Prawo pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych w Polsce i Hiszpanii. Zadanie państwa z zakresu wymiaru sprawiedliwości czy administracji?

• Authors: Misztal-Konecka Joanna
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje funkcjonowanie prawa pomocy w sprawach cywilnych w Polsce i w Hiszpanii. Przedstawiona analiza dowodzi, że istotne obciążenie polskich sądów (sędziów lub referendarzy sądowych) obowiązkami rozpoznawania wniosków o ustanowienie pełnomocnika z urzędu oraz o zwolnienie od kosztów sądowych, jak też o udzielenie prawa pomocy w sprawach transgranicznych, nie znajduje żadnego uzasadnienia w konieczności zapewnienia podmiotom niezamożnym rzeczywistego dostępu do sądu. Rozstrzygnięcia w tym zakresie zapadające nie stanowią bowiem wymiaru sprawiedliwości, a tylko ten jest zastrzeżony dla sądów. Co więcej, sądowe instrumenty weryfi kacji prawdziwości oświadczeń będących podstawą udzielenia zwolnienia od kosztów sądowych lub ustanowienia pełnomocnika z urzędu są wyjątkowo niewydolne. Przyznanie przez państwo zainteresowanemu prawa pomocy prawnej powinno być raczej traktowane jako sprawa administracyjna. Państwo posiada wyspecjalizowany, przygotowany właśnie do udzielania wsparcia podmiotom, które nie są w stanie przezwyciężyć trudnych sytuacji życiowych z wykorzystaniem własnych uprawnień, zasobów i możliwości, aparat urzędniczy. Pracownicy socjalni mogliby weryfi kować zgodność z prawdą informacji o stanie majątkowym zainteresowanych. Urzędnicy tacy, znając sytuację wnioskodawcy określą, czy o zwolnienie występuje osoba uboga, czy też o zwolnienie prosi osoba, którą stać na zapłacenie opłat sądowych i wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika, ale woli procesować się za środki publiczne.

Keywords

PL

prawo pomocy; postępowanie w sprawach cywilnych; sprawiedliwość; pełnomocnik z urzędu; zwolnienie od kosztów sądowych

• Publisher: Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
• Journal: Journal of Modern Science
• Year: 2019
• Issue: 2/41/2019
• Pages: 87-109

Dates

published

2019

Contributors

author

Misztal-Konecka Joanna

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Andreasik, M. (2014). Instytucje zwolnienia od kosztów sądowych oraz pomocy prawnej udzielanej z urzędu jako postać pomocy państwa w dostępie do wymiaru sprawiedliwości dla ludzi ubogich i nieporadnych, w: Ubóstwo w Polsce, (red.) Blicharz, J., Klat-Wertelecka, L., Rutkowska-Tomaszewska, E., Wrocław: E-Wydawnictwo.Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. ISBN 9788361370703.
• Borkowski, G. (2014). Zwolnienie osoby prawnej od kosztów sądowych w sprawach cywilnych – standardy europejskie, [w:] Nowe zasady w zakresie kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym, (red.) Markiewicz K., Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. ISBN 9788325558925.
• Bukowski, T. (1971). Rozstrzyganie o kosztach procesu cywilnego, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• Dios Marcer, J.M. de (2013). La armonización comunitaria de la asistencia jurídica gratuita en los litigios transfronterizos. Comentario a la Directiva 2002/8/CE del Consejo, de 27 de enero de 2003 destinada a mejorar el acceso a la justicia en los litigios transfronterizos mediante el establecimiento de reglas mínimas comunes relativas a la justicia para dichos litigios, Revista General de Derecho Europeo nr 1. ISSN-e 1696-9634.
• Dyś-Branicka, I. (2016). Odpłatność wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych w świetle konstytucyjnej zasady prawa do sądu, Przegląd Prawa Konstytucyjnego nr 5. ISSN 2082-1212.
• Flaga-Gieruszyńska, K. (2014). Idea pomocy prawnej z urzędu w postępowaniu cywilnym, [w:] Aequitas sequitur legem. Księga jubileuszowa z okazji 75. urodzin ProfeKwartalnik JoMS 2.41.2019 .indb 100 wartalnik JoMS 2.41.2019 .indb 100 2019-08-05 12:01:26 019-08-05 12:01:26 PRAWO POMOCY W POSTĘPOWANIU W SPRAWACH CYWILNYCH W POLSCE I HISZPANII... Journal of Modern Science tom 2/41/2019 101 sora Andrzeja Zielińskiego, (red.) Flaga-Gieruszyńska, K., Jędrejek, G., Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. ISBN 9788325567378.
• Gonera, K. (2006). Komentarz do ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis. ISBN 9788376200101.
• Gonera, K. (2014). Zwolnienie od kosztów sądowych w sprawach cywilnych – uwagi de lege lata i de lege ferenda, [w:] Nowe zasady w zakresie kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym, (red.) Markiewicz, K., Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck, ISBN 9788325558925.
• Knysiak-Molczyk, H. (2010). Prawo pomocy w postępowaniach: sądowoadministracyjnym i cywilnym, Administracja. Teoria. Dydaktyka. Praktyka nr 2. ISSN: 1896- 0049.
• Korzan, K. (1992). Koszty postępowania cywilnego a nakłady państwa na utrzymanie wymiaru sprawiedliwości, Gdańsk: Wydawnictwo Prawnicze i Ekonomiczne „Lex”.
• Kunc-Urbańczyk, K. (2015). Sądowa interpretacja przesłanki „utrzymania koniecznego” przy zwalnianiu osoby fi zycznej od kosztów sądowych, [w:] Swoiste źródła prawa, (red.) Dolnicki B., Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. ISBN: 9788380124646.
• López Simó, F., Torres Lana, J.Á. (2010). Replies of Spanish reporters to the questionnaire about cost and fee allocation in civil procedure, s. 7, http://www-personal.umich. edu/~purzel/national_reports/Spain.pdf (data wejścia 14.10.2018 r.).
• Łazarska, A., Semeniuk, A. (2014). Uproszczenie systemu kosztów sądowych. Generalne założenia reformy systemu kosztów sądowych, [w:] Nowe zasady w zakresie kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym, (red.) Markiewicz K., Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, ISBN 9788325558925.
• Maliszewska-Nienartowicz, J. (2010). Implementacja dyrektywy 2003/8/WE w polskim porządku prawnym, w: Stosownie prawa Unii Europejskiej przez sądy, t. 1, (red.) Wróbel, A., wyd. 2, Warszawa: Wolters Kluwer. ISBN: 9788376010489.
• Oklejak, A., Sorysz, M. (2007). Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Komentarz, Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck. ISBN: 9788374836364.
• Rylski, P. (2015). Analiza prawnoporównawcza, [w:] Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Analiza funkcjonowania – wnioski de lege ferenda, koncepcja M. Wild, Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości. ISBN: 9788390714127.
• Rząsa, G. (2005). Konstytucyjne aspekty pomocy prawnej udzielanej osobom ubogim, Przegląd Legislacyjny nr 3–4. ISSN: 1426-6989. Kwartalnik JoMS 2.41.2019 .indb 101 wartalnik JoMS 2.41.2019 .indb 101 2019-08-05 12:01:26 019-08-05 12:01:26 JOANNA MISZTAL-KONECKA 102 Journal of Modern Science tom 2/41/2019
• Sadomski, J. (2015). Koszty sądowe w sprawach cywilnych a europejska Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, [w:] Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Analiza funkcjonowania – wnioski de lege ferenda, koncepcja M. Wild, Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości. ISBN: 9788390714127.
• Sorysz, M. (2011). Zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym – zagadnienia wybrane, Monitor Prawniczy nr 4. ISSN: 1230-6509.
• Stasiak, J. (2010). Zwolnienie od kosztów sądowych, Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis. ISBN: 9788376203331.
• Trociuk, S. (2005). Pomoc prawna dla osób ubogich jako forma zapewnienia skutecznego dostępu do krajowego i europejskiego wymiaru sprawiedliwości, w: Dostęp obywateli do europejskiego wymiaru sprawiedliwości, red. Izdebski H., Machińska H., Warszawa: Biuro Informacji Rady Europy. ISBN: 8360216207.
• Waligórski, M. (1947). Polskie prawo procesowe cywilne. Funkcja i struktura procesu, Warszawa: Gebethner i Wolff .
• Wetoszka, D., Rydlichowski, M. (2013). Ustawa o prawie pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych. Komentarz, Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis. ISBN: 9788378067672.
• Wild M. (2015), Koszty sądowe w sprawach cywilnych a Konstytucja RP, [w:] Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Analiza funkcjonowania – wnioski de lege ferenda, koncepcja M. Wild, Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości; ISBN: 9788390714127.

Identifiers

DOI

10.13166/JOMS.ISSN.1734-2031