Rozwój i upadek osadnictwa tatarskiego w północno-zachodniej Polsce w latach 1945-2005

• Authors: Miśkiewicz Aleksander

Title variants

EN

The Growth and Decline of Tatar Settlements in North-western Poland in the Years 1945-2005

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł omawia losy Tatarów na terenie PRL. Pierwsze gminy muzułmańskie powstawały po roku 1945 jako efekt tzw. akcji repatriacyjnej, czyli przesiedlania ludności polskiej z terenów anektowanych przez Związek Sowiecki na odłączone od Niemiec nowe Ziemie Zachodnie. Autor przedstawia przede wszystkim dzieje Tatarów polskich przybyłych z byłego województwa nowogródzkiego i osiedlających się w nowych województwach północno-zachodnich. Sporo uwagi poświęca zwłaszcza Gorzowowi Wielkopolskiemu, który wiele lat stanowił największe skupisko i ośrodek życia kulturalnego Tatarów polskich w PRL. Według przeprowadzonego w 1965 roku spisu prawie połowa populacji tatarskiej północno-zachodniej Polski mieszkała w Gorzowie. Kolejny spis w 1985 roku pokazał znaczny spadek liczby gorzowskich Tatarów. Była to stała tendencja, która na początku XXI wieku doprowadziła, do zawieszenia działalności gminy w Gorzowie. Jednak, jak pokazuje autor, Tatarzy polscy – chociaż rozproszeni w wielu miastach (Szczecin, Warszawa, Wrocław, Białystok) nadal pozostają obecni w życiu naszego kraju.

EN

The article discusses the fate of Tatars in the Polish People’s Republic (PPR). Early Muslim communes were established after 1945 as an effect of the so-called repatriation action, i.e. the resettlement of the Polish population from the territories annexed by the Soviet Union to the new Western Lands disconnected from Germany. The author concentrates on presenting the history of Polish Tatars who came from the former Nowogródek province and settled in the new north-western provinces. He devotes a good deal of attention to Gorzów Wielkopolski, which for many years was the largest agglomeration and centre of cultural life of Polish Tatars in the PPR. According to the 1965 census, almost half of the Tatar population of north-western Poland lived in Gorzów. Another census conducted in 1985 showed a significant decrease in the number of Gorzów Tatars. It was a constant tendency, which at the beginning of the 21st century led to the suspension of the commune in Gorzów. However, as the author shows, Polish Tatars – although scattered in many cities (Szczecin, Warsaw, Wroclaw, Białystok) – are still present in the life of our country.

Keywords

PL

Tatarzy polscy; Gorzów Wielkopolski; akcja repatriacyjna; Ziemie Zachodnie; Nowogródczyzna

EN

Polish Tatars; Gorzów Wielkopolski; repatriation action; Western Lands; Nowogródek province

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2019
• Issue: 2
• Pages: 128-137

Dates

published

2019-12-31

Contributors

author

Miśkiewicz Aleksander

References

• A. Miśkiewicz (red.), Słownik biograficzny Tatarów polskich XX wieku, Białystok 2018
• A. Miśkiewicz, Nasi Tatarzy, „Ziemia Gorzowska”, nr 1, 1986
• A. Miśkiewicz, Tatarzy na Ziemiach Zachodnich Polski w latach 1945-2005, Gorzów Wielkopolski 2009
• A. Miśkiewicz, Tatarzy na Ziemiach Zachodnich Polski w latach 1945-2005, Gorzów Wlkp. 2009
• A. Miśkiewicz, Tatarzy polscy 1918-1939, Warszawa 1990
• A. Miśkiewicz, Tatarzy polscy. Zarys historyczny 1945-1980, „Studia Podlaskie”, t. 3, Białystok 1991
• G. Kostkiewicz-Górska, Tatarzy w Gorzowie, [w:] B.A. Orłowska, P.J. Krzyżanowski (red.), Gorzów miastem wielu kultur, Gorzów Wielkopolski 2014
• H. Ankiewicz, Tatarzy gorzowscy. Gorzowskie święta muzułmańskie z lat 1962-1964 w obiektywie Waldemara Kućki, Zielona Góra 2001
• J. Kulwicka-Kamińska, Tatarska konferencja w Gorzowie Wlkp, „Przegląd Tatarski”, nr 1, 2016
• L. Krawiec (opr.), Tatarzy w Polsce, Dodatek do: Dziennik Urzędowy Okr. Szk. Wileńskiego, nr 2, Wilno 1936
• P.J. Krzyżanowski, A. Miśkiewicz, Osadnictwo tatarskie w Gorzowie Wielkopolskim, „Nurt SVD, nr 2, 2017

Identifiers

ISSN

1233-9717