Doświadczanie stresu a uzyskiwane wsparcie społeczne przez kobiety w ciąży wysokiego ryzyka. Doniesienie wstępne

• Authors: Koss Joanna , Rudnik Agata , Bidzan Mariola

Title variants

EN

Experiencing stress and the obtained social support among women with high-risk pregnancies. Preliminary report

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Sytuacja, w której zostaje zdiagnozowana wada wrodzona dziecka w okresie prenatalnym jest momentem najbardziej traumatycznym w życiu całej rodziny, a szczególnie przyszłej matki. Dlatego tak ważna jest wspierająca postawa nie tylko męża i personelu medycznego, ale szersze spektrum wsparcia społecznego. Celem podjętych badań była ocena związku przebiegu ciąży z subiektywnie odczuwanym stresem i uzyskiwanym wsparciem społecznym. W tym kontekście zbadałyśmy 30 kobiet (15 z nich stanowiło grupę kryterialną – kobiety w ciąży zagrożonej ze względu na nieprawidłowy rozwój dziecka, 15 – grupę kontrolną, w skład której weszły matki wcześniaków o bardzo niskiej masie urodzeniowej). Wszystkie badane były hospitalizowane w Klinice Położnictwa Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Zastosowano następujące metody badawcze: ustrukturowany wywiad autorstwa M. Bidzan, M. Świątkowskiej-Freund i K. Preisa, Kwestionariusz Źródła Wsparcia Społecznego M. Nieland w adaptacji polskiej E. Bielawskiej-Batorowicz, Kwestionariusz Poziomu Stresu PS Levenstein w adaptacji polskiej M. Plopy. Wyniki: Kobiety z diagnozą ciąży powikłanej ze względu na nieprawidłowy rozwój dziecka osiągają wyższy poziom stresu od matek dzieci urodzonych przedwcześnie. Odczuwane przez kobiety w ciąży wysokiego ryzyka zadowolenie z uzyskiwanego wsparcia społecznego, w szczególności od męża/partnera, obniża poziom negatywnych emocji, takich jak: zamartwianie się, drażliwość, poczucie przeciążenia i napięcia oraz presji, a także obniża ogólny poziom stresu, zwiększa poczucie radości.

EN

A prenatal diagnosis of a congenital disorder is a traumatic moment in the life of a family, especially the pregnant woman. This is why a supportive attitude from not only the husband and medical personnel, but also the wider spectrum of social support is so important. The goal of the undertaken research was to assess the relationship between the course of pregnancy and the subjectively perceived stress and social support. We examined 30 women (15 – the experimental group – women in high-risk pregnancies characterized by an impaired development of the child, the remaining 15 women – the control group of mothers whose children were prematurely born and had a very low birth weight). All of the examined women were hospitalized in the Obstetric Clinic of Gdańsk Medical University. We used the following research methods: Ustrukturowany Wywiad (Polish for Structured Interview) by M. Bidzan, M. Świątkowska-Freund and K. Preis, Nieland Social Support Questionnaire adapted to Polish language by E. Bielawska-Batorowicz, Perceived Stress Questionnaire by Levenstein adapted to Polish by M. Plopa. Results: Women diagnosed with a complicated pregnancy where the development of the child was impaired reached higher levels of stress than the mothers whose children were prematurely born. The contentment resulting from the obtained social support, especially from the husband or partner, lowered the levels of negative emotions such as worrying, irritability, feeling overwhelmed, perception of tension and pressure. It also lowered the overall levels of stress and increased the perceived happiness.

Keywords

PL

doświadczanie stresu w okresie ciąży; ciąża wysokiego ryzyka; wsparcie społeczne

EN

stress during pregnancy; high-risk pregnancy; social support

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Family Forum
• Year: 2014
• Issue: 4
• Pages: 183-201

Contributors

author

Koss Joanna

• Uniwersytet Gdański

author

Rudnik Agata

• Uniwersytet Gdański

author

Bidzan Mariola

• Uniwersytet Gdański

References

• Beisert M., Sęk H., Psychologiczne problemy kobiet w ciąży specjalnej troski, „Ginekologia Polska” 1982, 53(11), 721–732.
• Bielawska-Batorowicz E., Ciąża i poród w świetle badań psychologicznych, „Przegląd Psychologiczny” 1987, 30(3), 680–693.
• Bielawska-Batorowicz E., Determinanty spostrzegania dziecka przez rodziców w okresie poporodowym, Łódź 1995.
• Bielawska-Batorowicz E., Psychologiczne aspekty prokreacji, Katowice 2006.
• Bieleninik Ł., Bidzan M., Salwach D., Zdolska-Wawrzkiewicz A., Wsparcie od partnera a radzenie sobie z problemami prokreacyjnymi, w: L. Golińska, E. Bielawska-Batorowicz (red.), Rodzina i praca w warunkach kryzysu, Łódź 2011, 177–186.
• Bogucka G., Pietrzak B., Marianowski L., Sposoby radzenia sobie z sytuacją trudną u pacjentek oddziału patologii ciąży, w: Z. Słomko, G. Brębowicz, J. Gadzinowski i in. (red.), Kliniczna perinatologia i ginekologia. Suplement XIII, Poród Naturalny, Tychy 1996, 174–177.
• Chapman H.A., Hobfoll S., Ritter C., Partners’ stress underestimations lead to women’s distress: a study of pregnant inner-city women, “Journal of Social and Personality Psychology” 1997, 73(2), 418–425.
• Ciesielski M., Michałek M., Szlapo E., Ścisłowicz K., Typy osobowości a zaburzenia emocjonalne u kobiet z patologicznym przebiegiem ciąży, „Wiadomości Lekarskie” 1994, XL VII(1–2), 25–30.
• Collins N.L., Dunkel-Schetter C., Lobel M., Scrimshaw S.C.M., Social Support in Pregnancy: Psychosocial Correlates of Birth Outcomes and Postpartum Depression, “Journal of Personality and Social Psychology” 1993, 65(6), 1243–1258.
• Dulude D., Belanger C., Wright J., Sabourin S., High-risk pregnancies, psychological distress and dyadic adjustment, “Journal of Reproductive and Infant Psychology” 2002, 20, 101–123.
• Glynn L.M., Schetter C.D., Hobel C.J., Sandman C.A., Pattern of perceived stress and anxiety in pregnancy predicts preterm birth, Health Psychology, “Official Journal Of The Division Of Health Psychology, American Psychological Association” 2008, 27, 43–51.
• Ilska M., Przybyła-Basista H., Measurement of women’s prenatal attitudes towards maternity and pregnancy and analysis of their predictors, “Health Psychology Report” 2014, 2(3), 176–188.
• Kmita G., Barańska M., Ciastoń-Przecławska E., Cerańska-Goszczyńska H., Urmańska W., Psychologiczne aspekty ciąży zagrożonej u kobiet hospitalizowanych – o potrzebie zmiany dotychczasowego modelu opieki, „Ginekologia Polska” 1998, 69(12), 1025–1031.
• Kornas-Biela D., Podejście psychodynamiczne w psychologii prenatalnej, „Czasopismo Psychologiczne” 2003, 9(2), 179–191.
• Kornas-Biela D., Wokół początku życia ludzkiego, Warszawa 2004.
• Kornas-Biela D., Pedagogika prenatalna. Nowy obszar nauk o wychowaniu, Lublin 2009.
• Kossakowska-Petrycka K., Chanduszko-Salska J., Poziom stresu i radzenie sobie ze stresem w ciąży wysokiego ryzyka a występowanie depresji poporodowej, w: K. Janowski, A. Cudo (red.), Człowiek chory. Aspekty biopsychospołeczne, t. 2, Lublin 2009, 11–21.
• Kossakowska-Petrycka K., Walęcka-Matyja K., Satysfakcja z małżeństwa jako determinanta dobrostanu psychicznego i fizycznego kobiety po narodzinach dziecka, w: L. Golińska, B. Dudek (red.), Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń, Łódź 2008, 263–272.
• Kuryś K., Urodzenie dziecka jako wydarzenie krytyczne w życiu kobiet i mężczyzn, Kraków 2010.
• Ledwoń M., Psychologiczne aspekty diagnostyki prenatalnej wad wrodzonych, „Acta Universitatis Lodziensis: Folia Psychologica” 2004, 8, 113–122.
• Lewicka M., Wójcik M., Charakterystyka negatywnych emocji występujących u kobiet w ciąży wysokiego ryzyka, “European Journal of Medical Technologies” 2013, 1(1), 60–67.
• Libera A., Psychologiczne aspekty ciąży, w: M. Makara-Studzińska, G. Iwanowicz-Palus (red.), Psychologia w położnictwie i ginekologii, Warszawa 2009, 154–157.
• Lichtenberg-Kokoszka E., Ciąża zagadnieniem biomedycznym i psychopedagogicznym, Kraków 2008.
• Mercer R.T., Ferketich S. L., DeJoseph J., May K., Sollid D., Effect of stress on family functioning during pregnancy, “Nursing Research” 1988, 37(5), 268–275.
• Mercer R.T., Ferketich S.L., Stress and social support as predictors of anxiety and depression during pregnancy, “Advances in Nursing Science” 1988, 10(2), 26–39.
• Pawełczyk A., Cypryk K., Bielawska-Batorowicz E., Poziom lęku i więź emocjonalna z dzieckiem w okresie ciąży u kobiet z GDM i zdrowych ciężarnych, „Diabetologia Polska” 1999, 6, 189–192.
• Pawlicka P., Chrzan-Dętkoś M., Lutkiewicz K., Prężność psychiczna przyszłych matek oraz kolejność ciąży jako moderatory budowania więzi z nienarodzonym jeszcze dzieckiem, „Family Forum” 2013, 3, 139–154.
• Podolska M.Z., Majkowicz M., Bidzan M., Kozłowska U., Smutek J., Podolski J., Ja realne i ja idealne u kobiet ciężarnych i położnic z objawami depresji okołoporodowej, „Psychiatria Polska” 2013, 47(1), 41–52.
• Rutkowska A., Kowalska A., Makara-Studzińska M., Kwaśniewska A., Analiza struktury osobowości u kobiet w pierwszej ciąży prawidłowej i wysokiego ryzyka, “Current Problems of Psychiatry” 2011, 12(4), 420–427.
• Rutkowska A., Rolińska A., Kwaśniewski W., Makara-Studzińska M., Kwaśniewska A., Lęk – jako stan i jako cecha u kobiet w ciąży prawidłowej i wysokiego ryzyka, “Current Problems of Psychiatry” 2011, 12(1), 56–59.
• Semczuk M., Steuden S., Szymona K., Ocena nasilenia i struktury stresu u rodziców w przypadkach ciąży wysokiego ryzyka, „Ginekologia Polska” 2004, 75(6), 417–424.
• Sęk H., Cieślak R. (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, Warszawa 2004.
• Sęk H., Rola wsparcia społecznego w sytuacjach stresu życiowego. O dopasowaniu wsparcia do wydarzeń stresowych, w: H. Sęk, R. Cieślak (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, Warszawa 2004, 18–19, 49–67.
• Sockol L.E., Epperson C.N, Barber J.P., The relationship between maternal attitudes and symptoms of depression and anxiety among pregnant and postpartum first-time mothers, “Archives of Women’s Mental Health” 2014, 17(3), 199–212.
• Steuden S., Szymona K., Psychologiczne aspekty macierzyństwa i ojcostwa w sytuacji ciąży wysokiego ryzyka, w: J. Meder (red.), Problemy zdrowia psychicznego kobiet, Kraków 2003, 109–120.
• Szymona-Pałkowska K., Steuden S., Doświadczanie zagrożenia utraty dziecka przez kobiety w sytuacji ciąży wysokiego ryzyka, w: S. Steuden, K. Janowski (red.), Psychospołeczne konteksty doświadczania straty, Lublin 2009, 41–57.
• Szymona-Pałkowska K., Psychologiczna analiza doświadczeń rodziców w sytuacji ciąży wysokiego ryzyka, Lublin 2005.
• Widomska-Czekajska T., Górajek-Jóźwik J., Encyklopedia dla pielęgniarek i położnych, t. 1, Warszawa 2010, 136.
• Zimbardo P., Gerrig R., Psychologia i życie, Warszawa 2012.