Polskie prawo kosmiczne – wyzwania i kompromisy

• Authors: Kłoda Mariusz , Malinowska Katarzyna , Malinowski Bartosz , Polkowska Małgorzata

Title variants

EN

Polish space law – challenges and trade-offs

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The paper was prepared by members of the Task Force for Polish Space Law operating at the Centre for Space Studies, Kozminski University in Warsaw. The purpose of this paper was to examine the challenges associated with the adoption of a national space legislation, including an analysis of the position of professionals and entrepreneurs active in the Polish space sector on the content of future Polish legislation on space activities. The authors were tasked with presenting the essential issues of Polish regulation of space activity, i.e. its subject and scope, including establishing the spatial scope of statutory regulation and addressing the issue of liability for damage and insurance of such liability. The analysis was conducted both from the perspective of the formal foundations of national legislation on space exploration, which is supposed to reflect the international obligations of the country in this area, and from the perspective of the interests of all stakeholders who bear the main burden of carrying out this risky activity.

Keywords

EN

Polish space law; Polish act on space activities; liability for space damage; space insurance; delimitation of outer space

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2022
• Issue: 3(170)
• Pages: 95–119

Contributors

author

Kłoda Mariusz

• Mariusz T. Kłoda Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Prawa i Administracji, Polska Nicolaus Copernicus University in Toruń, Faculty of Law and Administration, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0003-0547-8647

author

Malinowska Katarzyna

• Dr hab. Katarzyna Malinowska, prof. ALK Akademia Leona Koźmińskiego, Centrum Badań Kosmicznych, Polska Kozminski University, Centre for Space Studies, Poland [e-mail], http://orcid.org/0000-0003-0623-402X

author

Malinowski Bartosz

• Bartosz Malinowski Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk, Polska [Polish only] Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk, Poland [e-mail], http://orcid.org/0000-0001-9612-7417

author

Polkowska Małgorzata

• Dr hab. Małgorzata Polkowska, prof. ASzWoj Akademia Sztuki Wojennej, Instytut Prawa, Polska War Studies University, Institute of Law, Poland [e-mail], http://orcid.org/0000-0002-6633-2222

References

• Bekendtgørelse om krav ved godkendelse af aktiviteter i det ydre rum m.v., 3. juni 2021, Nr. 1116, Lovtidende A, Udgivet den 4. juni 2021 [Rozporządzenie w sprawie wymagań związanych z zatwierdzaniem działań w przestrzeni kosmicznej itp.], <https://www.lovtidende.dk/api/pdf/222883>.
• A Bill to Preserve the Cooperative, Peaceful Uses of Space for the Benefit of all Humankind by Permanently Prohibiting the Basing of Weapons in Space by the United States, and to Require the President to Take Action to Adopt and Implement a World Treaty Banning Space-Based Weapon, H.R. 2977, 2001–2002 [Projekt ustawy mającej na celu ochronę opartego na współpracy, pokojowego użytkowania przestrzeni kosmicznej dla dobra całej ludzkości poprzez trwałe zakazanie umieszczania broni w przestrzeni kosmicznej przez Stany Zjednoczone oraz mającej na celu zobowiązanie Prezydenta do podjęcia działań w celu przyjęcia i wdrożenia światowego traktatu zakazującego broni umieszczonej w przestrzeni kosmicznej], <https://www.congress.gov/107/bills/hr2977/BILLS-107hr2977ih.pdf>.
• Bundesgesetz über die Genehmigung von Weltraumaktivitäten und die Einrichtung eines Weltraumregisters (Weltraumgesetz) vom 6. Dezember 2011, BGBl. I Nr. 132/2011 [Ustawa federalna o zezwoleniu na działalność kosmiczną i utworzeniu rejestru kosmicznego (ustawa o przestrzeni kosmicznej)], <https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=20007598>.
• FAI Sporting Code General Section – Edition 2022 [Kodeks Sportowy MFL Sekcja Ogólna – Edycja 2022], <https://www.fai.org/sites/default/files/documents/fai_sporting_code_gs_2022_v1.pdf>.
• Federal Law No. (12) of 2019 on the Regulation of the Space Sector, Official Gazette, issue No. 669 [Federalna ustawa o regulacji sektora kosmicznego], <https://www.moj.gov.ae/assets/2020/Federal%20Law%20No%2012%20of%202019%20on%20THE%20REGULATION%20OF%20THE%20SPACE%20SECTOR.pdf.aspx>.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. nr 78, poz. 483.
• Konwencja o międzynarodowej odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez obiekty kosmiczne, otwarta do podpisu w Moskwie, Londynie i Waszyngtonie dnia 29 marca 1972 r., Dz.U. z 1973 r. nr 27, poz. 154.
• Konwencja o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, podpisana w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r., Dz.U z 1959 r. nr 35, poz. 212.
• Konwencja o rejestracji obiektów wypuszczonych w przestrzeń kosmiczną, otwarta do podpisu w Nowym Jorku dnia 14 stycznia 1975 r., Dz.U. z 1979 r. nr 5, poz. 22.
• Loi du 20 juillet 2017 sur l’exploration et l’utilisation des ressources de l’espace, Journal Officiel du Grand-Duché de Luxembourg Mémorial A, N° 674 du 28 juillet 2017 [Ustawa o poszukiwaniu i wykorzystywaniu zasobów kosmicznych], <https://data.legilux.public.lu/filestore/eli/etat/leg/loi/2017/07/20/a674/jo/fr/pdfa/eli-etat-leg-loi-2017-07-20-a674-jo-fr-pdfa.pdf>.
• Loi n° 2008-518 du 3 juin 2008 relative aux opérations spatiales (1), JORF n°0129 du 4 juin 2008 [Ustawa o działalności kosmicznej], <https://www.legifrance.gouv.fr/loda/id/JORFTEXT000018931380/>.
• Lov om aktiviteter i det ydre rum, 11. maj 2016, Nr. 409, Lovtidende A, Udgivet den 12. maj 2016 [Ustawa o działalności w przestrzeni kosmicznej], <https://www.lovtidende.dk/api/pdf/180047>.
• Outer Space and High-Altitude Activities Act 2017, Day of assent 10 July 2017, Public Act 2017 No 29 [Ustawa o działalności kosmicznej i działalności na dużych wysokościach], <https://www.legislation.govt.nz/act/public/2017/0029/latest/DLM6966275.html>.
• Plan działalności Ministra Rozwoju i Technologii na rok 2022 dla działów administracji rządowej: budownictwo, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo; gospodarka, zatwierdzony przez Piotra Nowaka dnia 26 listopada 2021 r., <https://www.gov.pl/attachment/3beb5dd2-58d7-4fec-8a2a-ecff4a3fe24a>.
• Projekt ustawy o działalności kosmicznej oraz Krajowym Rejestrze Obiektów Kosmicznych z dnia 10 lipca 2017 r., <https://legislacja.gov.pl/docs//2/12300856/12449058/12449059/dokument300890.pdf>.
• Resolution Adopted by the UN General Assembly on 22 December 2007, 62/217. International Cooperation in the Peaceful Uses of Outer Space, A/RES/62/217 [Uchwała podjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ dnia 22 grudnia 2007 r., 62/217. Współpraca międzynarodowa w zakresie pokojowego użytkowania przestrzeni kosmicznej], <https://www.unoosa.org/pdf/gares/ARES_62_217E.pdf>.
• Resolution Adopted by the UN General Assembly on 11 December 2013, 68/74. Recommendations on National Legislation Relevant to the Peaceful Exploration and Use of Outer Space, A/RES/68/74 [Uchwała podjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ dnia 11 grudnia 2013 r., 68/74. Rekomendacje w sprawie ustawodawstwa krajowego dotyczącego pokojowego badania i użytkowania przestrzeni kosmicznej], <https://www.unoosa.org/pdf/gares/A_RES_68_074E.pdf>.
• Space Debris Mitigation Guidelines of the Committee on the Peaceful Uses of Outer Space, United Nations Office for Outer Space Affairs, Vienna 2010 [Wytyczne w sprawie łagodzenia skutków szczątków kosmicznych Komitetu ds. Pokojowego Wykorzystania Przestrzeni Kosmicznej ONZ], <https://www.unoosa.org/pdf/publications/st_space_49E.pdf>.
• Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w wersji skonsolidowanej z dnia 26 października 2012 r., Dz. Urz. UE C 326 z 26.10.2012.
• U.S. Commercial Space Launch Competitiveness Act, Public Law 114–90–Nov. 25, 2015 [Ustawa Stanów Zjednoczonych o zapewnieniu konkurencji w zakresie komercyjnych wynoszeń w przestrzeń kosmiczną], <https://www.congress.gov/114/plaws/publ90/PLAW-114publ90.pdf>.
• Układ o zasadach działalności państw w zakresie badań i użytkowania przestrzeni kosmicznej łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi, otwarty do podpisu w Moskwie, Londynie i Waszyngtonie dnia 27 stycznia 1967 r., Dz.U. z 1968 r. nr 14, poz. 82.
• Umowa o ratowaniu kosmonautów, powrocie kosmonautów i zwrocie obiektów wypuszczonych w przestrzeń kosmiczną, otwarta do podpisu w Moskwie, Londynie i Waszyngtonie dnia 22 kwietnia 1968 r., Dz.U. z 1969 r. nr 15, poz. 110.Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, Dz.U. z 2020 r. poz. 1740, ze zm.
• Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, Dz.U. z 2019 r. poz. 2214, ze zm.
• Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, Dz.U. z 2020 r. poz. 895, ze zm.
• Wet van 24 januari 2007, houdende regels omtrent ruimtevaartactiviteiten en de instelling van een register van ruimtevoorwerpen (Wet ruimtevaartactiviteiten), Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden, Jaargang 2007, 80 [Ustawa o zasadach prowadzenia działalności kosmicznej i utworzeniu rejestru obiektów kosmicznych (ustawa o działalności kosmicznej)], <https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2007-80.pdf>.
• Zakon Rossijskoj Federacii ot 20 avgusta 1993 goda № 5663-1 “O kosmičeskoj deâtel′nosti“, Rossijskaâ Gazeta ot 6 oktâbrâ 1993 goda [Ustawa Federacji Rosyjskiej o działalności kosmicznej], <http://pravo.gov.ru/proxy/ips/?docbody=&nd=102025742>.
• Zakon Ukraїni pro kosmičnu diâl′nist′, 15 listopada 1996 roku, Vidomosti Verhovnoї Radi Ukraїni, 1997, № 1, st. 2 [Ustawa Ukrainy o działalności kosmicznej], <https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/502/96-%D0%B2%D1%80#Text>.
• Apfel N.H., Space Law, F. Watts, New York 1988.
• Berkman P.A., Vylegzhanin A.N., Yuzbashyan M.R., Mauduit J.C., International Space Law: Russia – United States Common Challenges and Perspectives, “Moscow Journal of International Law” 2018, nr 1(106), https://doi.org/10.24833/0869-0049-2018-1-16-34.
• Bryła J., Delimitacja przestrzeni kosmicznej: cel, zasadność, rywalizacja interesów, „Prace i Studia Geograficzne” 2014, t. 54.
• Carpanelli E., Cohen B., Interpreting „Damage Caused by Space Objects” under the 1972 Liability Convention, [w:] Proceedings of the International Institute of Space Law, red. C. Jorgenson, Eleven, Hague 2013.
• Catalano-Sgrosso G., International Space Law, LoGisma Editore, Florence 2011.
• Chatzipanagiotis M., The Impact of Liability Rules on the Development of Private Commercial Human Spaceflight, [w:] Proceedings of the International Institute of Space Law, red. C.M. Jorgenson, Eleven, Hague 2011.
• Cheng B., The Legal Regime of Airspace and Outer Space: the Boundary Problem. Functionalism versus Spatialism: the Major Premises, “Annals of Air and Space Law” 1980, t. 5.
• Dempsey P.S., Manoli M., Suborbital Flights and the Delimitation of Air Space vis-à-vis Outer Space: Functionalism, Spatialism and State Sovereignty, <https://www.mcgill.ca/iasl/files/iasl/suborbital_flights_and_the_delimitation_of_air-outer_space.pdf>.
• Dunk F.G. von der, The Legal Framework for Space Projects in Europe: Aspects of Applicable Law and Dispute Resolution, “Space, Cyber, and Telecommunications Law Program Faculty Publications” 2011, nr 64.
• Dunk F.G. von der, Liability for Damage Caused by Small Satellites – A Non-Issue?, [w:] Small Satellites: Regulatory Challenges and Chances, red. I. Marboe, Brill Nijhoff, Leiden–Boston 2016, https://doi.org/10.1163/9789004312234_010.
• Fixel R.W., The Law of Aviation, The Michie Company, Law Publishers, Charlottesville 1948.
• Fought B.E., Legal Aspects of the Commercialization of Space Transportation Systems, “Berkeley Technology Law Journal” 1988, nr 1(3), https://doi.org/10.15779/Z38MH35.
• Galicki Z., Prawna delimitacja przestrzeni kosmicznej – problem nadal nierozwiązany, [w:] Wykorzystanie przestrzeni kosmicznej. Świat – Europa – Polska, red. Z. Galicki, T. Kamiński, K. Myszona-Kostrzewa, Stowarzyszenie Absolwentów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.
• Górbiel A., Międzynarodowe prawo kosmiczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985.
• Harrington A.J., Jakhu R., The Definition and Delimitation of Outer Space and the Safety of Aerospace Operations, <https://www.unoosa.org/documents/pdf/copuos/lsc/2016/tech-03.pdf>.
• Hobe S., Aerospace Vehicle: Questions of Registration, Liability and Institutions – a European Perspective, “Annals of Air and Space Law” 2004, t. 24.
• Hopej K., Kłoda M.T., Malinowska K., Malinowski B., Polkowska M., Ankieta dla profesjonalistów i przedsiębiorców polskiego sektora kosmicznego w sprawie zakresu regulacji i rozwiązań ustawy o działalności kosmicznej oraz jej wyniki, „Ad Astra. Program badań nad astropolityką i prawem kosmicznym” 2021, nr 1, https://www.doi.org/10.53261/adastra20210103.
• Jakhu R.S., Otu Y., Nyampong M., International Regulation of Emerging Modes of Space Transportation, [w:] Space Safety Regulations and Standards, red. J.N. Pelton, R.S. Jakhu, Springer, Amsterdam–London 2010, https://doi.org/10.1016/B978-1-85617-752-8.10017-0.
• Kayser V., Aux confines de l’air et de l’espace d’Accursiusa à l’avion spatial, “Annals of Air and Space Law” 1994, t. 19.
• Kazemi H., Mahmoudi H., Golroo A.A., Towards a New International Space Liability Regime Alongside the Liability Convention 1971, [w:] Proceedings of the International Institute of Space Law, red. C. Jorgenso, Eleven, Hague 2012.
• Kerrest A., Liabiliy for Damage Caused by Space Activities, [w:] Space Law: Current Problems and Perspectives for Future Regulation, red. M. Benkö, K.U. Schrogl, D. Digrell, E. Jolley, Eleven, Utrecht 2005.
• Kłoda M.T., Wstęp do prawa zasobów kosmicznych, „Głos Uczelni. Czasopismo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu” 2020, nr 7–10.
• Kłoda M.T., Malinowska K., Malinowski B., Polkowska M., Regulacja górnictwa kosmicznego w polskiej ustawie o działalności kosmicznej, „Studia Iuridica” 2021, t. 88, https://doi.org/10.31338/2544-3135.si.2021-88.9.
• Kotarski A., Krajowe prawo kosmiczne, aspekty prawne i organizacyjne polskiej polityki kosmicznej, [w:] Wykorzystanie przestrzeni kosmicznej. Świat – Europa – Polska, red. Z. Galicki, T. Kamiński, K. Myszona-Kostrzewa, Stowarzyszenie Absolwentów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.
• Kuhn A.K., International Aerial Navigation and the Peace Conference, “American Journal of International Law” 1920, nr 3(14).
• Malinowska K., Space Insurance: International Legal Aspects, Kluwer Law International, Alphen aan den Rijn 2017.
• Malinowska K., Polkowska M., Malinowski B., Kłoda M.T., Survey for Polish Space Law: it’s a good time to create Polish Space Law Act, <https://spacewatch.global/2021/02/survey-for-polish-space-law-its-a-good-time-to-create-polish-space-law-act/>.
• Malinowska K., Polkowska M., Szlachetko J.H., Hopej K., Kłoda M.T., Malinowski B., Zielona Księga Polskiego Prawa Kosmicznego. Rozdział 1. Przedmiot regulacji ustawowej, „Ad Astra. Program badań nad astropolityką i prawem kosmicznym” 2022, nr 3, https://www.doi.org/10.53261/adastra20220301.
• Malinowska-Kamińska K., Konstrukcja „claims made policy” na gruncie prawa polskiego, „Prawo Asekuracyjne” 2001, nr 1.
• Malinowski B., On the Legality of Appropriation of Space Resources, [w:] Proceedings of the Society of Photo-Optical Instrumentation Engineers, t. 11176, Photonics Applications in Astronomy, Communications, Industry, and High-Energy Physics Experiments 2019, red. R.S. Romaniuk, M. Linczuk, https://doi.org/10.1117/12.2537380.
• Markoff M.G., La delimitation de l’espace extra-atmosphérique, “Revue générale de l’air et de l’espace” 1969, nr 4.
• Masson-Zwaan T., Liability and Insurance for Suborbital Flights, [w:] Proceedings of the 5th IAASS Conference “A Safer Space for a Safer World”, red. L. Ouwehand, ESA Communications, Noordwijk 2012.
• Masson-Zwaan T., Registration of Small Satellites and the Case of the Netherlands, [w:] Small Satellites: Regulatory Challenges and Chances, red. I. Marboe, Brill Nijhoff, Leiden–Boston 2016, https://doi.org/10.1163/9789004312234_011.
• Mendes de Leon P., van Traa H., The Practice of Shared Responsibility and Liability in Space Law, “Shares Research Paper” 2015, nr 70, <http://www.sharesproject.nl/publication/the-practice-of-shared-responsibility-and-liability-in-space-law/>.
• Meyer A., Airspace Sovereignty and Outer Space Developments. Comments on the Article of Professor Cooper „The Chicago Convention – After Twenty Years”, “Zeitschrift für Luftrecht und Weltraum-Rechtsfragen” 1965, nr 4.
• Polkowska M., Suborbital Traffic: A New Regulatory or Non-Regulatory Discipline, [w:] Harmonising Regulatory and Antitrust Regimes for International Air Transport, red. J. Walulik, Routledge, Abingdon–New York 2018.
• Reinhardt D.N., The Vertical Limit of State Sovereignty, “Journal of Air Law and Commerce” 2007, nr 1(72).
• Schaefer M.P., The Need for Federal Preemption and International Negotiations Regarding Liability Caps and Waivers of Liability in the US Commercial Space Industry, “Berkeley Journal of International Law” 2015, nr 1(33).
• Sikora P., Serwach M., Zakres ochrony ubezpieczeniowej w ubezpieczeniach odpowiedzialności cywilnej – aktualne problemy prawne, „Rozprawy Ubezpieczeniowe” 2011, nr 2(11).
• Smith L.J., Kerrest A., Article II (Absolute Liability), [w:] Cologne Commentary on Space Law, t. 2, red. S. Hobe, B. Schmidt-Tedd, K.U. Schrogl, P. Stubbe, Wolters Kluwer, Köln 2013.
• Spencer R.L., Jr, International Space Law: Basis for National Regulation, [w:] National Space Regulation of Space Activities, red. R.S. Jakhu, Springer, Dordrecht–Heidelberg–London–New York 2010.
• Truxal S., Economic and Environmental Regulation of International Aviation. From Inter-National to Global Governance, Routledge, London 2017.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2022.113