Przekład artystyczny wobec funkcji dyskursu aksjologicznego w tekście źródłowym

• Authors: Warchał Mateusz

Title variants

HR

Proces prijevoda i funkcije aksiološkog diskursa u izvornom tekstu

EN

Translation process and function of axiological discourse in the source text

• Languages of publication: PL

Abstracts

HR

U članku se pokušava pokazati funkciju aksiološkog diskursa u smislu prepreka, koje su inherentne procesu prevođenja. Aksiološki diskurs eksplicitno uključuje skriveni i transparentni svijet autora. Vrijednost postaje funkcionalna u tekstu, jer emocije odlikuju se aksiološki. Diskurs analiziran u tekstu i (re)predstavljen u prijevodu odraz je društveno konstruirane mreže značenja, percepcije i načina pripovijedanja „balkanskih” društvenih odnosa. Na temelju prim¬jera autor pokazuje kako proces provedbe često se odvija uz uporabu emocionalnog jezika, koji pokazuje aksiološko vrednovanje kategorija i ometa praksu prevođenja, zbog određenich teškoća.

EN

The aim of presented discussion is an attempt to identify the function of discourse about values and its distribution in translated texts with an indication of the difficulties that accompany this process. Translation of axiological discourse hidden and explicit purpose of author’s evaluative reality — emotions, and their features make it functional in the secondary text. Translation is not absolute, even if the values are absolute. The discourse analyzed in the text and (re)presented in translation is a reflection of socially constructed network of meanings, perceptions and ways of narration, contributing to the “Balkan” social relations. On the basis of examples author shows how the implementation process takes place with the use of emotionally-moving language, which serve axiological valuation category and makes the practice of translation difficult.

Keywords

PL

dyskurs aksjologiczny; przekład; wartość funkcjonalna; sieć znaczeń; wartościowanie

HR

aksiološki diskurs; prevođenje; funkcionalna vrijednost; mreže značenja; vrednovanje

EN

axiological discourse; translation; network of meanings; emotionally-moving language; categorization

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Przekłady Literatur Słowiańskich
• Year: 2012
• Volume: 3
• Issue: 1
• Pages: 97-106

Dates

published

2012-10-01

Contributors

author

Warchał Mateusz

• Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

References

• Borowiecka, Ewa. „Komentarz do listy haseł słownika aksjologicznego.” Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne. Red. Jadwiga Puzynina, Jerzy. Bartmiński. Wrocław: Wiedza o Kulturze, 1991.
• Čolović, Ivan. Bałkany —terror kultury. Wybór esejów. Tłum. Magdalena Petryńska. Wołowiec: Czarne, 2007.
• Derrida, Jacques. „Forma i znaczenie. Uwagi o fenomenologii języka.” Derrida, Jacques. Pismo filozofii. Tłum. Bogdan Banasiak, Krzysztof Matuszewski, Paweł Pieniążek. Kraków: Inter Esse, 1992.
• Dijk, Teun van. Dyskurs jako struktura i proces. Warszawa: PWN, 2001.
• Duszak, Anna. Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa. Warszawa: PWN, 1998.
• Glaser, Barney, Anselm Strauss. The discovery of Grounded theory. London 1967.
• Kleszczowa, Krystyna. „Verba dicendi” w historii języka polskiego. Zmiany znaczeń. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1989.
• Lakoff, Gerge. Women, Fire, And Dangerous Things: What Categories Reveal About the Mind. Chicago—London: University of Chicago Press, 1987.
• Legeżyńska, Anna. „Tłumacz, czyli »drugi autor«”. Miejsca wspólne. Szkice o komunikacji literackiej i artystycznej. Red. Edward Balcerzan, Sławomira Wysłouch. Warszawa: PWN, 1985.
• Legeżyńska, Anna. Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Warszawa: PWN, 1999.
• Lewicki, Roman. „Między egotyzacją a adaptacją.” Przekładając nieprzekładalne. Red. Olga Kubińska, Wojciech Kubiński. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2000.
• Młodzież a wartości. Red. Hanna Świda. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1979.
• Możejko, Edward. „Przekład w kontekście studiów porównawczych.” Komparatystyka literacka a przekład. Red. Piotr Fast, Katarzyna Żemła. Katowice: Śląsk, 2000.
• Ricoeur, Paul. Język, tekst, interpretacja. Tłum. Piotr Graff, Katarzyna Rosner. Red. Katarzyna Rosner. Warszawa: PIW, 1989.
• Sawicki, Stefan. „Problematyka aksjologiczna w badaniach literackich.” Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze. Red. Stefan Sawicki, Andrzej Tyszczyk. Lublin: Wydawnictwo KUL, 1992.
• Tannen, Deborah. That’s not what I meant. How conversational style makes or breaks your relations with others. New York 1986.
• Wodak, Ruth. Disorders of Discourse. London—New York 1996.

Identifiers

ISSN

1899-9417