Metafora a językowy obraz świata (na przykładzie metaforyki morskiej)

• Authors: Maćkiewicz Jolanta

Title variants

EN

Metaphor and the linguistic worldview (illustrated by maritime metaphors)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy badając metafory można dowiedzieć się czegoś na temat językowego obrazu świata. Zestawiając język polski z angielskim zauważa przede wszystkim różnice ilościowe, a więc – bogactwo metaforyki pochodzenia morskiego w języku angielskim. Odzwierciedla się w tym bogactwo słownictwa morskiego i doświadczeń morskich. Przykłady polskie mogą równie dobrze odnosić się do obrazu wody czy płynu w ogóle, przykłady angielskie w dużej mierze są specyficznie morskie. W metaforyce angielskiej wykorzystuje się więcej elementów krajobrazu morskiego, angielskie widzenie morza jest widzeniem wieloaspektowym. W metaforyce polskiej dostrzega się przede wszystkim fale, nie wyróżniając zresztą ich rodzajów, w metaforach angielskich prócz kilku typów fal (wave, tidal wave, surge, ripple) pojawiają się częściej pływy i prądy. Przeniknięcie tych zjawisk do metaforyki świadczy o powszechnym ich zauważeniu, o tym, że wieloaspektowe widzenie morza właściwe jest nie tylko wąskiej grupie ludzi bezpośrednio z morzem związanych, lecz stanowi element ogólnojęzykowego obrazu tego wycinka rzeczywistości.

EN

The author tries to answer the question whether studying metaphors can tell us something about the linguistic worldview. Comparing the English language to the Polish language, the author notices mainly the quantitative differences, i.e. the wealth of maritime metaphors in English. This reflects the wealth of maritime vocabulary and maritime experiences. While the examples that come from Polish may as well refer to the view of water or liquid in general, the examples from English are specifically sea-oriented. The English perception of the sea is multifaceted; there are more elements of the sea landscape in the English metaphorical language than in Polish. In the Polish metaphorical language, mainly the waves are highlighted, however, they are not categorised in terms of their types. In English metaphors, apart from a few types of waves (e.g. wave, tidal wave, surge, or ripple), tides and currents appear more often. The fact that these phenomena permeate into metaphorical language proves that they are generally noticed, and also that the multifaceted perception of the sea is not something specific to narrow groups of people that have a direct relationship with the sea only, but it constitutes an element of a universal linguistic view of this particular aspect of reality.

Keywords

PL

językowy obraz świata; angielskie widzenie morza

EN

linguistic worldview; the perception of the sea in English

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 1990
• Volume: 3
• Pages: 49–58

Contributors

author

Maćkiewicz Jolanta

References

• Basaj Mieczysław, 1985, Z problematyki europeizmów frazeologicznych, [w:] Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej, t. II, Wrocław.
• Black Max, 1962, Metaphor, [w:] Models and Metaphors. Studies in Language and Philosophy, New York.
• Bogusławski Andrzej, 1971, O metaforze, „Pamiętnik Literacki”, z. 4.
• Czerkasowa J., 1971, Próba lingwistycznej interpretacji tropów (Metafora), przeł. S. Amsterdamski, „Pamiętnik Literacki”, z. 5.
• Dobrzyńska Teresa, 1984, Metafora, Wrocław.
• Hawkes Terence, 1972, Metaphor, London.
• Kronfeld Chana, 1980/81, Novel and conventional metaphor, „Poetics Today”, 2.
• Krzyżanowski Julian (red.), 1970, Nowa księga przysłów polskich, t. II, Warszawa.
• Lakoff George, Johnson Mark, 1980, Metaphors We Live by, Chicago.
• Le Guern Michel, 1973, Sémantique de la métaphore et de la métonymie, Paryż.
• Mooij Jan Johann Albinn, 1976, A study of Metaphor, Amsterdam.
• Ortony Andrew, 1979, Metaphor: a Multidimensional Problem, [w:] Metaphor and Thought, Cambridge.
• Richards Ivor Amstrong, 1965, Metaphor, [w:] The Philosophy of Rhetoric, New York.
• Schön Donald Alan, 1979, Generative Metaphor, [w:] Metaphor and Thought, Cambridge.
• Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego i in. , Ossolineum, Wrocław.
• Soloduχo, E. M., 1982, Problemy internacjonalizacji frazeologii, Izd. Kazanskogo Universiteta.
• Weinreich Harald, 1981, Ogólna semantyka metafory, „Teksty”, z. 3, s. 61-75.
• Zgusta Ladislav, 1971, Manual of Lexicography, Praga.