Reportaż biograficzny czy biografia reportażowa? Refleksje genologiczne i analiza przypadku

• Authors: Żyrek-Horodyska Edyta

Title variants

EN

Biographical reportage or journalistic biography? Genological reflections and case study analysis

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest omówienie zależności dostrzegalnych dziś pomiędzy reportażem literackim a biografią. W epoce „gatunków zmąconych” obie formy silnie oddziałują na siebie, czego skutkiem jest powstawanie niezwykle popularnych współcześnie wśród czytelników reportaży biograficznych oraz biografii reportażowych. W tym kontekście omówiona zostanie książka Cezarego Łazarewicza pt. Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej, która łączy w sobie elementy poetyki reportażu z dyskursem biograficznym.

EN

The purpose of this article is to discuss the relations between literary reportage and biography. In the era of “blurred genres” both forms strongly influence each other, which results nowadays in creation of very popular biographical reportages and journalistic biographies. In this context, it is worth discussing the book Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej by Cezary Łazarewicz, which combines the elements of reportage with biographical discourse.

Keywords

PL

Cezary Łazarewicz, Rita Gorgonowa, reportaż biograficzny, biografia reportażowa, reportaż literacki

EN

Cezary Łazarewicz, Rita Gorgonowa, biographical reportage, journalistic; biography, literary reportage

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
• Year: 2018
• Issue: 2(11)
• Pages: 165–185

Contributors

author

Żyrek-Horodyska Edyta

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Adamczewska, Izabella. „Biografia reporterska w ujęciu komunikacyjnym na przykładzie książek Angeliki Kuźniak”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis 4 (2016). Bikont, Anna. Sendlerowa. W ukryciu. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2017. Całek, Anita. „Biografia jako reprezentacja”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica IV (2016). Całek, Anita. Biografia naukowa: od koncepcji do narracji. Interdyscyplinarność, teorie, metody badawcze. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013. Chomiuk, Aleksandra. „To samo, ale inaczej. O przepisywaniu biografii”. W: Literatura prze-pisana II. Od zapomnianych teorii do kryminału, red. Agnieszka Izdebska, Agnieszka Przybyszewska, Danuta Szajnert, 71–87. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2016. Czermińska, Małgorzata. „Biograficzne formy”. W: Słownik literatury polskiej XX wieku, red. Alina Brodzka. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1993. Domańska, Ewa. „Miejsce Franka Ankersmita w narratywistycznej filozofii historii”. W: Frank Ankersmit, Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, 5–27. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2004. Frukacz, Katarzyna. „Projekt: książka. O agregacyjności reportażu”. Tekstualia 4 (2016). Geertz, Clifford. „O gatunkach zmąconych. Nowe konfiguracje myśli społecznej”. Teksty Drugie 2 (1990). Grzebałkowska, Magdalena. Ksiądz Paradoks: biografia Jana Twardowskiego. Kraków: Znak, 2011. Gusdorf, Georges. „Warunki i ograniczenia autobiografii”. Tłum. Janusz Barczyński. W: Autobiografia, red. Małgorzata Czermińska, 19–46. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2009. Horodecka, Magdalena. „Reportaż jako międzykulturowa mediacja. Marlene Angeliki Kuźniak”. Naukowy Przegląd Dziennikarski 2 (2017). Jan P. Matuszyński nakręci film o śmierci Grzegorza Przemyka. Dostęp 30.07.2018. https://film.interia.pl/wiadomosci/news-jan-p-matuszynski-nakreci-film-o-smierci-grzegorzaprzemyka, nId,2422084. Jarzębski, Jerzy. „Kariera autentyku”. W: Studia o narracji, red. Jan Błoński, Stanisław Jaworski, Janusz Sławiński. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1982. Jasińska, Maria. Zagadnienia biografii literackiej. Geneza i podstawowe gatunki dwudziestowiecznej beletrystyki biograficznej. Warszawa: PWN, 1971. Jochymek, Renata. W zwierciadle biografii. Współczesna polska biografia literacka na przykładzie utworów Joanny Siedleckiej, Agaty Tuszyńskiej i Barbary Wachowicz. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2004. Kuźniak, Angelika. Marlene. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2009. Łazarewicz, Cezary. Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2018. Łazarewicz, Cezary. Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2016. Markowski, Michał Paweł. „Cień biografa”. Magazyn Literacki Tygodnika Powszechnego 17 (2010). Marzec, Lucyna. „«Zagadnienia biografii literackiej» Marii Jasińskiej”. Forum Poetyki 7 (2017). Nasiłowska, Anna. „Biografie: zwrot biograficzny”. Dwutygodnik 16 (2019). Dostęp 20.07.2018. http://www.dwutygodnik.com/artykul/553-biografie-zwrot-biograficzny.html. Nicieja, Sławomir. „Biograf – fotograf, detektyw, kreator”. W: Stan i perspektywy rozwoju biografistyki polskiej, red. Leszek Kuberski. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 1998. Pogonowska, Ewa. „«Krótkie długie życie» ks. Twardowskiego. O strategiach biografa”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 1 (2016). Ptaszek, Grzegorz. „W stronę bezgatunkowości mediów? O funkcji gatunków medialnych w procesie odbioru”. W: Gatunki i formaty we współczesnych mediach, red. Andrzej Kozieł, Wiesław Godzic, Joanna Szylko-Kwas, 35–51. Warszawa: Poltext, 2015. Reporterka. Rozmowy z Hanną Krall. Wybór, kompozycja, uzupełnienia oraz dokumentacja Jacek Antczak. Warszawa: Rosner i Wspólnicy, 2007. Romanowski, Marcin. „Biografia reportażowa w epoce upamiętnienia. O «Schulzu pod kluczem» Wiesława Budzyńskiego”. Jednak Książki 5 (2016). Słodkowski, Jędrzej. „Nagroda Kapuścińskiego 2018 dla Anny Bikont za książkę «Sendlerowa. W ukryciu». «To książka do naprawiania świata»”. Gazeta Wyborcza 20 maja 2018. Dostęp 15.07.2018. http://wyborcza.pl/7,75517,23427466,nagroda-kapuscinskiego-2018-dla-annybikont-za-ksiazke.html. Smoczyński, Wawrzyniec, Justyna Sobolewska. „Raport: Biografie – małe sekrety wielkich ludzi. Detektywi losów”. Polityka, 26 marca 2010. Dostęp 7.07.2018. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/1504238,3,raport-biografie---male-sekrety-wielkich-ludzi.read?page=73&moduleId=5311. Sowińska, Agnieszka. Biograf musi być bezwzględny. Rozmowa z Magdaleną Grzebałkowską. Dwutygodnik 127 (2014). Dostęp 10.07.2018. http://www.dwutygodnik.com/artykul/5070-biograf-musi-byc-bezwzgledny.html. Szmidt, Olga. „Biografistki”. Tygodnik Powszechny 42 (2015). Dostęp 1.08.2018. https://www.tygodnikpowszechny.pl/biografistki-30627. Warnke, Agnieszka. Magdalena Grzebałkowska: Od pisania robię sobie przerwę na życie. Dostęp 1.08.2018. https://culture.pl/pl/artykul/magdalena-grzebalkowska-od-pisania-robie-sobieprzerwe-na-zycie-wywiad. Wolny, Kazimierz. O poetyce współczesnego reportażu polskiego: 1945–1985. Rzeszów: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Rzeszowie, 1991. Wolny-Zmorzyński, Kazimierz. Reportaż – jak go napisać? Poradnik dla słuchaczy studiów dziennikarskich. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2004. Wolny-Zmorzyński, Kazimierz, Andrzej Kaliszewski, Wojciech Furman. Gatunki dziennikarskie. Teoria, praktyka, język. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2006. Ziątek, Zygmunt. Wiek dokumentu. Inspiracje dokumentarne w polskiej prozie współczesnej. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN – Wydawnictwo, 1999.

Notes

PL

PROSIMY O CYTOWANIE TEGO ARTYKUŁU JAKO: Edyta Żyrek-Horodyska, „Reportaż biograficzny czy biografia reportażowa? Refleksje genologiczne i analiza przypadku”, Autobiografia. Literatura. Kultura. Media 2 (2018), 11: 165–185. DOI 10.18276/au.2018.2.11-12

Identifiers

ISSN

2353-8694

DOI

10.18276/AU.2018.2.11-12