Polityka przebiegu życia – teoretyczne i metodologiczne ramy badań nad procesem osiągania dorosłości

• Authors: Grotowska-Leder Jolanta , Rek-Woźniak Magdalena , Kudlińska Iwona

Title variants

EN

Life-course policy – theoretical and methodological issues in research on transitions into adulthood

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst podejmuje zagadnienia teoretyczne stanowiące podstawę programu badań nad procesem osiągania dorosłości we współczesnej Polsce. W ostatnich dekadach zagadnienie to stosunkowo rzadko stawało się tematem w badaniach socjologicznych. Tymczasem istnieją istotne przesłanki – tak poznawcze, jak i aplikacyjne, by zająć się nim bardziej systematycznie niż dotychczas. Autorki, zmierzając do sformułowania założeń projektu badawczego, przywołują cztery perspektywy teoretyczno- badawcze. Pierwsza związana jest z koncepcją zinstytucjonalizowanego przebiegu życia, druga – z ujęciami wczesnej dorosłości i młodych dorosłych jako kategorii społecznej. Wykorzystanie ramy pojęciowej polityki przebiegu życia i „reżimów przejścia”, a także konstrukcjonistycznej perspektywy w badaniach polityk publicznych pozwala z kolei uchwycić polityczno-instytucjonalne konteksty biografii osób rozpoczynających dorosłe życie.

EN

The article examines theoretical issues underlying research programmes aimed at characterizing transitions into adulthood in contemporary Poland. This phenomenon seems to have been understudied in recent decades, and there are several arguments for undertaking it more systematically. While aiming at the formulation of research project objectives, the authoresses examine four theoretical and research perspectives. The first is the concept of an institutionalized life course. Secondly, the approaches and theoretical categories applied in youth studies are considered. The conceptual framework of a “life course policy” and “transition regimes” within social policy studies, as well as the constructionist paradigm in public policy research, makes it possible to gain deeper insight into the political and institutional frames of biographies of individuals entering adult life.

Keywords

PL

dorosłość; osiąganie dorosłości; młodzi dorośli; przebieg życia; polityka przebiegu życia

EN

adulthood; transition to adulthood; young adult; life-course; life-course policy

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2016
• Volume: LXV (65)
• Issue: 2
• Pages: 83-104

Dates

published

2016

Contributors

author

Grotowska-Leder Jolanta

• Kierownik Katedry Socjologii Stosowanej i Pracy Socjalnej UŁ

author

Rek-Woźniak Magdalena

• Katedra Socjologii Struktur Społecznych i Zmian Społecznych UŁ

author

Kudlińska Iwona

• Katedra Socjologii Stosowanej i Pracy Socjalnej UŁ

References

• Alheit Peter. 2015. „Teoria biografii jako fundament pojęciowy uczenia się przez całe życie”. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja t. 18, 4(72): 23–36.
• Anxo Dominique. 2010. EEO Review: Youth Employment Measures, 2010 Sweden. European Employment Observatory.
• Arak Piotr. 2013. „Wejście młodych ludzi na rynek pracy, oczekiwania i możliwości realizacji”. Polityka Społeczna 10: 5–11.
• Arnett Jeffrey Jensen. 1997. “Young people’s conceptions of the transition to adulthood”. Youth and Society 29: 1–23.
• Arnett Jeffrey Jensen. 2000. “Emerging adulthood. A theory of development from the late teens through the twenties”. American Psychologist 55(5): 469–480.
• Beck Ulrich, Anthony Giddens, Scott Lash. 2009. Modernizacja refleksyjna. Polityka, tradycja i estetyka w porządku społecznym nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Beck Ulrich, Elisabeth Beck-Gernsheim. 2002. Individualization: institutionalized individualism and its social and political consequences. London: Sage.
• Bendit Rene. 2006. “Youth sociology and comparative analysis in the European Union member states”. Papers 79:49–76.
• Biehal N., J. Wade. 1996. “Looking back, looking forward: care leavers, families and change. Children and Youth”. Services Review 18.
• Bertaux Daniel, Thompson Paul (red.). 1993. Between generations. Family models, myths and memories. International yearbook of Oral History and Life stories, Vol. 11: Oxford: Oxford University Press.
• Bertaux-Wiame Isabelle. 1993. The pull of family ties. Intergenerational relationships and life paths. W: Between generations : family models, myths & memories. D. Bertaux, P. Thompson (red.), 39–50. Oxford, New York: Oxford University Press.
• Blossfeld H.P., E. Klijzing, M. Mills, K. Kurz. (red.). 2005. Globalization, uncertainty and youth in society. London: Routledge.
• Bourdieu Pierre. 2005. Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Bradley Harriet. 2005. Winners and losers: young people in the ‘new economy’. W: Young People in Europe: Labour markets and citizenship. H. Bradley, J. van Hoof (red.), 94–114. Bristol: The Policy Press.
• Brzezińska Anna I., Radosław Kaczan, Konrad Piotrowski, Małgorzata Rękosiewicz. 2011. „Odroczona dorosłość: fakt czy artefakt?”. Nauka 4: 67–107.
• Buchmann Marlis C., Irene Kriesi. 2011. “Transition to Adulthood in Europe”. Annual Review of Sociology 37: 481–503.
• Buchmann Marlis. 1989. Script of life in modern society: entry into adulthood in a changing World. Chicago: University of Chicago Press.
• Bynner John. 2005. “Rethinking the youth phase of the life-course: The case for emerging adulthood?”. Journal of Youth Studies 8(4): 367–384.
• Chyła Marta. 2013. „Absolwenci w kleszczach kryzysów? Analiza sytuacji osób kończących studia na tle przemian rynku pracy”. Kultura i Edukacja 4: 135–148.
• Drzeżdżon Wojciech. 2010. Badania nad wartościami młodzieży w dobie dokonujących się przemian. Konstatacje pedagogiczne. Studia Gdańskie. Wizje i Rzeczywistość 8: 101–112.
• Du Bois Reymond Manuela. 1998. “«I don’t want to commit myself yet»: Young People’s Life Concepts”. Journal of Youth Studies 1(1): 63–79.
• Elder Glenn, Angela O’Rand. 1995. Adult lives in a changing society. W: Sociological Perspectives on Social Psychology. K. Cook, G. Fine and J. House (red.), 452–475. Boston: Allyn & Bacon.
• Erikson Erik H. 1968. Identity: youth and crisis. New York: Norton.
• Erikson Erik H. 1982. The life cycle completed. New York: WW Norton.
• Esping-Andersen Gøsta. 2004. Unequal opportunities and the mechanisms of social inheritance. W: Generational income mobility. M. Corak (red.), 289–314. Cambridge: Cambridge University Press.
• Evans Karen, Walter Heinz. 1994. Becoming adults in the 1990s. London: Anglo German Foundation.
• Furlong Andy, Fred Cartmel. 1997. Young people and social change: Individualization and risk in late modernity. Buckingham: Open University Press.
• Furstenberg Frank F. 2000. “The sociology of adolescence and youth in the 1990s: a critical commentary”. Journal of Marriage and the Family 62 : 896–910.
• Golczyńska-Grondas Agnieszka. 2014. Wychowało nas państwo. Rzecz o tożsamości dorosłych wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych. Kraków: NOMOS.
• Grotowska-Leder Jolanta. 2009. Missing class – stary problem w nowej perspektywie i nowe wyzwanie dla polityki społecznej. W: Aktywizacja–integracja–spójność społeczna. W poszukiwaniu innowacyjnych rozwiązań w obszarze polityki społecznej i pracy socjalnej. K. Wódz, K. Faliszek (red.), 13–29. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne AKAPIT.
• Grotowska-Leder Jolanta. 2007. Bezrobocie polskiej młodzieży w perspektywie UE. W: Aktywna polityka społeczna z perspektywy Europy socjalnej UE. Seria wydawnicza pod patronatem Sekcji Pracy Socjalnej PTS Problemy pracy socjalnej. K. Piątek, A. Karwacki (red.), 105–131. Toruń: Wydawnictwo naukowe AKAPIT s.c.
• Grotowska-Leder Jolanta, Blanka Serafin-Juszczak. 2014. Zbiorowość NEET – niewykorzystane zasoby pracy młodzieży. Skala, dynamika i wybrane cechy zjawiska – w perspektywie Unii Europejskiej. W: Rynek pracy i polityka społeczna w XXI wieku. Aktualne problemy. L. Machol-Zajda, C. Sadowska-Snarska (red.), 13–28. Warszawa–Białystok: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Uniwersytet w Białymstoku.
• Heinz Walter. 2009. Youth transitions in an age of uncertainty. W: Handbook of youth and young adulthood. New perspectives and agendas. A. Furlong (red.), 3–13. London: Routledge.
• Heinz Walter, Victor Marshall (red.). 2003. Sequences, institutions and interrelations over the life course. New York: Aldine de Gruyter.
• Ingram Helen, Anne Shneider. 2008. Social constructions in the study of public policy. W: Handbook of constructionist research. J. Holstein, J. Gubrium (red.), 189–211. New York, London:Guilford Press.
• Ingram Helen, Anne Schneider, Peter Deleon. 2007. Social construction and policy design. W: Theories of the policy process. P.A. Sabatier (red.), 93–126. Boulder, CO: Westview Press.
• Jeffrey Craig, L. Mcdowell. 2004. “Youth in a comparative perspective: global change, local lives”. Youth & Society 36(2): 131–142.
• Knijn Trudie. (ed.). 2012. Work, Family Policies and Transitions to Adulthood in Europe (Work and Welfare in Europe). London, New York: Palgrave, MacMillan.
• Kohli Martin. 1985. Die Institutionalisierung des Lebenslaufs. Historische Befunde und theoretische Argumente. K Kme Zeitschrift ffi Soziologie und Sozialpsychologie 37.
• Kohli Martin. 1986. Social organization and subjective construction of the life-course. In: Uninen Development interdisciplinary perspectives. A.B. Serensen, F.E. Weindert, Z.R. Sherrod (eds.). New York: A Usdale.
• Kohli Martin. 2007. “The Institutionalization of the life course: Looking back to look ahead”. Research in Human Development 4 (3–4). http://www.eui.eu/Documents/DepartmentsCentres/SPS/Profiles/Kohli/RHD434Kohli.pdf; [Dostęp 20.05.2015].
• Leisering Lutz. 2003. Government and the Life Course. In: Mortimer. Shanahan (red.), 205–225. The Handbook of the Life course, Springer.
• Luyckx K., S.J. Schwartz, L Goossens., S. Pollock. 2008. “Employment, sense of coherence and identity formation: contextual and psychological processes on the pathway to sense of adulthood”. Journal of Adolescent Research 23(5): 566–591.
• Marshall Victor, Margaret Mueller. 2003. Theoretical roots of the life course perspective. W: Sequences, institutions and interrelations over the life course. W. Heinz, V. Marshall (eds.). New York: Aldine de Gruyter.
• Mach Bogdan. 2003. Pokolenie historycznej nadziei i codziennego ryzyka. Społeczne losy nastolatków z roku 1989. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Mayer Karl U. 2005. Life courses and life chances in a comparative perspective. W: Analyzing inequality: life chances and social mobility in comparative perspective. S. Svallfors(red.). Palo Alto, CA: Stanford University Press.
• MacDonald Robert. 2011. “Youth transitions, unemployment and underemployment: Plus ça change, plus c’est la même chose?”. Journal of Sociology 47(4): 427–444.
• Meijers Frans. 2003. “From controlling to constructive: Youth unemployment policy in Australia and The Netherlands”. Journal of Social Policy 33(01).
• Mörch Sven. 1993. Youth life: Its construction, use and change. Psykologisk Laboratorium. Copenhagen.
• Mörch Sven. 1998. What is youth? In: European Youth Trends 1998. Council of Europe (ed.), 5–7. Report by the National Youth Research Correspondents (CEJ/ Recherche (98) 2.
• Newman S. Katherine, T. Victor Chen. 2007. The missing class. Portraits of the near poor in America. Boston: Beacon Press.
• Nizinska Adrianna, Ewa Kurantowicz. 2010. „Młodzi dorośli między światem szkoły a światem pracy”. Polityka-Badania-Rekomendacje. Forum Oświatowe 2(43), 19–35.
• Oleś Piotr K. 2011. Psychologia człowieka dorosłego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• O’Rand Angela. 2003. The future of the life course: Late modernity and life course risks. W: Handbook of the life course. J. Mortimer, M. Shanahan (red.), 703–714. New York: Springer.
• Pasikowski Tomasz, Agnieszka Rosińska. 2013. „Zachowania zdrowotne i dobrostan młodych dorosłych w świetle badań porównawczych”. Polityka Społeczna 2: 27–32.
• Pierce Jonathan, Saba Siddiki, Michael D. Jones, Kristin Schumacher, Andrew Pattison, Holly Peterson. 2014. “Social construction and policy design: A review of past applications”. Policy Studies Journal 42(1): 1–29.
• Piotrowski Konrad. 2010. Wkraczanie w dorosłość. Tożsamość i poczucie dorosłości młodych osób z ograniczeniem sprawności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Rek-Woźniak Magdalena. 2016. Młodzi dorośli: wzory ruchliwości społecznej w okresie transformacji systemowej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Rek-Woźniak Magdalena. 2014. Transition into adulthood, life course, inequalities and social change. W: Welfare state at risk rising inequality in Europe. J. Leaman, D. Eissel, E. Rokicka (eds.). Springer Verlag.
• Roberts K.T., Tadeusz Szumlicz. 1995. “Education and School-to-work Transitions in Postcommunist Poland”. British Journal of Education and Work 8: 54–74.
• Sennett Richard. 1998. The corrosion of character, The personal consequences of work in the new capitalism. Norton.
• Szukalski Piotr. 2015. „ Od normatywnego modelu przebiegu życia do polityki przebiegu życia” Polityka Społeczna 42(2): 1–5.
• Standing Guy. 2011. The precariat: the new dangerous class. London: Bloomsberry Academic Publishing.
• Szafraniec Krystyna. 2012. „Młodość jako wyłaniający się problem i nowa polityczna siła”. Nauka 1: 101–122.
• Szarfenberg Ryszard. 2009. Modele polityki społecznej w teorii i praktyce. Problemy Polityki Społecznej 12: 15–56.
• Walther Andreas. 2006. “Regimes of youth transitions: Choice, flexibility and security in young people’s experiences across different European contexts”. Young May 1, 14(2).
• Walther Andreas, Gry Hejl, Torben B. Jensen. 2001. Youth transitions, youth policy and participation. http://www.iris-egris.de/yoyo/pdf/YoyoWP1StateofArt.pdf; [dostęp: 12.04.2016].

Identifiers

ISSN

0033-2356