Słabe państwo i solwatacja społeczna w obszarze łączenia pracy z rodzicielstwem

• Authors: Sarnowska Justyna , Pustułka Paula , Wermińska-Wiśnicka Iga

Title variants

EN

Weak State and Social Solvation in Combining Parenting with Work

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest wyjaśnienie powiązań między trzema poziomami rzeczywistości społecznej związanej z pracą i rodzicielstwem, tj.: makro – polityką państwa i koniunkturą gospodarczą, mezo – strukturą organizacyjną i sieciami społecznymi oraz mikro – indywidualnymi strategiami rodziców-pracowników w łączeniu obowiązków domowych i zawodowych. Proponujemy koncepcję solwatacji społecznej, która ilustruje „rozpuszczanie się” porządku prawnego narzuconego przez państwo w substancji społecznej i powoduje odmienność mikroracjonalnych strategii pracujących rodziców od założeń systemowych. Wskazujemy na sferę mezo, zoperacjonalizowaną jako kultura organizacyjna miejsca pracy i sieci społeczne rodziców. Zastanawiamy się, jakie są wpływy oczekiwań pracodawców i współpracowników na praktyki godzenia obowiązków rodzinnych i zawodowych przez jednostki.

EN

The aim of this article is to explain the links between three levels of social reality connected with work and parenting. These levels are state policy and economy, organizational structures and social networks and individual choices of employed parents concerning the reconciliation of work and family. Adopting the frameworks of weak states, doing family as well as work and life balance (WLB), we argue that it is social solvation that causes differentiated micro-rational strategies of working parents. The analysis combines and contrasts divergent perspectives on work and family. We argue that the mezzo level, i.e. organizational culture of the workplace and parents’ networks, is undervalued in social research. In addition, we showcase the effects of people’s expectations, or social control at the workplace, on the practices of reconciling work and family observed among individuals.

Keywords

PL

słabe państwo; praktyki rodzinne; mikroracjonalność; solwatacja społeczna

EN

weak state; family practices; micro-rationality; social solvation

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2020
• Issue: 2(237)
• Pages: 135-162

Contributors

author

Sarnowska Justyna

• SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny

author

Pustułka Paula

• SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny

author

Wermińska-Wiśnicka Iga

• SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny
• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

References

• Abendroth, Anja-Kristin, Laura Den Dulk. 2011. Support for the work-life balance in Europe: the impact of state, workplace and family support on work-life balance satisfaction. Work, Employment and Society, 25, 2: 234–256.
• Babbie, Earl. 2003. Badania społeczne w praktyce. Przekład Witold Betkiewicz, Marta Bucholc, Przemysław Gadomski, Jacek Haman. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Baran, Jan, Piotr Lewandowski, Iga Magda, Atilla Bartha, Olena Fedyuk. 2013. Gender dimension of the labour markets over the past two decades. IBS Working Paper, 01. http://ibs.org.pl/publications/pl-gender-dimension-of-the-labour-markets-over-thepast-two-decades/. Dostęp 17.07.2019.
• Barbour, Rosalie. 2011. Badania fokusowe. Niezbędnik badacza. Przekład Barbara Komorowska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bielski, Marcin. 2002. Podstawy teorii organizacji i zarządzania. Warszawa: C.H. Beck.
• Blau, Francine D., Anne E. Winkler. 2018. The economics of women, men and work, 8th ed. New York – Oxford: Oxford University Press.
• FOR. 2019. Rodzina 500 plus – ocena programu i propozycje zmian. https://for.org.pl/pl/publikacje/raporty-for/raport-rodzina-500-plus-ocena-programu-i-propozycje-zmian. Dostęp 21.06.2019.
• Ford, Michael T., Beth A. Heinen, Krista L. Langkamer. 2007. Work and family satisfaction and conflict: a meta-analysis of cross-domain relations. Journal of Applied Psychology, 92, 1: 57–80.
• Giza-Poleszczuk, Anna. 2000. Przestrzeń społeczna. W: A. Giza-Poleszczuk, M. Marody, A. Rychard. Strategie i system. Polacy w obliczu zmiany społecznej. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 97–166.
• Giza-Poleszczuk, Anna, Mirosława Marody, Andrzej Rychard. Strategie i system. Polacy w obliczu zmiany społecznej. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Gregory, Abigail, Susan Milner 2009. Work–life Balance: A Matter of Choice? Gender, Work & Organization, 16, 1: 1–13. DOI: 10.1111/j.1468-0432.2008.00429.x.
• Grotowska-Leder, Jolanta, Katarzyna Roszak. 2016. Sandwich generation? Wzory wsparcia w rodzinach trzypokoleniowych. Na przykładzie mieszkańców dwóch gmin województwa świętokrzyskiego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• GUS. 2014. Polska 1989–2014. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/inne-opracowania/inne-opracowania-zbiorcze/polska-19892014,13,1.html. Dostęp 14.07.2019.
• GUS. 2018a. Kobiety i mężczyźni na rynku pracy. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/opracowania/kobiety-i-mezczyzni-na-rynku-pracy-2018,1,7.html. Dostęp 29.04.2019.
• GUS. 2018b. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w latach 1950–2017. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy/przecietne-miesieczne-wynagrodzenie-w-gospodarcenarodowej-w-latach-1950-2017,2,1.html. Dostęp 16.07.2019.
• GUS. 2018c. Zeszyt metodologiczny. Statystyka rynku pracy i wynagrodzeń. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/zasady-metodyczne-rocznik-pracy/zeszytmetodologiczny-statystyka-rynku-pracy-i-wynagrodzen,1,2.html. Dostęp 16.07.2019.
• GUS. 2018d. Życie kobiet i mężczyzn w Europie. Portret statystyczny. Edycja 2018. https://stat.gov.pl/kobiety-i-mezczyzni-w-europie/images/pdf/WomenMenEurope-DigitalPublication-2018_pl.pdf?lang=pl. Dostęp 31.07. 2019.
• GUS. 2019a. Aktywność ekonomiczna ludności Polski IV kwartał 2018 r. https://stat.gov. pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5475/4/32/1/aktywnosc_ekonomiczna_ludnosci_polski_iv_kwartal_2018.pdf. Dostęp 30.08.2019.
• GUS. 2019b. Praca a obowiązki rodzinne w 2018 roku. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-bezrobotni-bierni-zawodowo-wg-bael/praca-a-obowiazki-rodzinne-w-2018-roku,29,1.html. Dostęp 16.07.2019.
• GUS. 2019c. Rocznik demograficzny 2019. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-demograficzny-2019,3,13.html. Dostęp 31.01.2020.
• GUS. 2019d. Stopa bezrobocia rejestrowanego w latach 1990–2019. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/stopa-bezrobocia-rejestrowanego-w-latach-1990-2019,4,1.html. Dostęp 29.08.2019.
• GUS. 2019e. Żłobki i kluby dziecięce w 2018 r. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/dzieci-i-rodzina/dzieci/zlobki-i-kluby-dzieciece-w-2018-roku,3,6.html. Dostęp 30.08.2019.
• Haponiuk, Marzena. 2014. Sytuacja kobiet na rynku pracy w Polsce. Zeszyty Demograficzne, 1: 38–51.
• Hobson, Charles J., Linda Delunas, Dawn Kesic. 2001. Compelling evidence of the need for corporate work/life balance initiatives: results from a national survey of stressful life events. Journal of Employment Counseling, 38, 1: 38–44.
• Hochschild, Arlie Russell. 1997. When work becomes home and home becomes work. California Management Review, 39, 4: 79–97.
• INFOR.PL. 2018. Wynagrodzenia i stawki godzinowe opiekunek do dziecka w Polsce 2018/2019. https://ksiegowosc.infor.pl/zus-kadry/wynagrodzenia/2927184, Wynagrodzenia-i-stawkigodzinowe-opiekunek-do-dziecka-w-Polsce-20182019.html. Dostęp15.07.2019.
• Kotowska, Irena, Iga Magda. 2017. Polityka rodzinna i podaż pracy w Polsce. W: P. Lewandowski, J. Rutkowski, red. Starzenie się ludności, rynek pracy i finanse publiczne w Polsce. Warszawa: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce, 5–10.
• Kotowska, Irena, Urszula Sztanderska, Irena Wóycicka, red. 2007. Aktywność zawodowa i edukacyjna a obowiązki rodzinne w Polsce: w świetle badań empirycznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Magda, Iga, Aneta Kiełczewska, Nicola Brandt. 2018. The “family 500+” child allowance and female labour supply in Poland. IBS working paper, 01. http://ibs.org.pl/app/uploads/2018/03/IBS_Working_Paper_01_2018.pdf. Dostęp 08.08.2019.
• Magda, Iga, Katarzyna Sałach. 2019. Gender Pay Gap Patterns in Domestic and Foreign-Owned Firms. IZA Discussion Paper, 12453. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3415798. Dostęp 01.09.2019.
• Magda, Iga, Joanna Tyrowicz, Lucas Van der Velde. 2015. Nierówności płacowe kobiet i mężczyzn. Pomiary, trendy, wyjaśnienia. http://ibs.org.pl/publications/nierownosc-placowa/. Dostęp 31.07.2019.
• McCarthy Ribbens, Jane, Rosalind Edwards. 2011. Key concepts in family studies. London: Sage Publications.
• Migdal, Joel S. 2001. State in Society. Studying how states societies transform and constitute one another. Cambridge University Press.
• Migdal, Joel S. 2004. Boundaries and Belonging. States and Societies in the Struggle to Shape Identities and Local Practices. Cambridge University Press.
• Milkie, Melissa A., Pia Peltola. 1999. Playing All the Roles: Gender and the Work-Family Balancing Act. Journal of Marriage and Family, 61, 2: 476–490.
• Mleczko, Izabela, Paula Pustułka, Justyna Sarnowska, Marta Buler. 2019. Nowe oblicza konfliktu ról wśród młodych Polek i Polaków w świetle łączenia rodzicielstwa ze studiami i pracą zawodową. Przegląd Socjologii Jakościowej, 15, 4: 106–129.
• Morgan, David L. 1996. Focus groups as qualitative research. vol. 16. Sage.
• Morgan, David. 2011. Rethinking family practices. Springer.
• MRPiPS. 2019. Tata na urlopie. https://www.gov.pl/web/rodzina/tata-na-urlopie3. Dostęp 31.07.2019.
• MSCI. 2017. Women on Boards: Progress Report 2017. https://www.msci.com/www/research-paper/women-on-boards-progress-report/0806530251. Dostęp 31.07.2019.
• Nałęcz, Sławomir 2019. Odłożone skutki 500+ i systemu podatkowego szkodzą najbiedniejszym. http://www.batory.org.pl/forum_idei/blog_idei/slawomir_nalecz_odlozone_skutki_500_i_systemu_podatkowego_najbardziej_szkodza. Dostęp 01.09.2019.
• PARP. 2018. Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce. https://www.parp.gov.pl/component/publications/publication/raport-o-stanie-sektora-msp-w-polsce-2018. Dostęp 16.07.2019.
• Radzik, Paulina. 2018. Wpływ rządowego programu „Rodzina 500+” na współczynnik aktywności zawodowej kobiet. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 353: 59–72.
• Rękas, Magdalena. 2018. Podaż pracy kobiet a posiadanie dzieci – analiza rynku pracy w Polsce w latach 2014–2017. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 529: 283–295.
• Rządowa Rada Ludnościowa. 2018. Sytuacja demograficzna Polski – Raport 2017–2018. https://bip.stat.gov.pl/download/gfx/bip/pl/defaultstronaopisowa/805/1/1/rrl_sytuacja_demograficzna_polski_raport_2017_2018.pdf. Dostęp 24.04.2019.
• Sadura, Przemysław. 2018. Państwo, szkoła, klasy. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Saldana, Johnny. 2009. The Coding Manual for Qualitative Researchers. London: Sage.
• Sikorska, Małgorzata. 2019. Praktyki rodzinne i rodzicielskie we współczesnej Polsce – rekonstrukcja codzienności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Sobanova, Petra. 2017. Parental leave as a trap for the mother. W: O. Kotowska-Wójcik, M. Luty-Michalak, red. Kobieta w przestrzeni publicznej. Dialog-praktyka-nauka. Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne: 269–280.
• Sobociński, Maciej. 2016. Kierunki polityki państwa wobec rodziny w latach 1989–2015. Studia BAS, 1: 31–54.
• Smoder, Agnieszka. 2010. Równowaga praca-życie – wybór czy konieczność? Polityka Społeczna, 4: 12–18.
• Szelewa, Dorota. 2014. Polityka wobec rodziny i rodzicielstwa w Polsce: w pułapce konserwatyzmu? http://library.fes.de/pdf-files/bueros/warschau/11374.pdf. Dostęp 24.07.2019.
• Ślusarczyk, Magdalena, Paula Pustułka, Lucia Balduzzi, Arianna Lazzari, Jan De Mets. 2018. TRACKS Working Paper 1: Comparing ECEC across Italy, Poland and Belgium. http://www.tracks.socjologia.uj.edu.pl/documents/138243923/140250127/TRACKs_Raport_o_wyzwaniach_ECEC_PL.pdf/44fe7db6-b45b-4b81-bf00-1e5026146b70. Dostęp 17.08.2019.
• Uttal, Lynet. 2009. (Re)visioning family ties to communities i contexts. In: S. A. Lloyd, A. L. Few, K. R. Allen, eds. Handbook of feminist family studies. Thousand Oaks, CA: Sage, 134–146.
• Tausig, Mark, Rudy Fenwick. 2001. Unbinding time: Alternate work schedules and worklife balance. Journal of Family and Economic Issues, 2, 22: 101–119.
• Żadkowska, Magdalena. 2016. Para w praniu: codzienność, partnerstwo, obowiązki domowe. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Identifiers

DOI

10.24425/sts.2020.132465