Uwagi o teistycznej interpretacji zasady antropicznej

• Authors: Pabjan Tadeusz

Title variants

EN

Some remarks on the theistic interpretation of the anthropic principle

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, jaką wartość dla teologicznej argumentacji za istnieniem Boga ma zasada antropiczna. Mówi ona o subtelnym „dostrojeniu” praw przyrody i parametrów kosmologicznych, bez którego we wszechświecie nie mógłby pojawić się człowiek. Wszechświat wydaje się zatem istnieć dla określonego celu, jakim jest „wyprodukowanie” rozumnego obserwatora. Ze względu na swój teleologiczny charakter zasada antropiczna jest podatna na interpretację teologiczną, w której zakłada się, że to Bóg powołuje do istnienia wszechświat przygotowany dla człowieka. W tym ujęciu Stwórca jawi się jako projektant wszechświata, ale Jego projekt dotyczy tu tylko praw przyrody – z tej racji interpretacja ta różni się zasadniczo od tzw. teorii inteligentnego projektu. W artykule uzasadniono tezę, że zasada antropiczna jest ciekawym argumentem – ale nie naukowym dowodem – za racjonalnością religijnej wiary w Boga, który jest stwórcą wszechświata.

EN

This article attempts to answer the question of the relevance of the anthropic principle for theological arguments for the existence of God. The anthropic principle focuses on the subtle “fine-tuning” of the laws of nature and cosmological parameters, without which man could not have appeared in the universe. It seems therefore that the universe exists for a certain purpose, which is the “production” of rational observers. Because of its teleological character the anthropic principle is susceptible to theological interpretation, which assumes that God brings into existence a universe made for man. In this approach the Creator appears as the designer of the universe, albeit his design is confined exclusively to the laws of nature. This is why such an interpretation is essentially different from the so-called theory of intelligent design. This paper defends the thesis that the anthropic principle is an interesting argument – but not a scientific proof – for the rationality of religious faith in God as the creator of the universe.

Keywords

PL

zasada antropiczna; kosmiczne koincydencje; subtelne dostrojenie; dowód kosmologiczny

EN

anthropic principle; cosmological coincidences; fine-tuning; cosmological proof

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Philosophiae Christianae
• Year: 2019
• Volume: 55
• Issue: 1
• Pages: 71-95

Contributors

author

Pabjan Tadeusz

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Wydział Teologiczny sekcja w Tarnowie, Piłsudskiego 6, 33–100 Tarnów, Poland