Fieldwork at Novae (Bulgaria) in 2009 and 2010

• Authors: Lemke Martin

Title variants

PL

Badania wykopaliskowe w Novae (Bułgaria) w latach 2009-2010

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

PL

Lata 2009 i 2010 to ostatnie sezony badań łaźni flawijskich obozu legionowego Novae w dzisiejszej Bułgarii, prowadzonych przez Ośrodek Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej. Ustalono funkcje poszczególnych części budowli i zrekonstruowano jej plan (Ryc. 4). Część południową zajmowała palestra otoczona z trzech stron portykiem, wyposażona w basen natatio, którego dno wyłożono opus spicatum (Ryc. 1). W skrzydle wschodnim, biegnącym wzdłuż via praetoria, umieszczono szereg niewielkich magazynów. W skrzydle północnym znajdowały się właściwe pomieszczenia łaziebne. Skrajnie wschodnie wnętrze pełniło funkcję apodyterium i basilica thermarum. Tutaj także znajdowało się główne wejście do łaźni od strony via praetoria. Dalsze pomieszczenia to sudatorium i frigidarium. Odkryto tutaj dwa baseny na zimną wodę. Najciekawsze rozwiązanie zastosowano w ostatnim z pomieszczeń łaziebnych, caldarium. Znajdowały się tu trzy baseny na gorącą wodę. Aby uzyskać jak największą ogrzewaną przestrzeń, architekci zaplanowali jedno duże wnętrze o powierzchni ponad 400 m2. Takie rozwiązanie wymusiło zastosowanie podpór, utrudnione przez system hypokaustyczny pod całym caldarium. Na kamiennym fundamencie znajdującym się poniżej podłogi piwnicy hypokaustycznej, wzniesiono z cegieł kwadratowe postumenty (Ryc. 5). Na nich ustawiono kolumny. W skrzydle zachodnim zlokalizowano prawdopodobnie pomieszczenia recepcyjne. Do łaźni prowadziło szereg wodociągów z rur ceramicznych, które niekiedy nosiły stemple producenta (Ryc. 2). Jedne zaopatrywały basen natatio, inne - basenowe frigidarium i caldarium. Wielkie ilości wody wpływające do łaźni były odprowadzane siecią kanałów (Ryc. 6). Odkryte pozostałości architektoniczne sugerują częściowe zniszczenie łaźni przez trzęsienie ziemi i jej późniejszą odbudowę. Podczas kampanii w 2009 i 2010 roku odsłonięto także kolejne pozostałości po budowlach związanych z pobytem w Novae, od 45 r. n.e., legionu VIII Augusta. W czasie omawianych kampanii odkryto wiele ciekawych zabytków ruchomych, w tym zachowane w całości lampy wolutowe, ołtarzyk gliniany (Ryc. 3), elementy brązowe lorica segmentata, napolicznik hełmu (Ryc. 7), a także naczynia terra sigllata i szklane.

• Publisher: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
• Journal: Światowit
• Year: 2009-2010
• Volume: Tom VIII (XLIX), fasc. A
• Pages: 191-194

Contributors

author

Lemke Martin