Badania języka mieszkańców wsi w kontekście przemian społecznych

• Authors: Helena Grochola-Szczepanek

Title variants

EN

Research of rural speech in the context of social changes

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article discusses contemporary linguistic situation of rural areas especially in south of Poland. The country undergoes a lot of economic, social and cultural transformations such as new way of working on the farm, changing in the education and employment structure, the impact of global culture. These changes have a huge influence on the rural speech, which now is better to define the language of villagers instead of a traditional dialect. There is a need to change the methodological orientation of the modern dialectology. The traditional methods of description dialectal language shall be combined with other disciplines like sociology, psychology, ethnology and with new approach to dialects viewed through civilization and cultural changes. However, the most important task is to document the current rural speech in the form of the electronic database.

Keywords

PL

język mieszkańców wsi; kontekst społeczny; elektroniczna baza tekstów i nagrań

EN

rural speech; social context; electronic database of texts and recordings

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2013
• Issue: 27
• Pages: 43-53

Dates

published

2013-12-31

Contributors

author

Helena Grochola-Szczepanek

• Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków

References

• Bański J., 2006, Geografia polskiej wsi, PWE, Warszawa.
• Bartmiński J., 1977, O derywacji stylistycznej. Gwara ludowa w funkcji języka artystycznego, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Dunaj B., 1986, Dialektologia a socjolingwistyka, „Acta Univeritatis Lodziensis, Folia Linguistica” 12, 15−23.
• Gajda S., 2006, Komunikacyjny model zróżnicowania współczesnej polszczyzny, [w:] Gwary dziś, t. 3: Wewnętrzne zróżnicowanie języka wsi, red. J. Sierociuk, Wydawnictwo PTPN, Poznań, 7−17.
• Grochola-Szczepanek H., 2006, Badania fokusowe mowy mieszkańców wsi, „Socjolingwistyka” 20, 19−35.
• Grochola-Szczepanek H., 2012, Język mieszkańców Spisza. Płeć jako czynnik różnicujący, Prace IJP PAN 139, IJP PAN, Kraków.
• Handke K., 1986, Dialektologia i inne nauki, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica” 12, 37−46.
• Karaś H., 2010, Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe, http://www.dialektologia.uw.edu.pl/index.php (wersja z dnia 31.12.2010).
• Kąś J., 1994, Interferencja leksykalna słownictwa gwarowego i ogólnopolskiego (na przykładzie gwar orawskich), UJ, Kraków.
• Kąś J., 2001, Metodologia badań leksyki gwarowej w kontekście współczesnych przemian kulturowych i społecznych, [w:] Gwary dziś, t. 1: Metodologia badań, red. J. Sierociuk, Wydawnictwo PTPN, 191−200.
• Kąś J., Kurek H., 2001, Język wsi, [w:] Język polski, red. S. Gajda, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, 440−459.
• Krawczyk-Wieczorek A., 2012, Automatyczna lematyzacja tekstu w zapisie fonetycznym. Korpus polskiej gwary południowokresowej, „Język Polski” XCII, 11–19.
• Kurek H., 1995, Przemiany językowe wsi regionu krośnieńskiego. Studium socjolingwistyczne, Universitas, Kraków.
• Kurek H., 2002, Kod mieszany i metody jego badania, „Studia Dialektologiczne” II, red. J. Okoniowa, B. Dunaj, Lexis, Kraków, 73−79.
• Kurek H., 2003, Przemiany leksyki gwarowej na Podkarpaciu, Universitas, Kraków.
• Małecki M., Nitsch K., 1934, Atlas językowy polskiego Podkarpacia, cz. 1: 500 map, cz. 2: Wstęp, objaśnienia, wykazy wyrazów, 1−2, PAU, Kraków.
• Nitsch K., 1957, Dialekty języka polskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Ożóg K., 1998, Język polskiej wsi na tle przemian współczesnej polszczyzny, [w:] Teoretyczne, badawcze i dydaktyczne założenia dialektologii, red. S. Gajda, ŁTN, Łódź, 119−125.
• Pelcowa H., 2001, Metodologia badań leksyki gwarowej u schyłku XX wieku, [w:] Gwary dziś, t. 1: Metodologia badań, red. J. Sierociuk, Wydawnictwo PTPN, Poznań, 183−189.
• Pelcowa H., 2002, Dialektologia wobec wyzwań XXI wieku, [w:] Dialektologia jako dziedzina językoznawstwa i przedmiot dydaktyki. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Karolowi Dejnie, red. S. Gala, ŁTN, Łódź, 383−392.
• Pelcowa H., 2004, Gwara — drugi język mieszkańców wsi czy „gorsza” odmiana języka ogólnopolskiego, [w:] W kręgu wiernej mowy, red. M. Wojtak, M. Rzeszutko, Wydawnictwo UMCS, Lublin, 163−177.
• Reichan J., 1999, Gwary polskie w końcu XX wieku, [w:] Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, UJ, Ośrodek Badań Prasoznawczych, Kraków, 262−278.
• Siemieńska R., 1962, Z badań nad zagadnieniem trwania i przeobrażania więzi społecznej we wsi spiskiej, praca magisterska wykonana w Katedrze Etnografii Ogólnej i Socjologii UJ pod kier. K. Dobrowolskiego, Kraków (maszynopis).
• Sierociuk J., 2007, Socjologiczny kontekst badań języka mieszkańców wsi, [w:] Gwary dziś, t. 4: Konteksty dialektologii, red. J. Sierociuk, Poznań, 325−336.
• Sierociuk J., red., 2006, Gwary dziś, t. 3: Wewnętrzne zróżnicowanie języka wsi, ŁTN, Poznań.
• Sierociuk J., red., 2007, Gwary dziś, t. 4: Konteksty dialektologii, ŁTN, Poznań.
• Topolińska Z., 1990, Charakter i dynamika językowych procesów integracyjnych w powojennej Polsce, „Socjolingwistyka” 9, 29−35.

Identifiers

ISSN

0208-6808