Incydenty. Badając gęste społeczeństwo

• Authors: Marek Krajewski

Title variants

EN

Incidents. Exploring Dense Society

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje założenie incydentologii, czyli takiego programu refleksji i badań nad ponowoczesnością, w centrum którego znajduje się spostrzeżenie o normalności i powszechności nagłych oraz zaskakujących epizodów, i to dodatkowo występujących w roli podstawowych czynników organizujących życie społeczne. Zdarzenia tego rodzaju, dawniej marginalne, dziś uzyskują nowy status przede wszystkim ze względu na rosnącą złożoność współczesnej rzeczywistości, która z kolei czyni emergencję jednym z najważniejszych procesów ładotwórczych. Ważnym aspektem artykułu jest również próba pokazania, z jakich powodów „normalizacja” incydentu napotyka na opór tak w myśleniu potocznym, w działaniach państwa, jak i w naukowej refleksji nad życiem społecznym. Źródeł tego oporu poszukuję przede wszystkim w trwałości, wypracowanych przez nowoczesność, schematów rozumienia i wyjaśniania rzeczywistości.

EN

The article presents the assumptions of incidentology, a program of reflection and research on late-modernity which focuses on the normality and universality of sudden and surprising episodes and considers them the main factors organizing social life.. Events of this kind, formerly marginal, now obtain the new status primarily due to the increasing complexity of contemporary reality, which in its turn makes the emergence one of the most important order-making processes. An important feature of the article is an attempt to demonstrate the reasons why the „normalization” of the incident encounters opposition in popular thinking, in the practices of the state and in the scholarly reflection on social life. It is claimed that the sources of this resistance lay in the durability of the schemes of understanding and explaining social life developed by modernity.

Keywords

PL

emergencja; złożoność; sieć; społeczeństwo ponowoczesne; incydent; epizod; zdarzenie; interakcje; incydentologia; media

EN

emergence; complexity; network; late-moderniny; incident; episode; event; interaction; incidentology; media

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2016
• Issue: 2(221)
• Pages: 145-162

Contributors

author

Marek Krajewski

• Instytut Socjologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Szamarzewskiego 89 budynek C, 60-568 Poznań

References

• Agamben, Giorgio. 2008. Stan wyjątkowy. Kraków: Korporacja Ha!art.
• Barbrook, Richard. 2009. Przyszłości wyobrażone: od myślącej maszyny do globalnej wioski. Warszawa: Muza.
• Bauman, Zygmunt. 2011. Straty uboczne. Nierówności uboczne w epoce globalizacji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Bauman, Zygmunt. 1992. Nowoczesność i zagłada. Warszawa: Biblioteka Kwartalnika Masada.
• Beck, Ulrich. 2002. Społeczeństwo ryzyka: w drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Scholar.
• Beck, Ulrich, Anthony Giddens i Scott Lash. 2009. Modernizacja refleksyjna: polityka, tradycja i estetyka w porządku społecznym nowoczesności. Warszawa: WN PWN.
• Bell, P.A., Th.C. Greene, J.D. Fisher i A. Baum. 2004. Psychologia środowiskowa. Gdańsk: GWP.
• Bennett, Janet. 2010. Vibrant Matter. A Political Ecology of Things. London: Berg.
• Blumer, Herbert. 1955. Collective Behavior. W: A. Lee McClung (red.). Principles of Sociology. New York: Barnes & Noble, s. 67–121.
• Boorstin, Daniel Joseph. 1961. The Image: A Guide to Pseudo-events in America. New York: Vintage.
• Byford, Jovan. 2011. Conspiracy Theories: A Critical Introduction. New York: Palgrave Macmillan.
• De Landa, Manuel. 2006. A New Philosophy of Society: Assemblage Theory and Social Complexity. London: Continuum.
• Durkheim, Émile. 1968. Zasady metody socjologicznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Elias, Norbert. 2010. Czym jest socjologia? Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
• Furedi, Frank. 2002. Culture of Fear: Risk-taking and the Morality of Low Expectation. London; New York: Continuum.
• Getz, Donald. 2007. Event Studies: Theory, Research and Policy for Planned Events. Oxford; Burlington: Butterworth-Heinemann.
• Giddens, Anthony. 2008. Konsekwencje nowoczesności. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Giddens, Anthony. 2001. Nowoczesność i tożsamość: „ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: WN PWN.
• Goffman, Erving. 2010. Analiza ramowa. Esej z organizacji doświadczenia. Warszawa: Nomos.
• Hannerz, Ulf. 2006. Powiązania transnarodowe: kultura, ludzie, miejsca. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Heller, Agnes. 2012. Eseje o nowoczesności. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Johnson, Neil F. 2009. Simply Complexity: A Clear Guide to Complexity Theory. Oxford: Oneworld.
• Juarrero, Alicia i Carl A. Rubion. (red.). 2010. Emergence, Complexity, and Self-organization: Precursors and Prototypes. Goodyear: ISCE Pub.
• Kaufmann, Jean-Claude. 2013. Kiedy Ja jest innym. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Kear, Adrian i Deborah Lynn Steinberg (red.). 2002. Mourning Diana: Nation, Culture and the Performance of Grief. London; New York: Routledge.
• Kempny, Marian. 2006. Socjologia ponowoczesnych form społecznych – wspólnoty i kultury „bez korzeni”, czyli o tym, jak próbuje się uchwycić naturę relacji społecznych w świecie ruchu i mieszania się. „Kultura i Społeczeństwo” nr 1–2.
• Kepplinger, Hans Mathias. 2008. Mechanizmy skandalizacji w mediach. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Krajewski, Marek. 2013. Przeciwzłożoność. Polityki prostoty. „Studia Socjologiczne” 4.
• Krajewski, Marek. 2013a. Widmo emergencji i jego wrogowie. „Czas Kultury” 173(2).
• Lanham, Richard A. 2006. The Economics of Attention: Style and Substance in the Age of Information. Chicago: University of Chicago Press.
• Lash, Scott i Celia Lury. 2011. Globalny przemysł kulturowy: medializacja rzeczy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Lattanzi-Licht, Marcia E. i Kenneth J. Doka (red.). 2003. Living with Grief: Coping with Public Tragedy. New York: Brunner-Routledge.
• Lofland, John, David A. Snow, Leon Anderson i Lyn H. Lofland. 2009. Analiza układów społecznych. Przewodnik metodologiczny po badaniach jakościowych. Warszawa: Scholar.
• Marody, Mira. 2014. Jednostka po nowoczesności: perspektywa socjologiczna. Warszawa: Scholar.
• Merton, K. Robert. 1982. Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Mitchell, Melani. 2009. Complexity: Guided Tour. Oxford; New York: Oxford University Press.
• Paine, Robert. 1992. The Marbar Caves. W: S. Wallman (red.). Contemporary Futures: Perspectives from Social Anthropology. London: Routledge.
• Santino, Jack. 2005. Spontaneous Shrines and the Public Memorialization of Death. New York; Basingstoke: Palgrave Macmillan.
• Sawyer, Keith R. 2005. Social Emergence: Societies as Complex Systems. Cambridge; New York: Cambridge University Press.
• Sloterdijk, Peter. 2011. Kryształowy pałac. O filozoficzną teorię globalizacji. Gdańsk: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Smelser, Neil J. 1998. Theory of Collective Behavior. London: Routledge.
• Tarde, Gabriel de. 1903. Law of Imitation. New York: Henry Holt and Company.
• Touraine, Alain. 2011. Myśleć inaczej. Warszawa: PIW.
• Tradycja i nowoczesność. 1984. J. Kurczewska i J. Szacki (red.). Warszawa: Czytelnik.
• Truner, Graeme. 2010. Ordinary People and the Media: The Demotic Turn. London: Sage.
• Turner, Victor. 2010. Proces rytualny. Struktura i antystruktura. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Urry, John. 2004. Globalne układy złożone. W: A. Wieczorkiewicz, A. Jawłowska i M. Kempny (red.). Kultura w czasach globalizacji. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Waiton, Stuart. 2008. The Politics of Antisocial Behaviour: Amoral Panics. New York: Routledge.
• Walter, Tony. 1999. The Mourning for Diana. Oxford; New York: Berg.