Kobieca przemoc ekonomiczna w Polsce

• Authors: Kędzierska Grażyna

Title variants

EN

Female economic violence in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Początki zainteresowania przemocą ekonomiczną na świecie przypadają na lata osiemdziesiąte XX w., ale badania akademickie na ten temat, w niewielkim zresztą zakresie, podjęto dopiero dziesięć lat później. Przemoc ekonomiczna jest zjawiskiem psychologicznym, zachowaniem mającym na celu kontrolę zdolności partnerki lub partnera do nabywania, utrzymywania i korzystania z zasobów ekonomicznych. Sprawca, obok kontroli finansowej, dąży do psychicznego uzależnienia, upokorzenia i manipulowania ofiarą w celu jej podporządkowania. Katalog działań obejmuje kilkanaście różnych zachowań przemocowych. Przemoc ekonomiczna nie pozostawia widocznych śladów i dlatego nazywa się ją „przezroczystym problemem". Pojawia się w związkach określanych jako bliskie relacje, bez względu na sytuację materialną, wykształcenie i wiek. Ofiarami tej przemocy mogą być partnerzy tworzący związek, ale także osoby niedołężne ze względu na starość lub chorobę. Polskie badania ankietowe z lat 2010 i 2014 pokazują, że sprawcami przemocy ekonomicznej są też kobiety. W wyniku tych badań opisano przede wszystkim skalę zjawiska, opierając się na analizie deklaracji respondentów sklasyfikowanych w grupach świadków pośrednich, ofiar mężczyzn, sprawczyń kobiet oraz świadków bezpośrednich.

EN

The idea of economic violence started to be widely discussed in 1980s but the scientific research on the issue didn’t appear until ten years later. Economic violence is a psychological phenomenon – a coercive behavior pattern intended to control the partner’s ability to acquire, maintain and use economic resources. The main purpose of an abuser is to gain and maintain power over the partner by threatening the victims’ security and ability to achieve economic independence. Various forms of economic abuse may generally coexist within the same relationship. This form of coercive behavior leaves no visible traces, and is therefore referred to as a “transparent problem”. Economic violence often takes place between people in close relationships regardless of their material status, education and age, but may also affect elderly people because of their health problems or advanced age. The results of Polish surveys conducted between 2010 and 2014 helped to highlight the scale of the problem and revealed that women are as likely to be abusive to men. The research was based on declarations of the respondents divided into the following groups: indirect witnesses, male victims, female abusers and direct witnesses.

Keywords

PL

przemoc domowa; przemoc ekonomiczna; m꿬czyzna jako ofiara; kobieta jako sprawca

EN

domestic violence; economic violence; male victims; female abusers

• Publisher: Wydawnictwo HUMANICA
• Journal: Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
• Year: 2017
• Issue: 1(2)
• Pages: 125-146

Dates

published

2017-06-30

Contributors

author

Kędzierska Grażyna

• Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku

References

• Adams Adrienne E., Sullivan Cris M., Bybee Deborah, Greeson Megan R., Development of the Seale of Economic Abuse, „Violence Against Women" 2008, Vol. 14, Iss. 5 [Dostęp: 06.03.2017]. Dostępny w World Wide Web: <http: //bit.ly/2qAaXyo>.
• Browne Kevin, Herbert Martin, Zapobieganie przemocy w rodzinie, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1999, ISBN 83-02¬07441-1.
• Gotfryd Paulina, Kiedy bije kobieta. Doświadczenia brytyjskie, „Niebieska Linia" 2010, nr 4 [Dostęp: 07.01.2017]. Dostępny w World Wide Web: <http://bit.ly/2qFBc1G>.
• Kotlarska-Michalska Anna, Społeczne role kobiet, „Edukacja Humanistyczna" 2011, nr 1, ISSN 1507-4943.
• Kowalska Anna, Słaba płeć? - Przemoc stosowana przez kobiety [w:] Przemocy mówimy dość, red. Marian Piotr Krysiak, Maków Mazowiecki: Powiat Makowski i Komenda Powiatowa Policji, 2010.
• Leśniewska Grażyna, Przemoc ekonomiczna wobec kobiet - przeźroczysty problem [w:] Gospodarka przestrzenna: aktualne aspekty polityki społeczno-gospodarczej i przestrzennej, red. Jacek Potocki, Jerzy Ładysz, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, 2016.
• Lipowska-Teutsch Anna, Rodzina a przemoc, Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, 1993, ISBN 8385284184.
• Lloyd Susan, Taluc Nina, The Effects of Małe Violence on Female Employment, „Violence Against Women" 1999, Vol. 5, Iss. 4.
• Piątek Katarzyna, Być kobietą w Polsce w XXI wieku - blaski i cienie [w:] Między tradycją a nowoczesnością. Współczesna kobieta polska z perspektywy socjologicznej, red. Ewa Jurczyńska-McCluskey, Katarzyna Piątek, Bielsko-Biała: Akademia Techniczno-Humanistyczna, 2006.
• Pospiszyl Irena, Przemoc w rodzinie, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1998, ISBN 83-0205556-5.
• Raphael Jody, Keeping Women Poor: How Domestic Violence Prevents Women From Leaving Welfare and Entering the World of Work, in Battered Women, Children, and Welfare Reform, red. Ruth A. Brandwein, Thousand Oaks, CA, 1999.
• Konwencja Rady Europy, Konwencja o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, tłumaczenie przygotowane na zlecenie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów [Dostęp: 3.03.2017]. Dostępny w World Wide Web: <http: //bit.ly/2gRTP0U>.
• Chełstowska Agata, Druciarek Małgorzata, Niżyńska Aleksandra, Przemoc ekonomiczna w związkach. Diagnoza zjawiska i dyskusja o przeciwdziałaniu, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych, 2015 [Dostęp: 06.03.2017]. Dostępny w World Wide Web: <http://bit.ly/2qAaXyo>.
• Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie w Polsce wobec kobiet i wobec mężczyzn, Część I - Raport z badań ogólnopolskich, Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, 2010 [Dostęp: 06.03.2017]. Dostępny w World Wide Web: <http: //bit.ly/2qFwzop>.
• Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie w Polsce wobec kobiet i wobec mężczyzn, Część II - Raport z badań profesjonalistów, Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, 2010 [Dostęp: 6.03.2017]. Dostępny w World Wide Web: <http: / /bit.ly/2qFornL>.
• Miedzik Monika, Godlewska-Szurkowa Justyna, współpraca Jakub Rutkowski, Badania porównawcze oraz diagnoza występowania przemocy w rodzinie wśród osób dorosłych i dzieci, z podziałem na poszczególne formy przemocy wraz z opisem charakterystyki ofiar przemocy i sprawców, Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, 2014 [Dostęp: 06.03.2017]. Dostępny w World Wide Web: <http: //bit.ly/2rjLBSt>.
• Przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych. Poradnik dla pracowników pierwszego kontaktu, red. Dorota Jaszczak-Kuźmińska, Katarzyna Michalska, Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, 2010 [Dostęp: 06.03.2017]. Dostępny w World Wide Web: <https: //ms.gov.pl/Data/Files/_public/ppwr/poradnik.pdf>.
• Przemoc w rodzinie a wymiar sprawiedliwości, Warszawa: Fundacja Centrum Praw Kobiet, 2005, ISBN 83-91332-2-1 [Dostęp: 6.03.2017]. Dostępny w World Wide Web: <http://bit.ly/2qAzRKa>.
• Tracz-Dral Jagoda, Przemoc ekonomiczna, opracowanie tematyczne OT-639, Warszawa: Kancelaria Senatu 2015 [Dostęp: 6.03.2017]. Dostępny w World Wide Web: <http://bit.ly/2raz5GB>.
• Domestic Abuse Interuention Project [Dostęp: 04.03.2017]. Dostępny w World Wide Web: <http: / /bit.ly/ 1izPT2l>.
• Od przemocy ekonomicznej do niezależności, red. Małgorzata Bladowska--Wrzodak [Dostęp: 07.01.2017]. Dostępny w World Wide Web: <http: //bit.ly/2qA83d8>. Słownik języka polskiego [Dostęp: 06.03.2017]. Dostępny w World Wide Web: <http: //sjp.pwn.pl/sjp/przemoc; 2510670.html>.
• Statystyka - Policja. Przemoc w rodzinie. Dane za rok 2016 [Dostęp: 31.11.2016]. Dostępny w World Wide Web: <http: / /bit.ly/ 1nAcMjB>.
• Sygit Ewa, Ossowski Roman, Przemoc wobec osób starszych ze względu na ich wiek, płeć i wykształcenie, „Gerontologia Polska" [online] 2008, nr 3, ISSN 1425-4956 [Dostęp: 06.03.2017]. Dostępny w World Wide Web: <http://bit.ly/2sdtL3S>.

Identifiers

DOI

10.15290/cnisk.2017.01.02.07