Wybrane aspekty prawa państwowego z zakresu zarządzania parafią rzymskokatolicką w Polsce

• Authors: Cejrowski Paweł

Title variants

EN

Selected Aspects of State Law Concerning the Catholic Parish Management in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Za główne funkcje parafii uważa się zadania duszpastersko-liturgiczne. Jednak stosuje się w niej także świeckie metody zarządzania, do czego wymagana jest znajomość prawa państwowego. W szczególności dotyczy to zarządzania majątkiem, ochrony zabytków, zatrudniania pracowników, administrowania danymi osobowymi i prowadzenia działalności gospodarczej. Do najważniejszych kwestii związanych z zarządzaniem majątkiem został zaliczony problem skuteczności norm prawa kanonicznego w zakresie repre- zentacji. Parafia, występując jako właściciel czy posiadacz zabytków, obciążo- na jest licznymi obowiązkami dotyczącymi ochrony i opieki nad nimi. Wśród problemów prawa pracy charakterystyczne trudności wywołuje nietypowy czas pracy np. organistów oraz formalne kwestie rozwiązania stosunku pracy. W zarządzaniu danymi osobowymi do parafii stosuje się powszechne zasady ochrony prawnej tych danych, jednakże występują tu pewne wyjątki, a samo zagadnienie budzi silne emocje społeczne. Prowadzenie działalności gospodarczej nie zawsze jest podejmowane przez parafię i z reguły ma charakter akcesoryjny, zatem parafia nie zawsze posiada status przedsiębiorcy i nie podlega obowiąz- kowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, choć podlega obowiązkowi ewidencyjnemu jako podatnik lub płatnik. Szczególne kontrowersje budzi świadczenie usług cmentarnych, traktowanych w orzecznictwie jako działalność świadczona przez przedsiębiorcę, który podlega przepisom antymonopolowym, a może łatwo je naruszać, gdyż bardzo często parafia może mieć na tym rynku pozycję dominującą. Artykuł omawia powyższe zagadnienia z perspektywy prawa powszechnego, podkreślając odpowiedzialność cywilną, administracyjną, pracowniczą i karną, ciążącą na parafii jako na podmiocie stosunków prawnych. Jednocześnie zwraca uwagę na niejasności w relacji między prawem kościelnym a prawem państwowym, które są przedmiotem sporów doktrynalnych.

Keywords

PL

zarządzanie parafią; prawo kościelne; przedsiębiorstwo; ochrona zabytków; zatrudnianie pracowników; dane osobowe

• Publisher: Wydawnictwo Bernardinum
• Journal: Studia Pelplińskie
• Year: 2014
• Volume: 47
• Pages: 51-72

Dates

published

2014

Contributors

author

Cejrowski Paweł

References

• Barta J., Fajgielski P., Markiewicz R., Ochrona danych osobowych. Komentarz, Wydanie V, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011. Chmiel W., Obrót nieruchomościami przez parafię rzymskokatolicką, „Rejent” 2000, nr 6, s. 13-25. Codex Iuris Canonici auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus, przekład polski: Kodeks Prawa Kanonicznego zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu Polski, Pallotinum, Poznań 1984. Czelny M., Ochrona danych osobowych w działalności Kościoła Katolickiego w Polsce, Studia z Prawa Wyznaniowego, tom 14, 2011, s. 241-268. Dubiel S., Uprawnienia majątkowe Kościoła katolickiego w Polsce w świetle kodeksu prawa kanonicznego z 1983 roku, konkordatu 1993 roku i ustaw synodalnych, Wydawnictwo KUL, Lublin 2007. Etel M., Pojęcie przedsiębiorcy w prawie polskim i prawie Unii Europejskiej oraz w orzecznictwie sądowym, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2012. Golat R., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2004. Griffin R. W., Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009. Grygiel W., Modlitwa jako składowa zarządzania, w: Nowe tendencje w zarządzaniu, tom II, red. M. Pawlak, Wydawnictwo KUL, Lublin 2011, s. 317-326. Haber L. H., Management. Zarys zarządzania małą firmą, Wydawnictwo PSB, Kraków 1993. Kidyba A., Prawo handlowe, wyd. 9, C. H. Beck, Warszawa 2008. Konferencja Episkopatu Polski, Ochrona danych osobowych w działalnoś- ci Kościoła Katolickiego w Polsce. Instrukcja opracowana przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych oraz Sekretariat Konferencji Episkopa- tu Polski, z dnia 23 września 2009 roku, Akta Konferencji Episkopatu Polski nr 16/2009. Pietraszewski M., Tyrakowska M., Status kościelnych osób prawnych jako przedsiębiorców, „Przegląd Prawa i Administracji”, tom LXXXIV, Wrocław 2011, s. 249-270. Rakoczy B., Glosa do wyroku Sądu Antymonopolowego z dnia 23 kwietnia 2001 roku, „Przegląd Sądowy” 2004, nr 7-8, s. 271-278. Rakoczy B., Glosa do wyroku Sądu Okręgowego – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 12 stycznia 2006 roku, „Rejent” 2007, nr 7-8, s. 211-217. Skubisz R., Trzebiatowski M., Kościelne osoby prawne jako przedsiębiorcy rejestrowi (na przykładzie osób prawnych kościoła katolickiego), „Przegląd Prawa Handlowego” 2002, z. 3, s. 8-21. Stanisz P., Proboszcz jako reprezentant parafii rzymskokatolickiej w stosunkach majątkowych, w: Prawo państwowe a prawo wewnętrzne związków wyznaniowych, Szpakowski M. K., Szpakowska M., Kościół katolicki w Polsce na kanwie nauk o zarządzaniu, w: Kościół Katolicki w Polsce. Organizacja, zarządzanie, funkcje społeczne, red. M. Szpakowski, Knowledge Innovation Center Sp. z o. o., Zamość 2013, s. 75-112. Szwaja J., Pojęcie przedsiębiorcy a instytucja prokury, w: Prawo prywatne czasu przemian. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Sołtysińskiemu, red. A. Nowicka, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2005, s. 281-296. Walencik D., Prawo kanoniczne (wewnętrzne) związków wyznaniowych a prawo polskie, „Przegląd Sądowy” 2013, nr 5, s. 11-24. Wiśniewski J., Wybór lokalizacji parafii rzymskokatolickiej w aglomeracji miejskiej, Rhetos, Warszawa 2009.

Identifiers

ISSN

0239-4456