O wpływie warunków atmosferycznych na przebieg bitwy pod Chocimiem z 1621 roku

• Authors: Goszczyński Artur

Title variants

EN

How the weather conditions affected the Battle of Chocim in 1621

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ze względu na letnie ulewy koncentracja wojsk tureckich pod Chocimiem w 1621 r. została znacznie spowolniona. Z  drugiej strony upał panujący z  końcem sierpnia w  Rzeczypospolitej opóźnił przybycie nad granicę sił królewicza Władysława Zygmunta Wazy, co nie pozostało bez wpływu na plany polskiego dowództwa. W trakcie samej bitwy zdarzały się pojedyncze przypadki, kiedy aura wymuszała zmianę planów strategicznych obydwu armii. Nie miało to jednak większego wpływu na wynik konfrontacji. Można odnotować, że Turcy starali się wykorzystywać mgłę w celu uzyskania przewagi w działaniach wojennych, rozmieszczając artylerię pod jej osłoną. Pogoda ponadto miała znaczący wpływ na odwrót armii sułtańskiej. Deszcze i śniegi na trasie jej przemarszu doprowadziły bowiem do śmierci wielu żołnierzy, którzy wyczerpani bitewnymi trudami nie byli w stanie sprostać trudnym warunkom drogi powrotnej do Konstantynopola.

EN

Due to summer rainfall the arrival of Turkish army in Chocim in 1621 was visibly slowed down. On the other hand, late August heat in Poland delayed prince Władysław Zygmunt Waza’s army. The journey to the border prolonged which forced changes in leadership strategy. During the Battle itself there were also moments when the weather forced armies to make alterations in their strategies. Nevertheless, it did not affect the end result of the rencounter. It can be said that Turks tried to use fog to their advantage by putting artillery under its cover. The weather surely influenced the retreat of Turkish army. Rain and snow caused the death of many soldiers and for those who survived the way back to Constantinopole proved to be more than challenging.

Keywords

PL

Bitwa pod Chocimiem; stosunki polsko-tureckie; pogoda; Zygmunt III Waza; Osman II; Jan Karol Chodkiewicz

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Radzyński Rocznik Humanistyczny
• Year: 2021
• Volume: 19
• Pages: 7-16

Dates

published

2021

Contributors

author

Goszczyński Artur

• Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

References

• Carter T., Curiosities of War and Military Studies: Anecdotal, Descriptive, and Statistical, London 1860.
• Datz I. M., Military Operations Under Special Conditions of Terrain and Weather, New Delhi 2004.
• Długosz J., Mecenat kulturalny i  dwór Stanisława Lubomirskiego wojewody krakowskiego, Wrocław 1972.
• Goszczyński A., Lubomirscy w  systemie politycznym Rzeczypospolitej za panowania Zygmunta III i  Władysława IV, Kraków 2018 [komputeropis rozprawy doktorskiej przechowywany w  Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego].
• Goszczyński A., Nieszczęścia gorsze od wroga. Głód i  niedostatki w  armii Rzeczypospolitej podczas kampanii chocimskiej z 1621 r., „Wschodni Rocznik Humanistyczny”, t. 18, 2021, nr 3 [w druku].
• Johnson D. W., Battlefields of the World War Western and Southern Fronts. A Study in Military Geography, New York 1921.
• Majewski R., Cecora rok 1620, Warszawa 1970.
• Наїма M., Гюсейнові городи у витягу історій із заходу та сходу. (Повідомлення про Україну), пер. О. Галенка та О. Кульчинського, студії О. Галенка, Київ 2016.
• Хотинська війна. 1621, упор. С. Заремба, Київ 1991.
• Niemcewicz J. U., Dzieje panowania Zygmunta III króla polskiego, wielkiego księcia litewskiego, itd., t. 3, wyd. K. J. Turowski, Kraków 1860.
• Podhorodecki L., Jan Karol Chodkiewicz 1560–1621, Warszawa 1982.
• Podhorodecki L., Kampania chocimska 1621 roku. I. Działania przed oblężeniem, „Studia i  Materiały do Historii Wojskowości”, 1964, t. 10, cz. 2, s. 37–68.
• Reychman J., Historia Turcji, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1973.
• Tretiak J., Historya wojny chocimskiej 1621 r., Lwów 1889.
• Winters H. A, Galloway Jr. G.E, Reynolds W.J., Rhyne D.W., Battling the Elements. Weather and Terrain in the Conduct of War, Baltimore 1998.
• Wojtasik J., Podhajce 1698, Warszawa 2008.
• Григор’єва T., Укладення миру після Хотинської війни (1620–1621 рр.): спроба переоцінки досягнутих домовленостей, „Україна в Центрально-Східній Європі”, 2010, вип. 9-10, s. 42–59.

Identifiers

DOI

10.36121/RRH.GOSZCZYNSKI.19.2021