At the Intersection of Musical Culture and Historical Legacy: Feminist Musicology in Poland

• Authors: Marta Beszterda

Title variants

Pomiędzy kulturą muzyczną a dziedzictwem historycznym: muzykologia feministyczna w Polsce

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

In Poland, feminist perspectives in the field of musicology are still not only very rare, but also hold a highly problematic status. Both an overview of relevant Polish literature and scholars’ experiences reveal a twosided problem within Polish feminist musicology, where there is on the one hand a great disregard for the study of intersections between sex, gender and music, and on the other hand a significant controversy over how to approach the subject once it is acknowledged. The challenges which today’s feminist musicology in Poland needs to confront, are connected with complex and very often ambivalent way in which classical music culture and the feminist discourse have been shaped since the beginning of the communist era (1945-1989). Reaching back to that period, various historical, political and social factors have influenced the study of women and gender in the contemporary Polish musicology. Three equally crucial issues are investigated in order to understand the status of feminist musicology in Poland: 1) the challenges Polish musicology has had to face due to the communist propaganda; 2) the way in which communist reality has shaped the attitude to feminism in the society; 3) the way in which history of Polish classical music is influenced by the figure of Grażyna Bacewicz. The essay characterizes each of these phenomena and presents how they may have contributed to the problematic status of feminist musicology in Poland nowadays.

PL

Przyjmowanie perspektyw feministycznych w badaniach muzykologicznych nie tylko jest w Polsce nadal wielką rzadkością, ale też ma głęboko problematyczny status. Zarówno istniejące w Polsce prace naukowe, jak i doświadczenia badaczek i badaczy, ujawniają podwójny problem istniejący w polskiej muzykologii feministycznej: z jednej strony powiązaniom pomiędzy muzyką a płcią biologiczną i kulturową poświęca się niezwykle mało uwagi, a z drugiej strony, gdy temat już się pojawia, uchodzi za bardzo kontrowersyjny. Wyzwania, przed którymi stoi współczesna muzykologia feministyczna w Polsce, mają swoje źródło między innymi w złożonym i często bardzo ambiwalentnym sposobie, w jaki kultura muzyczna i dyskurs feministyczny w Polsce kształtowały się już w czasach PRL (1945-1989). Sięgając aż do okresu komunistycznego, można zaobserwować jak rozmaite czynniki historyczne, polityczne i socjologiczne wpłynęły na badania nad statusem kobiet i płcią we współczesnej polskiej muzykologii. W celu wyjaśnienia statusu muzykologii feministycznej w Polsce omówione zostały trzy istotne zagadnienia: 1) wpływ propagandy komunistycznej na polską muzykologię; 2) wpływ rzeczywistości komunistycznej na recepcję feminizmu w polskim społeczeństwie; 3) sposób, w jaki na historię polskiej muzyki wpłynęła postać Grażyny Bacewicz. Artykuł charakteryzuje każde z tych zagadnień i omawia, w jaki sposób każde z nich mogło przyczynić się do aktualnego stanu muzykologii feministycznej w Polsce.

Keywords

EN

Feminist musicology; Polish musicology; women composers; communist regimes; politics and music; gender; Grażyna Bacewicz

PL

muzykologia feministyczna; muzykologia w Polsce; kobiety-kompozytorki; komunizm; muzyka i polityka; gender; Grażyna Bacewicz

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński. Koło Naukowe Studentów Muzykologii UJ
• Journal: Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ
• Year: 2017
• Issue: 3(34)
• Pages: 29-50

Dates

online

2017-12-07

Contributors

author

Marta Beszterda

• University of Amsterdam

References

• Brzezicka-Kamińska A., Polskie kompozytorki na Festiwalu “Warszawska Jesień”, MA thesis, Uniwersytet Warszawski 1998.
• Citron M. J., Feminist Approaches to Musicology, in: Cecilia Reclaimed: Feminist Perspectives on Gender and Music, ed. S. C. Cook, J. S. Tsou, Urbana and Chicago 1994, pp. 15-34.
• Citron M. J., Gender and the Musical Canon, New York 1993.
• Covach J., Popular Music, Unpopular Musicology, in: Rethinking Music, ed. N. Cook, M. Everist, Oxford 1999, pp. 452-70.
• Cusick S. G. Feminism, in: The Grove Dictionary of American Music, 2nd edition, ed. Charles Hiroshi Garrett, Oxford 2013.
• Czerska T., Kobiety i twórczość muzyczna w prozie autobiograficznej, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 16 (2012), s. 194-204.
• Dziadek M., L. M. Moll, Chopin i kobiety, Katowice 2004.
• Dziadek M., L. M. Moll, Odrodźmy się w muzyce! Muzyka na łamach polskich czasopism kobiecych i “kobieca” krytyka muzyczna 1881-1939, Katowice 2005.
• Dziadek M., L. M. Moll, Oto artyści pełnowartościowi, którzy są kobietami… Polskie kompozytorki 1816-1939, Katowice 2003.
• Grażyna Bacewicz, “Koncert na orkiestrę smyczkową” [online] http://culture.pl/pl/dzielo/grazyna-bacewicz-koncert-na-orkiestre-smyczkowa [accessed: 2.06.2016].
• Gwizdalanka D., Muzyka i płeć, Kraków 2001.
• Harley A. M., Po polsku i po babsku, “Ruch Muzyczny”, 21 September 1997.
• Kizińska K., Głos kompozytorski i płeć w kulturze muzycznej siedemnastowiecznej Italii. Przykład Francesci Caccini, PhD dissertation, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2015.
• Kizińska K., Rola płci kulturowej w badaniach muzykologicznych – zarys pola badawczego muzykologii feministycznej, “Kultura i Edukacja” 94, nr 1 (2013), pp. 22-41.
• Kizińska K., Gender a kultury muzyczne – kulturoznawcze spojrzenie na badania etnomuzykologiczne i historyczne, “Przegląd Kulturoznawczy” 4, nr 14 (2012), pp. 382-390.
• Kizińska K., Kompozytorka a społeczne hierarchie – próba ujęcia kulturoznawczego, in: “Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein” nr 8, Fenomen muzyki, red. A. Grzegorczyk, Poznań 2012.
• Kłaput-Wiśniewska A., Artistic work of women – female works in self reflection of Grażyna Bacewicz, Krystyna Moszumańska-Nazar and Agata Zubel, in: The musical work and its creators, edited by A. Nowak, Bydgoszcz 2015, pp. 55-69.
• Kowalczyk I., Wątki feministyczne w sztuce polskiej, “Artium Quaestiones” 8 (1997), pp. 135-152.
• Ksieniewicz M., Specyfika polskiego feminizmu, “Kultura i historia” 6 (2004), pp. 90-100.
• McClary S., Towards a Feminist Criticism of Music, “Canadian University Music Review / Revue de musique des universités canadiennes” 10, No. 2 (1990), pp. 9-18.
• McClary S., Feminine endings: music, gender and sexuality, Minneapolis 1991. „Kobieca strona muzyki”, parts 1-7. [online] http://meakultura.pl/tagi/kobiety-w-muzyce [accessed: 2.06.2016].
• Misiak I., M. Tytuła, red., Encyklopedia gender. Płeć w kulturze, Warszawa 2014.
• Nowok A., Warszawskiej Jesieni portrety kobiece, “Klucz” 12 (2013), pp. 20-26.
• Solie R. A., Feminism, in: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, ed. S. Sadie, J. Tyrell, vol. 8, London 2001, pp. 664-667.
• Tomaszewski M., Muzykologia wobec współczesności, in: Interpretacja integralna dzieła muzycznego, red. W. Berny-Negrey, H. Oleschko, Kraków 2000, pp. 9-17.

Identifiers

ISSN

2353-7094