Zakres kognicji sądów pracy w sprawach o ustalenie stosunku prawnego lub prawa.

• Authors: Patrycja Białas

Title variants

EN

The scope of jurisdiction of labour courts in cases concerning the adjudication of the legal relationship or right.

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Prezentowany artykuł stanowi próbę przedstawienia zagadnienia, jakim są sprawy o ustalenie na gruncie spraw z zakresu prawa pracy sensu largo. Zmieniające się dynamicznie stosunki prawne, prawa, a co za tym idzie – ogólna sytuacja prawna podmiotów prawa pracy – wymaga niejednokrotnie potwierdzenia ich statusu w drodze wyroku ustalającego. Żądanie ustalenia powoduje nie tylko w wielu sprawach wątpliwości co do dopuszczalności takiego środka ochrony, m.in. w sprawach ze stosunków z zakresu prawa pracy związanych ze zbiorowym prawem pracy, ale także wywołuje szereg innych szczegółowych problemów prawnych. Są to przede wszystkim kognicja sądów pracy, poprawna ocena materialnoprawna, a także odpowiednie rozgraniczanie na gruncie przepisów procesowych z zakresu prawa pracy stosunków prawnych i praw podlegających ustaleniu w drodze art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego. Konsekwencje związane z powyższymi kwestiami to odmienny tryb postępowania sądowego, a co za tym idzie – odmienny sposób rozstrzygnięcia sprawy o ustalenie. Opierając się na orzecznictwie i stanie prawnym, stawiam sobie za cel wyeliminowanie kluczowych wątpliwości związanych z przedmiotem, który w kontekście kognicji sądów pracy może podlegać ustaleniu.

EN

Presented article is an attempt to analyze of the legal issue, which is declaratory action on the basis of labour law cases in the broad sense. Rapidly changing legal relationships, rights, and consequently the overall legal situation of the labour law entities repeatedly requires the confirmation of their legal status through the declaratory judgment. The request of adjudication causes not only in the number of cases doubts concerning the admissibility of such legal protection measure i.a. in labour law relationships cases related to the collective labour law, but it also raises a number other specific legal problems. These are the correct substantive assessment, as well as appropriate separation under procedural provisions of the labour law between the legal relationships and rights to be determined by the Art. 189 of the polish Code of Civil Procedure. The consequences related to the above issues include a different mode of judicial proceedings and consequently a different jurisdiction and different way of resolve the matter. In this article, I set myself the goal to eliminate the crucial concerns related with a declaratory action and present the acceptable solutions on the basis of case law and subject literature.

Keywords

PL

ustalenie; sprawy z zakresu prawa pracy; powództwo; właściwość sądu pracy; spory ze stosunku pracy

EN

adjudication; cases from the scope of labour law; action; jurisdiction of the labour court; the disputes from the employment relationship

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2013
• Volume: 13
• Pages: 275-287

Contributors

author

Patrycja Białas

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Baran K.W., Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy z kazusami, Gdańsk – Kraków 1999.
• Baran K.W., Procesowe prawo pracy, Kraków 2003.
• Barzycka-Banaszczyk M., Prawo pracy, Warszawa 2005.
• Brol J., Szymanek T., Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, Warszawa 1989.
• Dolecki H., Postępowanie cywilne zarys wykładu, Warszawa 2006.
• Giedrewicz-Niewińska A., Wybór jako podstawa nawiązania stosunku pracy z pracownikami samorządowym, Warszawa 2008.
• Grzybowski S., Skąpski J., Wójcik S., Zarys prawa cywilnego, Warszawa 1988.
• Mędrala M., Funkcja ochronna cywilnego postępowania sądowego w sprawach z zakresu prawa pracy, Warszawa 2011.
• Mokry J., Przedmiot samoistnych powództw ustalających, [w:] K. Korzan (red.), Studia z procesu cywilnego, Katowice 1986.
• Nowińska E., du Vall M., Powództwo o ustalenie w sprawach z zakresu własności przemysłowej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 2007, nr 4.
• Pyziak-Szafnicka M., Prawo podmiotowe, „Studia Prawa Prywatnego” 2006, nr 1.
• Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2011.
• Resich Z., Istota procesu cywilnego, Warszawa 1985.
• Resich Z., Siedlecki W., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 1975.
• Salwa Z., Podstawy prawa pracy, Warszawa 2001.
• Warzocha E., Ustalenie stosunku prawnego lub prawa w sądowy postępowaniu cywilnym, Warszawa 1982.
• Wengerek E., Powództwo o ustalenie, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1959.
• Wolter A., Prawo cywilne – zarys części ogólnej, Warszawa 1986.
• Wyka T., Prawo pracownika do powództwa o ustalenie stosunku prawnego lub prawa, [w:] Z. Góral (red.), Z zagadnień współczesnego prawa pracy, Warszawa 2009.
• Zieliński A., Ochrona roszczeń pracowników w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 1969.