Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2016 | 3 (31) | 329-348

Article title

Polski Trybunał Konstytucyjny wobec europejskich standardów prawa do sądu

Authors

Content

Title variants

EN
Polish Constitutional Tribunal towards European standards of the right to a fair trial

Languages of publication

PL EN

Abstracts

PL
Trybunał Konstytucyjny nie sprawuje wymiaru sprawiedliwości jednak jest organem władzy sądowniczej, a możliwość domagania się zbadania zgodności aktu normatywnego z Konstytucją stanowi współcześnie nieodłączny element demokratycznego państwa prawa i prawa do sądu. Jak wynika z analizy orzecznictwa TK, polski sąd konstytucyjny stosuje standardy prawa do sądu wynikające z Konwencji i Karty, odwołuje się do orzecznictwa europejskich trybunałów, do kognicji których należy wykładnia odpowiednich postanowień tych aktów prawa międzynarodowego. Praktykę tę należy ocenić jednoznacznie pozytywnie, gdyż prowadzi do tworzenia wspólnego standardu ochrony praw podstawowych w krajach Unii Europejskiej. Respektowanie orzecznictwa ETPCz czyni jednak koniecznym uznanie, że w postępowaniach toczących się w ramach kontroli konkretnej zastosowanie mają gwarancje wynikające z art. 6 Konwencji. Oczywistym jest, że Trybunał Konstytucyjny jako sąd prawa a nie faktów nie może być traktowany jako kolejna instancja odwoławcza, a skarga konstytucyjna nie powinna być wykorzystywana jako instrument korygowania błędów popełnionych na wcześniejszych etapach postępowania. Niemniej także umiejscowienie TK wśród organów władzy sądowniczej, ukształtowanie przez ustawodawcę trybu postępowania przed TK, wreszcie status sędziów TK pozwalają – w moim przekonaniu – na postawienie tezy o konieczności stosowania w postępowaniu skargowym przez TK, europejskich standardów prawa do sądu. Standarów, które jak wynika z orzecznictwa trybunalskiego, gwarantują także przepisy Konstytucji.
EN
The Constitutional Tribunal (TK) does not exercise justice, however, it is a judicial authority. The right to request an examination of compatibility of the normative act with the Constitution is today an integral part of the democratic rule of law and the right to court. As the analysis of the case law of the Constitutional Tribunal shows, the Polish constitutional court applies the standards of the right to a fair trial established under the Convention and the Charter as well as refers to the case law of the European Courts including the interpretation of the relevant provisions of international law. This practice should be assessed unambiguously positive, because it leads to the creation of a common standard of protection of fundamental rights in the European Union. However respecting the ECHR case-law makes necessary to recognize that in proceedings related to the specific constitutional control before Constitutional Tribu- nal should be applied the guarantees arising from Art. 6 of the Convention. It is obvious that the TK as a court of law not facts cannot be treated as another instance of appeal and a constitutional complaint should not be used as an instrument for correcting mistakes made in the earlier stages of the proceedings. However, the constitutional position of TK among the judiciary, the legislative shape of the proceedings before the Tribunal, and finally the status of TK judges allow – in my opinion – to put forward the thesis of the need for abandonment of the European standards of the right to a fair trial before TK. Standards that according to the TK case law, are also guaran- teed by the provisions of the Constitution.

Year

Issue

Pages

329-348

Physical description

Dates

published
2016-06-30

Contributors

author
  • Uniwersytet Łódzki

References

  • Czeszejko-Sochacki Z., Prawo do sądu w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
  • (ogólna charakterystyka), „Państwo i Prawo” 1997, z. 11–12.
  • Czeszejko-Sochacki Z., Wznowienie postępowania jako skutek pośredni orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2000, z. 2.
  • Gołaczyński J., Krzywonos A., Prawo do sądu, [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002.
  • Góra-Błaszczykowska A., „Rzetelne postępowanie przed sądem” według Trybunału Konstytucyjnego (na podstawie wybranych orzeczeń), [w:] Ius et remedium. Księga jubileuszowa prof. Mieczysława Sawczuka, red. A. Jakubecki, J.A. Strzępka, Warszawa 2010.
  • Hofmański P., Prawo do sądu w ujęciu konstytucji i ustaw oraz standardów prawa międzynarodowego, [w:] Wolności i prawa jednostki oraz ich gwarancje w praktyce, red. L. Wiśniewski, Warszawa 2006.
  • Jaworska M., Prawo do sądu, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, Wrocław 2014.
  • Kłopocka M., Prawo do sądu w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo”, t. LXXVI, Wrocław 2007.
  • Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. V, red. L. Garlicki, Warszawa 2007.
  • Kubiak A., Konstytucyjna zasada prawa do sądu w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Łódź 2006.
  • Pawela S., Prawo do sądu w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie”, Seria „Prawo” 2004, nr 9.
  • Pietrzykowski H., Prawo do sądu (wybrane zagadnienia), „Przegląd Sądowy” 1999, nr 11–12.
  • Prusak F., Prawo do sądu i rzetelnego procesu sądowego, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie”, Seria „Prawo” 2001, nr 5.
  • Przysucha M., Prawo do sądu i zasada równości wobec procesowej zasady sprawiedliwości, [w:] Państwo i Prawo wobec współczesnych wyzwań, red. R.M. Czarny, K. Spryszak, Toruń 2012.
  • Sarnecki P., Artykuł 45, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, red. L. Garlicki, Warszawa 2003.
  • Świeczkowski J., Kilka uwag na temat przestrzegania konstytucyjnej gwarancji prawa do sądu i dwuinstancyjnego postępowania sądowego w postępowaniu cywilnym, „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2007, nr 1–2.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-cbee909e-12a9-4c86-a351-8b52f09d3313
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.