Transport zbiorowy poza miastami – regres, reformy, rekomendacje

• Authors: Wolański Michał , Mrozowski Wiktor , Pieróg Mateusz

Title variants

EN

Regional public bus transport – regress, reforms, recommendations

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Regularna pozamiejska komunikacja autobusowa w Polsce jest w ostatnich latach w stanie postępującej zapaści. Duża część przewozów utrzymuje się jedynie dzięki refundacji z tytułu honorowania ulg ustawowych wypłacanej przewoźnikom z budżetu państwa. Nadzieję na poprawę sytuacji niosła nowa ustawa o publicznym transporcie zbiorowym, w założeniach skłaniająca samorządy do przejęcia odpowiedzialności za regionalny system transportowy. Niniejszy artykuł ma na celu krytyczną ocenę wdrażanych regulacji, sformułowanie rekomendacji prowadzących do udoskonalenia systemu transportowego w oparciu o nowe realia prawne i przygotowanie długofalowych zaleceń usprawniających proces legislacyjny w przyszłości. Na podstawie dostępnej literatury oraz szczegółowej analizy zmieniających się z dniem 1 stycznia 2017 r. przepisów dotyczących refundacji ulg ustawowych dostrzeżono zagrożenie dla dalszego funkcjonowania systemów transportowych poza miastami wskutek niechęci samorządów do kontraktowania i współfinansowania usług. Według autorów przy odpowiednim zaplanowaniu siatki połączeń i zakontraktowaniu przewozów integrującym kursy regularne z dowozem dzieci do szkół w oparciu o hurtowy wykup biletów miesięcznych możliwe jest uzyskanie systemu bardziej efektywnego jakościowo i kosztowo niż obecny. Długoterminowo konieczne są jednak głębsze zmiany, w tym legislacyjne, redefiniujące całość finansowania i organizacji transportu publicznego na terenach wiejskich.

EN

Regional public bus (coach) services in Poland have faced serious challenges in recent years. A large part of the transport system is preserved solely by means of the public refunding of reduced fares. The new Act on mass public transport aims to improve the situation by encouraging local authorities to take responsibility for regional transport systems. The aim of this paper is to evaluate regulations implemented, to formulate recommendations leading to an improved transport system based around the new legislation, and to prepare long-term recommendations by which the legislative process might be streamlined in future. The available literature and detailed analysis of amended refunding regulations entering into force on 1/01/2017 make it clear that the further operation of regional transport systems outside urban areas is threatened by the reluctance of local governments to contract and finance public services. However, the authors feel a better-quality and more cost-effective regional transport system is achievable, provided the route network is planned appropriately, and integrates both regular routes and school services, with monthly tickets purchased wholesale. In the long run, more profound change, including new legislation, are essential, with a view to the entire system by which rural public transport in Poland is financed and organised being redefined.

Keywords

PL

publiczny transport zbiorowy; transport; system transportowy; transport regionalny

EN

public transport; transport; transport system; regional transport

• Publisher: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
• Journal: Zarządzanie Publiczne / Public Governance
• Year: 2016
• Issue: 4(38)
• Pages: 62-77

Contributors

author

Wolański Michał

• Katedra Transportu w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie

author

Mrozowski Wiktor

• Michał Wolański

author

Pieróg Mateusz

• Michał Wolański

References

• Bąkowski, W. (1999). Perspektywy przedsiębiorstw PKS w nowych warunkach administracyjnych. Przegląd Komunikacyjny, 3, 1–4.
• Ciechański, A. (2007). Rynek pasażerskich przewozów kolejowych w Polsce. Warszawa–Rzeszów: Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG.
• Drdla, P. (2008). Kraj Vysočina a integrovaný dopravní system. Doprava, 4, 18–19.
• Dyr., T. (2009). Czynniki rozwoju rynku regionalnych przewozów pasażerskich. Radom: Politechnika Radomska.
• Grad, B. (2012). Regionalne przewozy pasażerskie w procesach dostosowania do standardów europejskich. Radom: Politechnika Radomska.
• Główny Urząd Statystyczny (2007). Transport – wyniki działalności w 2006 r. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Główny Urząd Statystyczny (2008). Transport – wyniki działalności w 2007 r. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Główny Urząd Statystyczny (2009). Transport – wyniki działalności w 2008 r. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Główny Urząd Statystyczny (2010). Transport – wyniki działalności w 2009 r. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Główny Urząd Statystyczny (2011). Transport – wyniki działalności w 2010 r. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Główny Urząd Statystyczny (2012). Transport – wyniki działalności w 2011 r. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Główny Urząd Statystyczny (2013). Transport – wyniki działalności w 2012 r. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Główny Urząd Statystyczny (2014). Transport – wyniki działalności w 2013 r. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Główny Urząd Statystyczny (2015). Transport – wyniki działalności w 2014 r. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Havlík, K. (2004). Integrovaný dopravní system Jihomoravského kraje. Dopravní magazín, 4.
• Izba Gospodarcza Komunikacji Miejskiej (2016). Wystąpienie IGKM do Jerzego Szmita. Pobrano z: http://igkm.pl/site/dok/2016.0810_pismo.pdf.
• Kloss, W., Knoblich, T., Niemann, J., Schuh, H. (2012). Verbundfinanzierung angesichts demografischer Veränderungen. Der Nahverkehr, 5.
• Komisja Europejska (2011). Biała Księga. Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu. Bruksela: Komisja Europejska.
• Mazur, B. (2012). Uregulowania prawne dotyczące linii wybiegowych i zakresu przestrzennej właściwości organizatora publicznego transportu zbiorowego. Autobusy-TEST, 7–8, 52–54.
• Ministerstwo Finansów – Departament Budżetu Państwa, Sprawozdanie z wykonania budżetu Państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 r.
• Ministerstwo Finansów – Departament Budżetu Państwa, Sprawozdanie z wykonania budżetu Państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2009 r.
• Ministerstwo Finansów – Departament Budżetu Państwa, Sprawozdanie z wykonania budżetu Państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2010 r.
• Ministerstwo Finansów – Departament Budżetu Państwa, Sprawozdanie z wykonania budżetu Państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 r.
• Ministerstwo Finansów – Departament Budżetu Państwa, Sprawozdanie z wykonania budżetu Państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2012 r.
• Ministerstwo Finansów – Departament Budżetu Państwa, Sprawozdanie z wykonania budżetu Państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r.
• Ministerstwo Finansów – Departament Budżetu Państwa, Sprawozdanie z wykonania budżetu Państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2014 r.
• Ministerstwo Finansów – Departament Budżetu Państwa, Sprawozdanie z wykonania budżetu Państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2015 r. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju (2015).
• Informacja o realizacji Strategii rozwoju transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 roku) w roku 2014. Warszawa: Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju.
• Najwyższa Izba Kontroli (2010). Informacja o wynikach kontroli dofinansowania ulgowych przejazdów osób korzystających z autobusowego transportu zbiorowego. Kielce: Najwyższa Izba Kontroli.
• Poźniak, S. (1996). 50 lat PKS – i co dalej? Przegląd Komunikacyjny, 4, 1–5.
• Rozkwitalska, C. (2002). Transportowe zróżnicowanie województw. Przegląd Komunikacyjny, 4, 8–13.
• Stagecoach (2016). Major transport operators consider transformational plan for contactless travel on every bus. Pobrano z: https://www.stagecoachbus.com/news/national/2016/january/major-transport-operators-consider-transformational-plan-for-contactless-travel-on-every-bus.
• Svensson, P. (2001). Zasady zarządzania miejskim i podmiejskim transportem zbiorowym w Szwecji. Zeszyty Naukowo-Techniczne Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie, 12, 257–269.
• Świątecki, P. (1998a). Reforma terenowej administracji publicznej a transport (1). Przegląd Komunikacyjny, 8–9, 6–9.
• Świątecki, P. (1998b). Reforma terenowej administracji publicznej a transport (2). Przegląd Komunikacyjny, 10, 9–13.
• Świątecki, P. (1998c). Reforma terenowej administracji publicznej a transport (3). Przegląd Komunikacyjny, 11, 18–24.
• Świątecki, P. (1998d). Reforma terenowej administracji publicznej a transport (4). Przegląd Komunikacyjny, 12, 5–10.
• Świątecki, P. (1999). Reforma terenowej administracji publicznej a transport (5). Przegląd Komunikacyjny, 1, 18–23.
• Taylor, Z. (2003). Zamknięcia dla ruchu pasażerskiego linii kolejowych w Polsce i ich społeczne konsekwencje. Przegląd Geograficzny, 3 (75), 351–382.
• Taylor, Z., Ciechański, A. (2007). Przekształcenia własnościowe przedsiębiorstw PKS w nowej sytuacji gospodarczej. Przegląd Geograficzny, 1 (79), 5–44.
• Taylor, Z., Ciechański, A. (2008a). Transformacja własnościowa przedsiębiorstw PKS po roku 1990. Przegląd Komunikacyjny, 4, 3–13.
• Taylor, Z., Ciechański, A. (2008b). What happened to the national road carrier in a post-communist country? The case of Poland’s state road transport. Transport Review, 5, 619–640.
• Taylor, Z., Ciechański, A. (2010a). Przekształcenia organizacyjno-własnościowe pasażerskich przedsiębiorstw komunikacji samochodowej. Transport Miejski i Regionalny, 2, 19–25.
• Taylor, Z., Ciechański, A. (2010b). Polskie przedsiębiorstwa publicznego transportu regionalnego i miejskiego w warunkach gospodarki rynkowej. Przegląd Komunikacyjny, 4, 20–25.
• Taylor, Z., Ciechański, A. (2013a). Organizacyjnowłasnościowe przekształcenia narodowych przewoźników drogowych w Polsce, Czechach i na Słowacji – część I i II. Przegląd Geograficzny, 2 (85), 151–172.
• Taylor, Z., Ciechański, A. (2013b). Organizacyjnowłasnościowe przekształcenia narodowych przewoźników drogowych w Polsce, Czechach i na Słowacji – część II. Przegląd Geograficzny, 4 (85), 515–547.
• White, P. (2002). Public Transport: Its Planning, Management and Operation. London–New York: Spon Press.
• Wolański, M. (red.) (2016a). Jak zorganizować komunikację pozamiejską po 1 stycznia 2017 roku? Praktyczny przewodnik dla samorządów. Warszawa: Związek Powiatów Polskich–Mobilis Sp. z o.o.
• Wolański, M. (red.) (2016b). Publiczny transport zbiorowy poza miejskimi obszarami funkcjonalnymi. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa.
• Wolański, M., Mrozowski, W., Jakubowski, B., Pieróg, M. (2015). Raport końcowy. Ewaluacja ex-ante zmian w systemie refundacji ulg ustawowych w publicznym transporcie zbiorowym na obszarach pozamiejskich. Warszawa: Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie.

Identifiers

DOI

10.15678/ZP.2016.38.4.05