Gmina jako obszar odniesienia w edukacji regionalnej. Edukacja regionalna w gminie Latowicz – innowacja pedagogiczna

• Authors: Zygmunt Tomasz Gajowniczek

Title variants

EN

Commune as reference area in regional education. Regional education in Latowicz commune – pedagogical innovation

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Edukacja regionalna dotyczy „własnego regionu” − indywidualnej dla każdego człowieka przestrzeni geograficznej, z którą się on utożsamia. Istotne znaczenie odgrywają silne związki emocjonalne oraz odniesienie do własnej historii i dziedzictwa kulturowego. Większość opracowanych dotychczas programów edukacji regionalnej odnosiła się do dużych jednostek: województwa, krainy historyczno-geograficznej. Tymczasem uczniowie utożsamiają „własny region” z niewielkim obszarem zbliżonym do gminy. Gmina powinna być zatem podstawowym obszarem w edukacji regionalnej, co wynika z dopasowania do naturalnych możliwości poznawczych uczniów, pokrywania się tego terenu z obwodem szkolnym oraz możliwościami finansowania realizacji edukacji regionalnej jako odrębnego modułu przedmiotowego, który wydaje się najodpowiedniejszy. W zakres treści nauczania (wynikających ze specyfiki miejsca) powinny wchodzić zagadnienia ze wszystkich dyscyplin, bez faworyzowania którejkolwiek, a szczególnie historii i dziedzictwa kulturowego. Taki eksperymentalny program nauczania realizowany był w latach 2001–2014 w gminie Latowicz (powiat miński, województwo mazowieckie) jako innowacja pedagogiczna.

EN

Regional education refers to “the own region” – that is the particular geographical, social and natural space a person identifies with. Strong emotional relations, history and cultural heritage are of great importance. Most programmes of regional education adopt a voivodeship, province or a historical district as “the own region”:. Meanwhile, the pupils identify their “own region” with a small area, similar to the commune in which they live. The commune (municipality) should be therefore the basic reference area in regional education. In Poland the commune is often a school district thus it should be included in a separate module of the teaching of regional education, as it appears to be the most suitable one. The teaching content (reflecting the nature of the region) should include knowledge from all disciplines, in particular geography, history, and cultural heritage, without favouring any of them. The experimental programme of regional education, realized in 2001–2014 in the Latowicz commune (Mińsk County, Mazovian Voivodship), is a considerable pedagogical innovation.

Keywords

PL

edukacja regionalna; mała ojczyzna; własny region

EN

regional education; small motherland; own region

• Publisher: Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica
• Year: 2014
• Volume: 7
• Pages: 38-50

Dates

published

2014

Contributors

author

Zygmunt Tomasz Gajowniczek

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych

References

• Awramiuk-Godun, A. (2009). Pogranicze kultur: percepcja „własnego regionu” przez uczniów a edukacja regionalna. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Bednarek, S. (1996). W kręgu małych ojczyzn, szkice regionalistyczne. Wrocław-Ciechanów: Dolnośląskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, Krajowy Ośrodek Dokumentacji Regionalnych Towarzystw Kultury, Rada Krajowa Regionalnych Towarzystw Kultury.
• Bednarek, S. (1999). Edukacja regionalna dziedzictwo kulturowe w zreformowanej szkole. Wrocław: Ministerstwo Edukacji Narodowej, Wydawnictwo DTSK SILESIA.
• Burszta, W. J. (1998). Antropologia kultury: tematy, teorie, interpretacje. Poznań: Zysk i S-ka.
• Chudziński, E. (2013). Regionalizm w Polsce: genealogia – fazy rozwoju – perspektywy. W: A. Grzyb, K. Klejna, J. Zając (ks.), (red.), Zespoły senackie. Czy jest miejsce dla regionalizmów w kontekście integracji europejskiej. Warszawa: Kancelaria Senatu, 51–86.
• Dąbrowski, S. (1990). Regionalizm z perspektywy historycznej. W: C. Niedzielski (red.), Regionalizm polski (przeszłość i teraźniejszość): materiały i komunikaty ogłoszone na konferencji naukowej 15–17 września 1989. Wrocław – Zamek Książ, Ciechanów: Zespół Regionalnych Towarzystw Kultury, Dolnośląskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, Krajowy Ośrodek Dokumentacji Regionalnych Towarzystw Kultury.
• Gawlik, S., Olbert, W. (1995). Edukacja regionalna a współczesne tendencje w pedagogice. W: M. Kubista (red.), Edukacja regionalna, Wszechnica Górnośląska. Katowice, Opole, Cieszyn: Kuratorium Oświaty w Katowicach, Związek Górnośląski, Sejmik Samorządowy Województwa Katowickiego.
• Hibszer, A. (2004). Koncepcja poznawania „małej ojczyzny” (najbliższej okolicy i własnego regionu) w szkolnej edukacji geograficznej. W: T. Michalski (red.), Region i edukacja regionalna – zarys problematyki. Pelpin: Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej „Bernardinum”, 8–20.
• Jankowski, D. (1990). Edukacja regionalna jako czynnik regionotwórczy. W: C. Niedzielski (red.), Regionalizm polski (przeszłość i teraźniejszość): materiały i komunikaty ogłoszone na konferencji naukowej 15–17 września 1989 r. Wrocław – Zamek Książ, Ciechanów: Zespół Regionalnych Towarzystw Kultury, Dolnośląskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, Krajowy Ośrodek Dokumentacji Regionalnych Towarzystw Kultury.
• Kołłątaj, H. (1790). Co się też dzieje z nieszczęśliwą Oyczyzną naszą? Wiadomość poświęcona prawdzie i przyszłości. Chełm.
• Komeński, J. A. (1959). Wielka dydaktyka. Wrocław: Wydawnictwo PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Kossak-Główczewski, K. (1994). Edukacja regionalna – pytania o realizację. W: J. Brzeziński, L. Witkowski (red.), Edukacja wobec zmiany społecznej. Poznań-Toruń: Oficyna Wydawnicza „Edytor”.
• Kowolik, P. (1999). Edukacja regionalna w przedszkolu. W: M.T. Michalewska (red.), Edukacja regionalna. Z historii, teorii i praktyki. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Maffesoli, M. (2008). Czas plemion: schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych. Warszawa: PWN.
• Mikołajewska, B. (1999). Zjawisko wspólnoty: (wybór tekstów). Nev Haven: The Lintons’ Video Press.
• Nikitorowicz, J. (1996). Edukacja regionalna, wielokulturowa i międzykulturowa. W: H. Kwiatkowski, Z. Kwieciński (red.), Demokracja a oświata. Kształcenie i wychowanie: materiały z II Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego. Toruń: Polskie Towarzystwo Pedagogiczne.
• Patkowski, A. (1928). Regionalizm u obcych i w Polsce. W: A. Patkowski (red.), Dziesięciolecie Polski Odrodzonej. Księga pamiątkowa 1918–1928. Kraków-Warszawa: Ilustrowany Kurier Codzienny.
• Petrykowski, P. (2003). Edukacja regionalna, problemy podstawowe i otwarte. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Plit, F. (2005). „Święta miłości kochanej ojczyzny…”. Geografia w Szkole, 3, 3–4.
• Repsh, E.M. (2013). O potrzebie edukacji regionalnej. W: A. Grzyb, K. Klejna, J. Zając (ks.), (red.), Zespoły senackie. Czy jest miejsce dla regionalizmów w kontekście integracji europejskiej. Warszawa: Kancelaria Senatu, 111–117.
• Skorowski, H. (ks.). (1990). Antropologiczno-etyczne aspekty regionalizmu. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
• Staszic, S. (1926). Przestrogi dla Polski. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza.
• Tomalkiewicz, J. (1994). Przestrzeń w wyobrażeniach dzieci i młodzieży. Geografia w Szkole, 1, 28–30.
• Żeromski, S. (1929). Snobizm i postęp. Warszawa: J. Mortkiewicz.

Identifiers

ISSN

2084-5456