Kategoria „zdrowie” i „choroba” i ich implikacje dla zarządzania systemem ochrony zdrowia

• Authors: Piontek Barbara , Macha Krzysztof

Title variants

EN

Category „Health” and „Disease” and their Implications for a Healthcare System Management

RU

Категории "здоровье" и "болезнь" и их импликация в управлении здравоохранительной системой

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Podjęty temat jest niezwykle istotny z punktu zmian, jakie zachodzą we współczesnej rzeczywistości. Przede wszystkim należy zauważyć, że, pomimo iż mówimy o niespotykanym dotąd „skoku cywilizacyjnym”, szansie, której nie miały wcześniejsze pokolenia i postępie technologicznym, wciąż borykamy się z fundamentalnymi wyzwaniami w zakresie dostępności do usług wrażliwych, tj. bezpośrednio związanych z ochroną i ratowaniem zdrowia oraz życia. Należy zwrócić uwagę, że zdrowie społeczne jest obszarem strategicznym, a kształtowanie ładu w tym zakresie powinno być branżą strategiczną polityki publicznej. System ochrony zdrowia jest obszarem wyjątkowo trudnym do efektywnego zarządzania, a jednym z pierwszych problemów, który napotykamy, są zmieniające się interpretacje podstawowych dla tego systemu kategorii: „zdrowie” i „choroba”. W szczególności, zmiany te powodują zaburzenia w systemie ochrony zdrowia państwa przyczyniając się do jego niestabilności. Celem artykułu jest wskazanie problemów definicyjnych kategorii „zdrowie” i choroba”, jako kluczowych dla efektywnego zarządzania systemem ochrony zdrowia. W niniejszym artykule przyjmuje się założenie, że postrzeganie, rozumienie i definiowanie kategorii „zdrowie” i „choroba” zawierają przyjęty sposób widzenia rzeczywistości, który determinuje podstawy dla rozwiązań systemowych dla ochrony zdrowia oraz wpływa na możliwości budżetowania systemu ochrony zdrowia.

EN

The issue under research is essentially important considering changes in modern reality. First of all it must be pointed out that although we experience a unique civilization change, take a chance that was unachievable for earlier generations and observe technological progress, we still struggle with fundamental challenges specified by accessibility of services which are directly connected with healthcare and life preservation. It must be stressed that social health constitutes a strategic field, and creation of right order in the field should be treated as strategic aim of public policy. Healthcare system constitutes a field that is very difficult to be efficiently managed, and changing interpretation of basic categories for the system: “health” and “disease” are one of the first met problems. Especially, these changes result in troubles in a state healthcare system by increasing its instability. An aim of the study is to indicate problems in defining categories “health” and “disease” as the essential ones to efficiently manage a healthcare system. In the study we make an assumption that perception, understanding and defining categories “health” and “disease” contain a way of perceiving reality which determines basics to systemic solutions for healthcare and influence ability to finance a healthcare system.

Keywords

PL

zdrowie; choroba; system ochrony zdrowia; biomedyczny model zdrowia; holistyczny model zdrowia

EN

health; disease; healthcare system; biomedical health model; holistic health model

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2016
• Volume: 48
• Pages: 230-245

Contributors

author

Piontek Barbara

• Katedra Zarządzania Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej

author

Macha Krzysztof

• Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej

References

• Capra F., 1987, Punkt zwrotny. Nauka, społeczeństwo, nowa kultura, PIW Warszawa.
• Clark D.H., 1977, Terapia społeczna w psychiatrii, PIW, Warszawa.
• McClelland DC, 1985, Human Motivation, Cambridge University Press, New York.
• Czarnecka M., Cierpiałkowska L., 2007, Naukowe a subiektywne koncepcje zdrowia i choroby wśród studentów i ich determinanty, „Nowiny Lekarskie”.
• Domosławski Z., 2007, Wprowadzenie do medycyny, Jelenia Góra.
• Dolińska-Zygmunt G., 1996, Teoretyczne podstawy refleksji o zdrowiu [w:] Elementy psychologii zdrowia, red. G. Dolińska-Zygmunt, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Encyklopedia Zarządzania, http://mfiles.pl/pl/index.php/Teoria_systemów
• Folland S., Goodman A.C., Stano M., 2011, Ekonomia zdrowia i opieki zdrowotnej, red. nauk. wydania polskiego J. Suchecka, Warszawa.
• International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems, ICD-10, 2009, Vol. I, World Health Organization.
• Jończyk J., 2010, Zasady i modele ochrony zdrowia, „Państwo i Prawo” nr 8.
• Knibbs G.H., 1929, The International Classification of Disease and Causes of Death and its revision, “Medical Journal of Australia”, No. 1:2-12.
• Kautsch M., 2011, Cele systemu ochrony zdrowia a efektywność w ochronie zdrowia w Polsce, „Problemy Zarządzania”, Vol. 9, nr 3 (33).
• Kozierkiewicz A., Boguszewska E., Gajda K., Gilewski D., 2014, Krajowy indeks sprawności ochrony zdrowia 2014, serwis internetowy www.dane-i-analizy.pl, firma doradcza PwC.
• Kowalski M., Gaweł A., 2006, Zdrowie – wartość – edukacja, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Lalonde M., A New Perspective on the Health of Canadians, http://www.phacaspc.gc. ca/ ph-sp/pdf/perspect-eng.pdf.
• Michalak J., 2013, Czy system ochrony zdrowia może być efektywny?, UE, Katowice.
• Michałowska D., 2008, Koncepcja zdrowia i choroby jako podstawy do konstruowania podejść do edukacji zdrowotnej, „Przegląd Terapeutyczny” nr 4/2008.
• Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych, 2008, R 10, t. II. World Health Organization.
• Materiały edukacyjne, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wydział Farmaceutyczny, www.zzief.am.lublin.pl/Ekonomika%20leku/.../Prezentacja%2016.3.pdf Mechanic D., Strona internetowa Institute for Health, Health Care Policy and Aging Research, Faculty, Staff & Student Directory [on-line]. www.ihhcpar.rutgers.edu.
• Ostrzyżek A., Marcinkowski J.T., 2012, Biomedyczny versus holistyczny model zdrowia a teoria i praktyka kliniczna, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, nr 93(4).
• Piontek B., 2006, Współczesne uwarunkowania rozwoju społeczno-gospodarczego, Wydawnictwo Hyla, Bytom.
• Piontek F., 2002, Sektorowość i integralność kapitału ludzkiego w procesie globalizacji, a w rozwoju zrównoważonym i trwałym, ATH w Bielsku-Białej, Wisła.
• Poździoch S., 2000, System zdrowotny [w:] Zdrowie publiczne. Wybrane zagadnienia, red. A. Czupryna, S. Poździoch, A. Ryś, W.C. Włodarczyk, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius, Kraków.
• Sęk H., Ścigała I., Pasikowski T., Beisert M., Bleja A., 1992, Subiektywne koncepcje zdrowia. Wybrane Uwarunkowania, „Przegląd Psychologiczny” nr 3.
• Stopińska W., 2011, Medycyna między Wschodem, a Zachodem, Łódź.
• Sygit M., 2010, Zdrowie publiczne, Warszawa.
• Tenbensel T., Eagle S., Ashton T., 2012, Comparing Health Policy Agendas Across Eleven High Income Countries: Islands of Difference in a Sea of Similarity, „Health Policy” Vol. 106, http://dx.doi.org/10.1016/j.healthpol.2012.04.011.
• Wasilewski B., 2011, Holistyczne rozumienie medycyny wymogiem współczesności, „Sztuka Leczenia” nr 1–2.
• Wrona-Polańska H., 2003, Zdrowie jako funkcja twórczego radzenia sobie ze stresem, Wydawnictwo Naukowe AP, Kraków.
• Wrona-Polańska H., 2006, Zdrowie – psychologiczne wyznaczniki, sposoby jego promowania i wspomagania, „Sztuka Leczenia”, t. XII, nr 1–2.

Identifiers

DOI

10.15584/nsawg.2016.4.16