. Telegram MSZ Rosji do MSZ Litwy z dnia 20 lipca 1920 roku
• Lietuvos Centrinis Valstybės Archyvas (LCVA), F. 383, Ap. 7, B. 77, s. 90-107. Wypłata przez Rosję kompensaty dla Litwy.
• Instytut i Archiwum im. Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku (AJP), Sygn. 709/1/11, Odezwa do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego, s. 8-10.
• Instytut i Archiwum im. Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku (AJP), Sygn. 709/1/11, Odezwa J. Piłsudskiego do Ukraińców, 26 kwietnia 1920 roku, s. 5-6.
• LEAGUE OF NATIONS (1920-1921), Latvia and Russia – Treaty of Peace, done at Moscow, and completed and signed at Riga. Vol. 2, No. 67. August 11, 1920, 196-212.
• LEAGUE OF NATIONS (1921), Finland and Soviet government of Russia Treaty of Peace (together with declara-tions and protocols relative there to), signed at Dorpat. Vol. 3, No. 91. October 14 th, 1920, 6-80.
• LEAGUE OF NATIONS (1921), Lithuania and Soviet Government of Russia: Peace Treaty and Protocol, signed at Moscow. Vol. 3, No. 94. Juli 12, 1920, 105-138.
• LEAGUE OF NATIONS (1921), Poland, and the Soviet Republics of Russia and Ukraine Peace Treaty, signed at Riga. Vol. 6, No. 149. March 18, 1921, 51-170.
• LEAGUE OF NATIONS (1922), Esthonia and Soviet Republic of Russia Peace Treaty, signed at Tartu. Vol. XI, No. 289. February 2, 1920, 30-71.
• BALKELIS, T. (2019), Lemtingi metai. Lietuva 1914-1923 m. Karas, revoliucija ir tautos gimimas. Vilnius
• DROZDOWSKI, M. (1995), Litwa w polityce Józefa Piłsudskiego jako Naczelnika Państwa, Naczelnego Wodza i męża stanu RP. W: Niepodległość i Pamięć. 2/2 (3), 101-115.
• GRABSKI, S. (1943), The Polish-Soviet Frontier. London.
• GRYGAJTIS, K. (2001), Polskie idee federacyjne i ich realizacja w XIX i XX w. Częstochowa.
• JĘDRZEJEWICZ, W. (1982), Józef Piłsudski 1867-1935. Londyn.
• JĘDRZEJEWICZ, W./Cisek, J. (2006), Kalendarium życia Józefa Piłsudskiego 1867-1935. t. 2 (1916-1920). Kra-ków Łomianki.
• KAPLERIS, I./MEIŠTAS, A./ MICKEVIČIUS, K. i in. (2007), Podręcznik historii dla klasy 10. Część 1. Wilno.
• KAPLERIS, I./LAUŽIKAS, R./ MEIŠTAS, A. i in. (2011), Istorijos vadovėlis 12 klasei. I dalis. Vilnius.
• KASPARAVIČIUS, A. (1991), Sukilimai Lietuvoje 1918-1938: faktai ir skaičiai. W: Atgimimas. Lapkričio 14-21, 8.
• KASPARAVIČIUS, A./PETRAUSKAS, K. (1993), Komunistiniai pučai Lietuvoje ir Estijoje. W: Veidas. Sausio 28, 7 8.
• KIEŁB, Z. (2010), O pobycie Józefa Piłsudskiego w Puławach z okazji 90 rocznicy Bitwy Warszawskiej. W: Kwartalnik powiatu Puławskiego. 6, 30-33.
• ŁOJEK, J. (1986), Idea federacyjna Józefa Piłsudskiego. W: Libertas. Kwartalnik społeczno-polityczny. 6/86, 47 63.
• ŁOSSOWSKI, P. (1996), Konflikt polsko-litewski 1918-1920. Warszawa.
• ŁUKOMSKI, G./POLAK, B. (1994), W obronie Wilna, Grodna i Mińska 1918-1920. Koszalin/Warszawa.
• PIŁSUDSKI, J./TUCHACZEWSKI, M. (1989), Rok 1920. Pochód za Wisłę. Łódź.
• RÖMER, M. (2018), Dzienniki Tom 3 1916-1919. Warszawa.
• URBANKOWSKI, B. (1989), Józef Piłsudski. Myśli, mowy i rozkazy. Wybrał i wstępem opatrzył Bohdan Urban-kowski. Warszawa.
• OKULICZ, K. (1985), Józef Piłsudski 1867-1935. W: Libertas. Kwartalnik społeczno-polityczny. 4/85, 36-58.
• TAMOŠAITIS, M. (2013), Istorijos vadovėlis 12 klasei. I dalis. Vilnius.
• WAKAR, W. (1917), Rozwój terytorialny narodowości polskiej. Cz. 3. Kielce.
• WOŁKONOWSKI, J. (2015), Niektóre polityczno-prawne aspekty pokojowej umowy między Litwą i Rosją z 12 lipca 1920 r. W: Miscellanea historico-iuridica. XIV/2, 327-338.
• https://www.epaveldas.lt/object/recordDescription/LNB/LNB00AD2076 (dostęp: 23 VIII 2020)
• http://www.aidas.lt/lt/istorija/article/26-nepaskelbtas-lenkijos-karas-lietuvai-1918-1920 (dostęp: 25 VIII 2020)
• https://www.15min.lt/naujiena/aktualu/istorija/stebuklas-prie-vyslos-kaip-1920-metais-lenkai-sutriuskino-bolsevikus-582-1253860 (dostęp: 25 VIII 2020)
• https://www.15min.lt/naujiena/aktualu/istorija/a-nikzentaitis-jeigu-ne-j-pilsudskis-musu-didieji-tautininkai-nebutu-tokie-kokie-yra-582-1223858 (dostęp: 28 VIII 2020)
• https://www.lrt.lt/naujienos/pasaulyje/6/1206541/stebuklas-prie-vyslos-kaip-vienas-musis-sulaike-isibegejusia-bolseviku-revoliucija (dostęp: 30 VIII 2020)

Identifiers

ISSN

2081-1128