Rola sądów międzynarodowych w rozstrzyganiu kolizji zasad prawa wewnętrznego i prawa międzynarodowego na przykładzie immunitetu jurysdykcyjnego państwa

• Authors: Gawłowicz Izabela

Title variants

EN

The role of the international courts in the settlement of the international law and domestic law rules collisions on the example of state’s jurisdictional immunity

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Autorka analizuje rolę sądów międzynarodowych w pojmowaniu i stosowaniu instytucji immunitetu jurysdykcyjnego państwa leżącego na styku prawa międzynarodowego publicznego i prawa krajowego. Płaszczyzna zetknięcia się tych instytucji w omawianym przypadku dotyczy korzystania przez państwa z immunitetu jurysdykcyjnego oraz ochrony praw jednostki ze szczególnym uwzględnieniem prawa dostępu do sądu. Zadania sądów międzynarodowych w omawianym zakresie są szczególnie istotne wobec pewnej niemocy prawa międzynarodowego w zakresie kodyfikowania jego kluczowych instytucji, w tym immunitetu państwa. Brak traktatowych regulacji oraz niewielka szczegółowość norm zwyczajowych przenoszą ciężar rozpatrywania treści, zakresu stosowania, dopuszczalności ograniczeń immunitetu na sądy międzynarodowe, których stanowisko w tych sprawach może stanowić wzorzec dla sądownictwa krajowego. Jednak orzecznictwo w tej sprawie (zarówno jeśli chodzi o sądy międzynarodowe, jak i krajowe) nie jest spójne, czego koronnym przykładem są różnice w podejściu do kwestii immunitetu Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości. Brak jednolitej wizji immunitetu jurysdykcyjnego państwa jest charakterystyczny i dla sądów krajowych, i dla międzynarodowych, i w ogólności nie jest niczym nadzwyczajnym. Znaczące różnice w poglądach głównych sądów międzynarodowych na tę instytucję utrwalają stan niepewności co do rzeczywistego zakresu, rozumienia i możliwości (czy braku możliwości) zastosowania ewentualnych ograniczeń, szczególnie dojmujący wobec równoczesnego zastoju kodyfikacyjnego.

EN

The Author analysis the role of international courts in the understanding and implementation legal institutions situated on the border between public international law and domestic law, on the example of the jurisdictional immunity of the state. The level of contact of those institutions under discussion relates to state’s using the immunity and human rights protection with special regard to the access to the court. The functions of international courts in discussed scope are particularly important in the opposite to public international law powerlessness according to the codification of its fundamental institutions. The lack of the treaty regulations and low specificity of custom norms relocate the liability of analyzing the substance, the scope of application, the admissibility of the limitation of immunity on international courts, whom statements can be a pattern for domestic courts. Unfortunately the judgments of international courts as well as domestic ones are not consistent – example of what are the differences in the approach to the immunity between European Tribunal of Human Rights and International Court of Justice. The lack of consistent vision of jurisdictional immunity is typical for international and domestic courts and in general is nothing special. However significant differences in the statements of main international courts deepen the uncertainty according to immunity’s scope, substance, possibilities of limitation (or lack of possibilities of limitation), that is especially deep regarding to simultaneous slowdown of codification activity.

Keywords

PL

immunitet jurysdykcyjny państwa, suwerenna równość państw, kolizja; praw, prawo dostępu do sądu

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2015
• Issue: 4 (26)
• Pages: 103-124

Dates

published

2015-08-31

Contributors

author

Gawłowicz Izabela

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Alebeek R.V., The Immunity of States and their Officials in International Criminal Law and International Human Rights Law, Oxford 2008.
• Balcerzak M., Kałduński M., Immunitet jurysdykcyjny państwa – glosa do wyroku ETPCz z 23.03.2010 r. w sprawie Cudak v. Litwa, „Europejski Przegląd Sądowy” 2010, nr 11.
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, komentarz, Warszawa 2009.
• Bankas E., The State Immunity Controversy in International Law, Berlin–Heidelberg 2005.
• Barcz J., Relacja między ponadnarodowością a państwowością. W sprawie kompleksowej współzależności integracyjnej, [w:] Prawo w XXI wieku. Księga pamiątkowa 50-lecia Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, red. W. Czapliński, Warszawa 2006.
• Czapliński W., Immunitet państwa w prawie polskim, http://www.korporacje.com/wordpress/blog/2012/02/19/immunitet-panstwa-w-prawie-polskim.
• Czapliński W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne, zagadnienia systemowe, Warszawa 2004.
• Denza E., Diplomatic Law, Commentary on the Vienna Convention on Diplomatic Relations, Oxford 2008.
• Fox H., The Law of State Immunity, Oxford 2008.
• Gattini A., The Dispute on Jurisdictional Immunities of the State before the ICJ: is the Time Ripe for the Change of the Law?, „Leiden Journal of International Law” 2011, vol. 24/01.
• Gawłowicz I., The unexpected collision between some of human rights and the state’s jurisdictional immunity – again about Cudak against Lithuania case like some other cases as well, [w:] Europe of Founding Fathers, Investment in the Common Future, Supplement, red. M. Sitek, G. Damacco, M. Wójcicka, Olsztyn 2014.
• Grzegorczyk P., Immunitet państwa w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2010.
• Koncepcje suwerenności. Zbiór studiów, red. I. Gawłowicz, I. Wierzchowiecka, Warszawa 2005.
• Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, komentarz do artykułów 1–18, t. I, red. L. Garlicki, Warszawa 2010.
• Kwiecień R., Suwerenność państwa. Rekonstrukcja i znaczenie idei w prawie międzynarodowym, Kraków 2004.
• Lauterpacht H., The Function of Law in the International Community, Oxford 1933.
• Menkes M., Immunitet jurysdykcyjny i egzekucyjny państwa. Komentarz do Konwencji NZ o immunitecie jurysdykcyjnym państw i ich mienia oraz Europejskiej konwencji o immunitecie państwa, Warszawa 2013.
• Rosenne S., International Court of Justice, [w:] Max Planck Encyclopedia of Public International Law, www.mpepil.com
• Štariené L., Cudak v. Lithuania and the European Court of Human Rights Approach to the State Immunity Doctrine, „Jurisprudencija/Jurisprudence” 2010, nr 2(120).
• Sutor J., Prawo dyplomatyczne i konsularne, Warszawa 2010.
• Symonides J., Unia Europejska – państwo – region, nowe pojmowanie subsydiarności i suwerenności, [w:] Unia Europejska, nowy typ wspólnoty międzynarodowej, red. E. Haliżak, S. Parzymies, Warszawa 2002.
• Tyranowski J., Suwerenna równość, samostanowienie i interwencja w prawie międzynarodowym, [w:] Pokój i sprawiedliwość przez prawo międzynarodowe. Zbiór studiów z okazji sześćdziesiątej rocznicy urodzin Profesora Janusza Gilasa, red. C. Mik, Toruń 1997.
• Wasilkowski A., Uczestnictwo w strukturach europejskich a suwerenność państwa, [w:] „Państwo i Prawo” 1996, z. 4/5.
• Wyrozumska A., Zajęcie i egzekucja z konta bankowego ambasady, „Państwo i Prawo” 2012, z. 8.

Identifiers

ISSN

2082-1212