Dyskursy modernizacyjne i wielkie narracje rozwoju. Polska a kraje nordyckie

• Authors: Dziedziczak-Foltyn Agnieszka , Musiał Kazimierz

Title variants

EN

Modernization discourses and grand narratives of development. Poland and the Nordic countries

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Faktem jest, iż kraje nordyckie i Polska różnią się od siebie diametralnie etapem rozwoju społeczno-gospodarczego. O „asymetrii cywilizacyjnej” pomiędzy nimi świadczą przytaczane w artykule bardzo odległe od siebie pozycje państw nordyckich i Polski w rankingach wzrostu gospodarczego czy rozwoju społecznego. Zrozumiała jest zatem w rodzimej debacie publicznej afirmacja skandynawskiego modelu rozwoju, której ślady – aczkolwiek nie tylko jej, także swego rodzaju dystansu intelektualno-politycznego – można wskazać w literaturze naukowej i materiałach publicystycznych. Pozostawiając szczegółową analizę wskaźników rozwoju społeczno-gospodarczego oraz analizę debaty publicznej innym badaczom autorzy artykułu postanowili przyjrzeć się szerzej i głębiej rozumianym przyczynom i uwarunkowaniom różnic rozwojowych tych krajów. W tekście proponowana jest, wynikająca z przyjęcia metody międzykrajowych badań porównawczych, analiza swoistego dyskursu o dyskursach modernizacyjnych obecnych w debacie publicznej opisywanych krajów, czyli rekonstrukcja dyskursywnie widzianych (ale też dyskursywnie tworzonych) uwarunkowań modelu rozwoju społeczno-gospodarczego krajów nordyckich (Danii, Finlandii i Szwecji) oraz Polski. Analiza dyskursów modernizacyjnych przewijających się w debacie publicznej w Polsce i w krajach nordyckich pozwoliła na postawienie głównej tezy, iż na sukces cywilizacyjny wpływa obecność metanarracji rozwoju. Zasadniczym celem artykułu jest propozycja analizy dyskursów modernizacyjnych skoncentrowana wokół kilku elementów narracji rozwojowej uznanych przez autorów za kluczowe, tzw. punktów węzłowych. Wśród rozważanych czynników istotnych w dyskursie modernizacyjnym znajdują się, omawiane w trzech wymiarach metanarracji (społeczno-kulturowym, politycznym i ekonomicznym), aspekty temporalne, aspekty geopolityczne i administracyjno-prawne, aspekty regulacji rynkowej i publicznej. Przyjrzenie się tym czynnikom pozwala nie tylko na uchwycenie różnic w zakresie dyskursów modernizacyjnych typowych dla państw nordyckich i Polski, ale służy refleksji nad możliwymi dla Polski konsekwencjami tej konfrontacji (gdyż pojęcie konfrontacji zakłada nie tylko uwypuklenie różnic, ale również wpływ).

EN

There is a great difference between Poland and the Nordic countries with respect to their level of socio-economic development. In this article the “civilizational asymmetry” between them is documented with reference to the huge gap between them in different rankings of economic growth or social development. Having this as a point of departure, it is easy to observe an endorsement/approval of the Scandinavian development model in the Polish public debate, accompanied by a certain intellectual and political detachment, which can be witnessed in both the academic literature as well as in the more popular media. While leaving a more detailed analysis of their socio-economic development ranking to other researchers, the authors of this paper apply a broader perspective to investigate the non-material reasons and the discursive background behind the development gap existing between these countries. By applying the comparative research method, the text offers an analysis of the discourse about modernization discourses which are present in the public debate of the countries in question. We propose a reconstruction of the discursively observable (and discursively constructed) conditions of the socio-economic development model of the Nordic countries (Denmark, Finland and Sweden) and Poland. Analysis of the modernization discourses present in the Polish and Nordic public debates has allowed us to put forward our main thesis: that civilizational success is contingent on the presence of development metanarratives. The main goal of the article is to analyze modernization discourses concentrated around a number of issues which the authors have identified as nodal points within the development narratives. Among the key issues identified in the modernization discourse we mention the presence of the development metanarrative, perception of time, adopted resolution of the state vs. market dilemma, advancement in strategic planning, and the existence of strategic development objectives. Analyzing these parameters allows one to note the differences in modernization discourses between the Nordic countries and Poland, and enables critical reflection upon possible consequences of this situation for Poland.

Keywords

PL

dyskurs; narracja; modernizacja; rozwój społeczno-gospodarczy; Polska; kraje nordyckie

EN

discourse; narrative; modernization; social-economic development; Poland; Nordic countries

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2015
• Volume: LXIV (64)
• Issue: 2
• Pages: 9-43

Dates

published

2015

Contributors

author

Dziedziczak-Foltyn Agnieszka

• Katedra Socjologii Edukacji Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Uniwersytet Łódzki

author

Musiał Kazimierz

• Katedra Skandynawistyki Wydział Filologiczny, Uniwersytet Gdański

References

• Alestalo M., Kuhnle S., 1987, The Scandinavian route: Economic, social, and political developments in Denmark, Finland, Norway, and Sweden’, (in:) R. Erikson, E.J. Hansen, S. Ringen, H. Uusitalo (eds.), The Scandinavian Model: Welfare States and Welfare Research, Armonk, NY: M.E. Sharpe.
• Allardt E., 1975, Att ha, att Älska, att Vara: Om Välfärd i Norden, Lund: Argos.
• Anioł W., 2013, Szlak Norden. Modernizacja po skandynawsku, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Anton T.J., 1969, Policy-making and Political Culture in Sweden, “Scandinavian Political Studies”, pp. 88–102.
• Anton T.J., 1980, Administered Politics. Elite Political Culture in Sweden, Boston et al.: Martinus Nijhoff Publishing.
• Åkerstrøm Andersen N., 2003, Discursive Analytical Strategies: Understanding Foucalt, Koselleck, Laclau, Luhmann, Bristol: The Policy Press.
• Bauman Z., 2000, Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika?, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Bendyk E., 2009, Polska 2020. Spojrzenie z przyszłości. Alternatywne wizje rozwojowe Polski na podstawie scenariuszy Narodowego Programu Foresight Polska 2020, Warszawa.
• Boni M. (red.), 2009, Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, Warszawa: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
• Bukowski A., Rudnicki S., Strycharz J., 2012, Społeczny wymiar innowacji, „Zarządzanie Publiczne” nr 2(20), ss. 13–23.
• Bukowski M., Szpor A., Śniegocki A., 2012, Potencjał i bariery polskiej innowacyjności, Warszawa: Instytut Badań Strukturalnych.
• Chołaj H., 2003, Ekonomia polityczna globalizacji, Warszawa: Fundacja Innowacja i Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna.
• Czech S., 2011, Nordycki model państwa dobrobytu – zarys ewolucji i perspektyw, „Studia Ekonomiczne”, nr 69, Społeczno-kulturowe uwarunkowania systemów gospodarczych, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, ss. 192–205.
• Czech S., 2014, Czy model szwedzki był realną alternatywą dla polskiej transformacji?, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 352, ss. 24–33.
• Cześnik M., 2008, Próżnia socjologiczna a demokracja – analizy empiryczne, „Studia Socjologiczne”, nr 2 (189), ss. 5–28.
• Czyżewski M., 2005, Dyskurs (hasło), (w:) Z. Bokszański, A. Kojder (red.), Encyklopedia Socjologii. Suplement, Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Czyżewski M., 2013, Teorie dyskursu i dyskursy teorii, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2, ss. 3–25.
• Czyżewski M., Kowalski S., Piotrowski A., 2010, Wprowadzenie, (w:) M. Czyżewski, S. Kowalski, A. Piotrowski (red.), Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Dach Z., 2008, Kontrowersje wokół roli państwa we współczesnej gospodarce rynkowej, (w:) Z. Dach (red.), Państwo a rynek we współczesnej gospodarce. Wybrane problemy, Kraków: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.
• Daniłowicz P., 2007, Problemy badań i analiz porównawczych. Zarys problematyki, „Przegląd Socjologiczny”, nr 1, ss. 221–243.
• Der Spiegel, 1972, Schweden – Modell für Bonn? Blick auf Schweden – Blick in die Zukunft, „Der Spiegel” nr 42, ss. 122–145.
• Diez T., 2001, Europe as Discursive Battleground: Discourse Analysis and European Integration Studies, “Cooperation and Conflict”, vol. 36 (1), pp. 5–38.
• Domański H., 2004, Czynniki legitymizacji w 21 krajach, „NaukaC, nr 4, ss. 65–98.
• Dreher A., 2006, Does globalization affect growth? Evidence from e new index of globalization, “Applied Economics” 38(10), pp. 1091–1110.
• Drozdowski R., 2009, Polska – w połowie drogi między pierwszym a drugim skokiem modernizacyjnym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, rok LXXI – zeszyt 2, ss. 423–438.
• Drozdowski R., 2014, Polska u progu drugiej modernizacji, czyli jak jednocześnie doganiać i uciekać, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, rok LXXVI – zeszyt 2, ss. 77–89.
• Eeten van M. J.G., 2007, Narrative Policy Analysis, (in:) F. Fisher, G.J. Miller, M.S. Sidney (eds.), Handbook of Public Policy Analysis. Theory, Politics and Methods, Boca Raton: CRC Press, Taylor & Francis Group.
• Ervasti H., et al. (red.), 2008, Nordic Social Attitudes in a European Perspective, Cheltenham: Edward Elgar.
• Eyerman R., 1985, Rationalizing Intellectuals. Sweden in the 1930s and 1940s, “Theory and Society”, vol. 14, no. 6, pp. 777–807.
• Fairbanks M., 2003, Zmiana mentalności narodu, czyli składniki procesu budowania dobrobytu, (w:) L.E. Harrison, S.P. Huntington (red.), Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Federowicz M., 2004, Różnorodność kapitalizmu, Warszawa: IFiS PAN.
• Fenner C., 1998, Parteiensystem und Politische Kultur: Schweden in vergleichender Perspektive, Berlin: Berliner Wissenschafts-Verlag.
• Galenson W., 1949, Labor in Norway, Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Global Utmaning, 2011, The Nordic Way, Shared Norms For The New Reality, Stockholm: Global Utmaning (broszura na Światowe Forum Ekonomiczne w Davos w 2011 r.).
• Globaliseringsrådet, 2009, Bortom krisen. Om ett framgångsrikt Sverige i den nya globala ekonomin (Daleko od kryzysu. O Szwecji odnoszącej sukcesy w nowej globalnej gospodarce), Globaliseringsrådets slutrapport = Ds 2009:21.
• Gołębiowski G., Szczepankowski P., 2008, Czynniki atrakcyjności północnoeuropejskiego modelu kapitalizmu. Implikacje dla Polski, (w:) J.L. Bednarczyk, S.I. Bukowski, W. Przybylska-Kapuścińska (red.), Polityka wzrostu gospodarczego w Polsce i Unii Europejskiej, Warszawa: CeDeWu PL Wydawnictwa Fachowe.
• Golinowska S., 2009, A Case Study of the European Welfare State System Model in the Post-communist Countries – Poland, “Polish Sociological Review”, Issue 2(166), pp. 273–296.
• Gotham K.F., Staples W.G., 1996, Narrative Analysis and the New Historical Sociology, “The Sociological Quartely”, vol. 37, No. 3, pp. 481–501.
• Grondona M., 2003, Kulturowa typologia rozwoju gospodarczego, (w:) L.E. Harrison, S.P. Huntington (red.), Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Grzymała-Kazłowska A., 2004, Socjologicznie zorientowana analiza dyskursu na tle współczesnych badań nad dyskursem, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1, ss. 13–34.
• Halman L., Sieben I., Zundert M., 2012, Atlas of European Values. Trends and Traditions at the Turn of the Century, Amsterdam: Brill.
• Harrison L.E., Huntington S.P. (red.), 2003, Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Hausner J., (red.), 2012, Kurs na innowacje. Jak wyprowadzić Polskę z rozwojowego dryfu?, Kraków: Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej.
• Hausner J. (red.), 2013, Konkurencyjna Polska. Jak awansować w światowej lidze gospodarczej?, Kraków: Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej.
• Horolets A., 2006, Obrazy Europy w polskim dyskursie publicznym, Kraków: Universitas.
• Horolets A., 2008, Wprowadzenie – status dyskursu w badaniach socjologicznych, (w:) A. Horolets (red.), Analiza dyskursu w socjologii i dla socjologii, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Jakobsen K., 1994, Efter oss kommer overfloden, Teknokratisk moderniseringsideologi i norsk politikk og samfunnsvitenskap 1917–53, Oslo: Universitet i Oslo, (praca magisterska w dziedzinie historii, dostępna on-line www.ni.hu-berlin.de/personal/kj/Hovedoppgave_pdf, dostęp 2.03.2015).
• Jann W., 1981, Die Vorbereitung von Gesetzen in Schweden, „Zeitschrift für Parlamentsfragen Jg.”, 12, 1981, H. 3, ss. 377–398.
• Jasiecki K., 2003, Integracja Polski z Unią Europejską w perspektywie koncepcji rozwoju społecznego, „Studia Europejskie”, nr 2, ss. 9–35.
• Jasiecki K., 2010, Legitymizacja władzy i ograniczenia „słabej” merytokracji, http://www.pte.pl/pliki/2/12/Legitymizacja_i_merytokracja%20_17.03.10.pdf (dostęp 2.03.2015).
• Jasiecki K., 2013, Kapitalizm po polsku. Między modernizacją a peryferiami Unii Europejskiej, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Kamiński A.Z., Stefanowicz J.A., 2001, Syndrom słabości państwa. Wydolność strategiczna Polski XXI wieku, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, rok LXXIII – zeszyt 4, ss. 11–39.
• Karpiński A., 2009, Co trzeba wiedzieć o studiach nad przyszłością?, Warszawa: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.
• Kettunen P., 2011, The transnational construction of national challenges: the ambiguous Nordic Model of welfare and competitiveness, (in:) P. Kettunen, K. Petersen (red.), Beyond Welfare State Models. Transnational Historical Perspectives on Social Policy, Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
• Kochanowicz J., 1998, Transformacja polska w świetle socjologii historycznej. Między trzecim światem a państwem opiekuńczym, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1, ss. 23–37.
• Kochanowicz J., Marody M., 2007, Pojęcie „kultury ekonomicznej” w wyjaśnianiu polskich przemian, (w:) Kulturowe aspekty transformacji ekonomicznej, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Kolasa-Nowak A., 2010, Zmiana systemowa w Polsce w interpretacjach socjologicznych, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu M.Curie-Skłodowskiej.
• Kołodko G., 2014, Ćwierćwiecze ustrojowej transformacji posocjalistycznej. Teoria i praktyka, sprawozdanie z wykładu A. Czyżewskiego, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego”, nr 4, grudzień, ss. 14–17.
• Krytyka Polityczna, 2010, Islandia. Przewodnik nieturystyczny, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Krytyka Polityczna, 2010, Szwecja. Przewodnik nieturystyczny, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Krytyka Polityczna, 2011, Norwegia, Przewodnik nieturystyczny, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Księżopolski M., 1980, Ewolucja polityki społecznej w Szwecji w latach 1932–1976, Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
• Księżopolski M., 1988, Systemy zabezpieczenia społecznego w krajach nordyckich, Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
• Kubka A., 2013, Szwecja i świat z perspektywy szwedzkiej Rady do Spraw Globalizacji (Globaliseringsrådet), (w:) K. Musiał, M. Chacińska (red.), Nowocześni i postępowi? Cywilizacyjny wymiar Skandynawii z polskiej perspektywy, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Kurczewski J., 2007, Prawem i lewem. Kultura prawna społeczeństwa polskiego po komunizmie, „Studia Socjologiczne”, nr 2, ss. 33–60.
• Kuszewski T., Sielska A., 2010, Użyteczna sztuka rankingów ekonomiczno-społecznych, „Współczesna Ekonomia”, nr 4, ss.143–162.
• Kuźnicki L., 2009, Sprawy polskie w świetle 40-letniej działalności Komitetu Prognoz Polskiej Akademii Nauk, (w:) J. Kleer, B. Galwas, A. Wierzbicki (red.), Rola nauki w myśleniu o przyszłości, Warszawa: Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus”.
• Lamentowicz W., 1977, Reformizm Szwedzki, Warszawa: PWN.
• Logue J., 1979, The welfare state: Victim of its own success, (in:) S.R. Graubard (red.), The State, New York: Norton.
• Manniche P., 1939, Denmark a Social Laboratory, Copenhagen: G.E.C. Gad Publisher; Humphrey Milford: Oxford University Press.
• Marklund C., 2010, Communication as control: Infra-politics, social diplomacy, and social engineering, (in:) Å. Lundqvist, K. Petersen (eds.), In Experts We Trust. Knowledge, Politics and Bureaucracy in Nordic Welfare States, Odense: University Press of Southern Denmark.
• Marody M., 2004, Post-civil society?, “Polish Sociological Review” 4(148), pp. 403–411.
• Moisio S., Leppänen L., 2007, Towards a Nordic competition state? Politico-economic transformation of statehood in Finland, 1965–2005, “Fennia” 185: 2, pp. 63–87.
• Musiał K., 2002, Roots of the Scandinavian Model. Images of Progress in the Era of Modernisation, Baden Baden: Nomos Verlagsgesellschaft.
• Musiał K., 2009, Reconstructing Nordic Significance in Europe on the Threshold of the 21st Century, “Scandinavian Journal of History”, vol. 34, no. 3, pp. 286–306.
• Musiał K., 2013a, Strategiczna funkcja polityki regionalnej i umiędzynarodowienia w krajach nordyc­kich, (w:) K. Musiał, M. Chacińska (red.), Nowocześni i postępowi? Cywilizacyjny wymiar Skandynawii z polskiej perspektywy, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Musiał K., 2013b,Uniwersytet na miarę swego czasu. Transformacja społeczna w dobie post­industrialnej a zmiany w szkolnictwie wyższym krajów nordyckich, Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
• Musiał W., 2014, Międzykrajowe studia porównawcze a teoria modernizacji. Kilka uwag metodologicznych, (w:) P. Borowiec (red.), Odmiany współczesnej nauki i polityce, t. 1., Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Musiał K., Chacińska M., 2013, Constructing a Nordic Community in the Polish Press – Past and Present, (in:) J. Harvard, P. Stadius (eds.), Communicating the North. Media Structures and Images in the Making of the Nordic Region, Aldershot: Ashgate Publishing.
• Nowiak W., 1995, Folketrygden – „kamień węgielny” norweskiego państwa dobrobytu, Poznań: Wydawnictwo UAM.
• Nowiak W., 2011, Nordycki model „welfare state” w realiach XXXI wieku. Dylematy wyboru i ewolucja systemu w społeczeństwach dobrobytu – wnioski praktyczne, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.
• Olsen J.P., 1996, Norway: Slow Learner – or Another Triumph of the Tortoise?, (in:) G.P. Peters, J.P. Olsen, (eds.), Lessons from Experience. Experiential Learning in Administrative Reforms in Eight Democracies, Oslo: Scandinavian University Press.
• Osiński J., 2012, Wojciech Nowiak, Nordycki model welfare state w realiach XXI wieku: dylematy wyboru i ewolucja systemu w społeczeństwie dobrobytu – wnioski praktyczne, Poznań: Wyd. Naukowe WNPID UAM, 2011, s. 430 (recenzja), “Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i prace”, nr 1, ss. 307–317.
• Petersen K., 2011, National, Nordic and trans-Nordic: transnational perspectives on the history of the Nordic welfare states, (in:) P. Kettunen, K. Petersen (eds.), Beyond Welfare State Models. Transnational Historical Perspectives on Social Policy, Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
• Płowiec U., 2010, Kształtowanie gospodarki i społeczeństwa odpowiadających cywilizacji wiedzy, (w:) U. Płowiec (red.), Innowacyjna Polska w Europie 2020. Szanse i zagrożenia trwałego rozwoju, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Portraying Finland, 2013, Portraying Finland, Creatively functional, Helsinki: Otava Publishing Company.
• Regeringens proposition 1997/98:62, Regional tillväxt – för arbete och välfärd, (Przedłożenie rządowe: Wzrost regionalny – dla pracy i dobrobytu): http://www.riksdagen.se­/­Webbnav/index.aspx?nid=37&dok_id=GL0362 (dostęp 2.03/2015).
• Roe E.M., 1994, Narrative Policy Analysis. Theory and Practice, Durham: Duke University Press.
• Roe E.M., 2005, Development Narratives, Or Making the Best of Blueprint Development, (in:) M. Edelman, A. Haugerud (eds.), The Anthropology of Development and Globalization. From Classical Political Economy to Contemporary Neoliberalism, Oxford: Blackwell Publishing.
• Rudolf S., 1978, Szwedzka „polityka dobrobytu”, Warszawa: PWN.
• Rutkowski M., 2009, Bank Światowy a poprawianie jakości rządzenia w zmieniającym się świecie. Sytuacja Polski i wyzwania kryzysu gospodarczego, „Zarządzanie Publiczne”, nr 3(9), ss. 69–79.
• Sadowski Z., 2005, Transformacja i rozwój. Wybór prac, Warszawa: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego.
• Sadowski Z., 2014, Polska transformacja ustrojowa z perspektywy ćwierćwiecza, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego”, nr 3, sierpień – numer specjalny, ss. 8–11.
• Sekuła P., 2009, Kultura polityczna a konsolidacja demokracji, Kraków: Wydawnictwo Krakowskiej Szkoły Wyższej im. A. Frycza Modrzewskiego.
• Słomczyński K.M., 2011, Typologia międzykrajowych badań porównawczych a kluczowe problemy metodologiczne, „Studia Socjologiczne”, nr 1(200), ss. 469–482.
• Sosnowska A., 2004, Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią (1947–1994), Warszawa: Wydawnictwo Trio.
• Staniszkis J., 2003, Władza globalizacji, Warszawa: Scholar.
• Stryker R., 1996, Beyond History Versus Theory, Strategic Narrative and Sociological Explanation, „Sociological Methods Research”, vol. 24, no. 3, pp. 30–352.
• Surdej A., 2009, Dwadzieścia lat później: doktrynalne i implementacyjne źródła porażek w polskiej transformacji gospodarczej, (w:) J. Kloczkowski (red.), Rzeczpospolita 1989–2009. Zwykłe państwo Polaków?, Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej.
• Szachaj A., 2013, Czas na model skandynawski, Instytut Idei, wiosna 2013, nr 2, ss. 61–68.
• Szarfenberg R., 2011b, Możliwe modele rozwojowe dla Polski i ich koszty społeczne, referat na seminarium Instytutu Badań nad Gospodarka Rynkową w dniu 16.12.2010 r. „Społeczna gospodarka rynkowa – czyli w poszukiwaniu modelu rozwojowego dla Polski”, http://rszarf.ips.uw.edu.pl/pdf/rozwoj_koszty_art.pdf [dostęp 28.02.2015].
• Szawiel T., 2011, Konsolidacja demokracji w Polsce: poparcie dla demokracji, społeczeństwo obywatelskie i system partyjny, (w:) Bucholc M. i inni (red.), Polska po 20 latach wolności, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Szczepański M.S., 1992, Pokusy nowoczesności. Polskie dylematy rozwojowe, Katowice: Wydawnictwo Naukowe AMP.
• Szczerski K., 2008, Modernizacja, instytucje państwa i polityka, (w:) Modernizacja Polski. Kody kulturowe i mity, Gdańsk: Polskie Forum Obywatelskie, Instytut Badań nad Gospodarka Rynkową.
• Sztompka P., 2007, Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Sztompka P., 2010, Kompetencje cywilizacyjne. Uwarunkowania transformacji społecznej i gospodarczej, „Dialog. Pismo dialogu społecznego”, nr 2, ss. 7–89.
• Szukiełojć-Bieńkuńska A., Walczak T., 2011, Statystyczny pomiar postępu społeczno-gospodarczego w zmieniającym się świecie, „Wiadomości Statystyczne”, nr 7–8, ss. 9–29.
• Tomasson R., 1970, Sweden: Prototype of Modern Society, New York: Random House.
• Wasilewski J., 2012, Opowieści o Polsce. Retoryka narracji, Warszawa: Wydawnictwo Headmade.
• Wilkin J., 2013, Kierunki reform systemu instytucjonalnego sprzyjających poprawie jakości rządzenia, (w:) J. Wilkin (red.), Jakość rządzenia w Polsce. Jak ją badać, monitorować i poprawiać?, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Wiszniowski R., 2013, Zintegrowane zarządzanie strategiczne rozwojem państwa. Doświadczenia polskie, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Wnuk-Lipiński E., 2004, Świat międzyepoki. Globalizacja, demokracja, państwo narodowe, Kraków: Znak.
• Zaremba Bielawski M., 2011, Higieniści. Z dziejów eugeniki, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
• Zarycki T., 2014, Innowacjonizm jako legitymizacja. Dyskursy innowacji, gospodarki opartej na wiedzy, społeczeństwa informacyjnego i pokrewne w perspektywie krytycznej, „Zarządzanie Publiczne”, nr 1(27), ss. 20–34.
• Ziółkowski M., 2012, Kapitały społeczny, kulturowy i materialny i ich wzajemne konwersje we współczesnym społeczeństwie polskim, „Studia Edukacyjne”, nr 22, ss. 7–27.
• Zybała A., 2012, Polityki publiczne, Warszawa: Krajowa Szkoła Administracji Publicznej.

Identifiers

ISSN

0033-2356