Powieściowa historical fiction Christopha Ransmayra w polskim obiegu krytycznoliterackim

• Authors: Majkiewicz Anna

Title variants

EN

Christoph Ransmayrs novel historical fiction in the Polish literary and critical circulation (Die letzte Welt, Morbus Kitahara)

DE

Christoph Ransmayrs historical fiction in der polnischen Literaturkritik (Die letzte Welt, Morbus Kitahara)

• Languages of publication: PL DE EN

Abstracts

PL

Autorka, badając omówienia krytycznoliterackie w prasie codziennej oraz branżowej, udowodniła, że powieści Ostatni świat i Morbus Kitahara austriackiego pisarza, laureata nagrody Unii Europejskiej Prix Aristeion, Christopha Ransmayra, nie weszły w dyskurs publiczny i słabo obecne są w polskim odbiorze czytelniczym. Zdaniem autorki ma to związek z „narracją historyczną”, historical fiction oraz z rozliczeniową problematyką powieści pisarza.

DE

Die Autorin bewies, indem sie Kritik in Tageszeitungen und Literaturzeitschriften unter Analyse zog, dass Ransmayrs Romane Die letzte Welt und Morbus Kitahara, sowohl in dem öffentlichen Diskurs als auch in der ästhetischen Rezeption realer Leser nicht genug präsent sind. Diese Tatsache resultiert aus der „historischen Narration“ und der Problematik der Vergangenheitsbewältigung.

EN

The author, researching critical-literary discussions in daily and trade press, has proven that the novels, Die letzte Welt (The Last World)and Morbus Kitahara by Christoph Ransmayr, an Austrian writer, the winner of Prix Aristeion, a European Union award, did not come into a public discourse and are hardly noticeable in the Polish reading reception. According to the author, it is related to the historic narrative; and the issue of settlement of the writers novels.

Keywords

PL

Ostatni świat; Morbus Kitahara; krytyka literacka; historical fiction; zagłada

DE

Die letzte Welt; Morbus Kitahara; Literaturkritik; historical fiction; Holocaust

EN

Die letzte Welt (The Last World ); Morbus Kithara; literary criticism; historical fiction; holocaust

• Publisher: Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Transfer. Reception studies
• Year: 2016
• Volume: 1
• Pages: 115-129

Contributors

author

Majkiewicz Anna

• Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

References

• Bolecki W., Co to jest krytyka? Wypowiedzi metakrytyczne 1918–1939, [w:] Badania nad krytyką literacką, red. M. Głowiński, K. Dybciak, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1984, s. 101–113.
• Cieślak R., Apokaliptyk wielbiący życie, „Tygiel Kultury” 2002, nr 4/6, s. 155–158.
• Cieślak R., Christopha Ransmayra spory z historią, „Tygiel Kultury” 2000, nr 7/9, s. 110–115.
• Cyranowicz M., Jak krytyka nie służy krytykowi – czyli o tym, co traci krytyk jako czytelnik, pisząc recenzję, [w:] Dyskursy krytyczne u progu XXI wieku. Między rynkiem a uniwersytetem, red. D. Kocicka, T. Cieślik-Sokołowski, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kra-ków 2007, s. 235–244.
• Dybciak K., Personalistyczna krytyka literacka. Teoria i opis nurtu z lat trzy-dziestych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1981.
• Gołaszewska M., Filozoficzne podstawy krytyki literackiej, PWN, Warszawa 1963.
• Kopacki A., Narracyjny zespół Kitahary, „Literatura na Świecie” 2005, nr 1–2, s. 338–353.
• Kopacki A., Ostatni świat, czyli igraszki z zagładą, „Literatura na Świecie” 2000, nr 1/2, s. 350–368.
• Kovář J., Acht Thesen zu Christoph Ransmayrs Roman „Die letzte Welt", źródło: https://digilib.phil.muni.cz/bitstream/handle/11222.digilib/105336/ 1_BrunnerBeitratgeGermanistikNordistik_07-1990-1_9.pdf?sequence=1 [stan z 20.02.2016].
• Kunicki W., Polechoński K., Ernst Jünger w publicystyce i literaturze polskiej lat 1930–1998. Studium recepcyjne – Bibliografia, Wydawnictwo Uni-wersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1999.
• Kurkiewicz J., Tekturowe głazy, „Tygodnik Powszechny” 2004, nr 29 (18.07.2004), s. 16–17.
• Lisowski K., Przestronność czasu, „Nowe Książki” 1999, nr 4, s. 23.
• Łukasiewicz M., Rok niebezpiecznego życia, „Tygodnik Powszechny” 1999, nr 9, s. 13.
• Łukasiewicz M., Smutek przypowieści, „Znak” 2004, nr 3, s. 99–103. Powieściowa historical fiction… 127
• Majkiewicz A., Polska recepcja austriackiej literatury Holocaustowej drugiego pokolenia na przykładzie „Rodowodów” Roberta Schindla, [w:] Zrozumieć obcość. Recepcja literatury niemieckojęzycznej po 1989 roku, red. M. Wol-ting, S. Wolting, Universitas, Kraków 2016, s. 373–383.
• Majkiewicz A., Postmodernizm we wstępie, „Fa-Art” 1999, nr 1, s. 34–36.
• Majkiewicz A., Seria Schritte/Kroki na polskim rynku wydawniczym, [w:] „Studia Neofilologiczne”, t. 11: Współczesna recepcja literatury niemiec-kojęzycznej XX i XXI wieku, red. J. Ławnikowska-Koper, A. Majkiewicz, A. Szyndler, Częstochowa 2015, s. 213–232, http://dx.doi.org/10. 16926/sn.2015.11.13.
• Majkiewicz A., Społeczna recepcja serii Schritte/Kroki – obieg krytycznolite-racki, [w:] „Studia Neofilologiczne”, t. 11: Współczesna recepcja literatu-ry niemieckojęzycznej XX i XXI wieku, red. J. Ławnikowska-Koper, A. Maj-kiewicz, A. Szyndler, Częstochowa 2015, s. 233–254, http://dx.doi.org/ 10.16926/sn.2015.11.14.
• Miecznicka M., Morbus Kitahara, Ransmayr Christoph, „Gazeta Wyborcza”, 21.12.2003, źródło: http://wyborcza.pl/1,75171836425,html [stan z 10.05.2016].
• Nowak M., Życie codzienne po końcu świata. „Gazeta Wyborcza” 1998, nr 291, s. 25.
• Pawłowski W., Przypowieść o żelaznym mieście, „Gazeta Wyborcza” 1998, nr 281, dod. „Książki” [1.12.1998], s. 10.
• Ransmayr Ch., Der Weg nach Surabaya. Reportagen und kleine Prosa, Fischer Verlag GmbH, Frankfurt am Main 1997.
• Ransmayr Ch., Królowa Polski: pielgrzymka polityczna (fragment), przeł. J. Ziółkowski, „Odra” 1999, nr 6, s. 40–48.
• Ransmayr Ch., Morbus Kitahara (fragment), przeł. S. Lisiecka, „Tygiel Kultu-ry” 2000, nr 7/9, s. 87–109.
• Ransmayr Ch., Morbus Kitahara, przeł. S. Lisiecka, Państwowy Instytut Wy-dawniczym, Warszawa 2003, 421 s.
• Ransmayr Ch., Ostatni świat (fragment), przeł. J.S. Buras, „Literatura na Świecie” 1996, nr 8/9, s. 128–177.
• Ransmayr Ch., Ostatni świat. Powieść z dodatkiem owidiuszowego repertu-aru, przeł. J.S. Buras, wstępem opatrzył A. Szczypiorski, Wydawnictwo SIC!, seria Spojrzenia, Warszawa 1998, 281 s.
• Ransmayr Ch., Przemyśl: lekcja środkowoeuropejska, przeł. J. Ziółkowski, „Nowa Okolica Poetów” 1999, nr 4, s. 251–255.
• Ransmayr Ch., Przemyśl: lekcja środkowoeuropejska, przeł. J. Ziółkowski, „Borussia” 2000, nr 20/21, s. 85–89.
• Ransmayr Ch., Im blinden Winkel. Nachrichten aus Mitteleuropa, Fischer Ver-lag, Frankfurt am Main 1989.
• Ransmayr Ch., Strahlender Untergang. Ein Entwässerungsprojekt oder Die Entdeckung des Wesentlichen, S. Fischer Verlag, Frankfurt am Main 2000.
• Recenzje https://www.perlentaucher.de/buch/christoph-ransmayr/strahlen der-untergang.html [stan z 30.03.2016].
• Schmidt-Dengler W., Nic nie zachowa swojej postaci: o powieści Christopha Ransmayra „Ostatni świat”, przeł. A. Wołkowicz, „Literatura na Świecie” 1996, nr 8/9, s. 178–189.
• Smoleński P., Co wolno młodemu Niemcowi, „Gazeta Wyborcza”, 9.10.2007, s. 18.
• Strahlender Untergang. Ein Entwässerungsprojekt oder Die Entdeckung des Wesentlichen [opis książki], źródło: http://www.zvab.com/Strahlender-Untergang-Reproduktionen-Photographien-Willy-Puchner/16404000185/ buch [stan z 30.03.2016].
• Swobodnym krokiem w literaturę, Dodatek do „Rzeczypospolitej”, 7.11.2005, źródło: http://www.kroki.pl/echamedialne04.html [stan z 10.09.2014].
• Tłumacząc, staję się kimś innym. Z Małgorzatą Łukasiewicz rozmawia Agnieszka Papieska. „Nowe Książki” 2007, nr 10, s. 4–7.
• Wolff-Powęska A., Pamięć – brzemię i uwolnienie, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2011.
• Zaworska H., Czas biegnący wstecz, „Nowe Książki” 2004, nr 3, s. 63.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.16926/trs.2016.01.06