O żywotności zapożyczeń niemieckich w gwarze miejskiej Poznania

• Authors: Piotrowicz Anna , Witaszek-Samborska Małgorzata

Title variants

EN

About the Viability of German Loanwords in the Poznań Urban Dialect

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The purpose of the article was to determine the viability of German loanwords (prototypically associated with Poznań urban dialect) in the language of the inhabitants of the city in the XXI century. The questionnaire, which is the basis to gather research material, contained three commands – one closed and two open. It covered 120 respondents in three age groups. For general conclusion emerging from the results of a questionnaire study can be considered that germanisms are still alive in the lexis of Poznań dialect. Many of germanisms of Poznań dialect are still well-known by all generations, although knowledge of this vocabulary is often only passive. Very few of the respondents admit to use it. Residents of the city are aware of the regional marked of many lexemes, and their German etymology – isolated pointed up to 112 different germanisms of Poznań dialect.The attitude of Poznań residents to German loans in their language is rather positive. They note their recessive nature of the cross-generational, although they acknowledge (regardless of age) that there are still alot of them. They are also aware of when and with what communication intention they can be used

Keywords

PL

germanizmy; gwara miejska; świadomość językowa; życie wyrazów

EN

germanisms; urban dialect; language awareness; the life of words

• Publisher: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
• Journal: Gwary Dziś
• Year: 2015
• Volume: 7
• Pages: 201-214

Contributors

author

Piotrowicz Anna

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Instytut Filologii Polskiej Poznań

author

Witaszek-Samborska Małgorzata

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Instytut Filologii Polskiej Poznań

References

• Bąba S., Piotrowicz A. (1994), Poznańska frazeologia regionalna, [w:] Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny,t. I,Materiały II Kolokwium Językoznawczego, Szczecin 16–18 września 1992r., red. M. Białoskórska, S. Kania, Szczecin, s. 111–122.
• Biliński J. (1922), Błędy językowe, Poznań.
• Danysz A. (1914), Odrębności słownikarskie kulturalnego języka polskiego w Wielkopolsce w stosunku do kulturalnego języka w Galicyi, „Język Polski”, z. 8–10, s. 243–261.
• Gruchmanowa M. (1986), Początek XX wieku, [w:] M. Gruchmanowa, M. Witaszek-Samborska, M. Żak Święcicka, Mowa mieszkańców Poznania, Poznań, s. 21–28.
• Gruchmanowa M. (1997), Opis systemu gramatycznego polszczyzny Poznania, [w:] Słownik gwary miejskiej Poznania, red. M. Gruchmanowa, B. Walczak, Poznań, s. 20–44.
• Gruchmanowa M., Witaszek-Samborska M., Żak-Święcicka M. (1986), Mowa mieszkańców Poznania, Poznań.
• Krasnowolski A. (1919), Najpospolitsze błędy językowe zdarzające się w mowie i piśmie polskiem, Warszawa.
• Kryński A.A. (1920), Jak nie należy mówić i pisać po polsku, Warszawa.
• Kurzowa Z. (1983), Polszczyzna Lwowa i kresów południowo-wschodnich do 1939 roku, Warszawa – Kraków.
• Nitsch K. (1914), Odrębności słownikowe Poznania, Krakowa i Warszawy, „Język Polski”, z. 8–10, s. 261–270.
• Piotrowicz A. (1991), Typy regionalizmów leksykalnych, Poznań.
• Rzepka W.R. (1997), Rodowód polszczyzny Wielkopolan, [w:] Słownik gwary miejskiej Poznania, red. M. Gruchmanowa, B. Walczak, Poznań, s. 7–19.
• SD, Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. I–XI, Warszawa, 1958–1969.
• SGP, Słownik gwar polskich, red. M. Karaś, J. Reichan, J. Okoniowa, t. I–VIII (A-Gościnka), Kraków, 1982–2013.
• SL, Linde S.b., Słownik języka polskiego, t. I–VI, Lwów, 1854–1860.
• Słownik gwary miejskiej Poznania, red. M. Gruchmanowa, B. Walczak, wyd. I, Warszawa – Poznań; wyd. II z suplementem, Warszawa – Poznań, 1997–1999.
• Słownik zapożyczeń niemieckich w polszczyźnie, red. M. Łaziński, Warszawa, 2008.
• SPXVI, Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M.R. Mayenowa, F. Pepłowski, K.Mrowcewicz, t. I-XXXVI (A-Roztyrkność), Wrocław – Warszawa, 1966–2012.
• SSz, Szymczak S., Słownik języka polskiego, t. I–III, Warszawa, 1978–1981.
• SW– Słownik języka polskiego, red. J. Karłowicz, A.A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. I–VIII, Warszawa, 1900–1927.
• Szober S. (1937), Na straży języka. Szkice z zakresu poprawności i kultury języka polskiego, Warszawa.
• Tomaszewski A. (1927), Błędy językowe uczniów szkół poznańskich, „Język Polski”, z. 2, s. 45–52; z. 3, s. 81–85.
• Walczak b. (1997), Słownictwo, [w:] Słownik gwary miejskiej Poznania, red. M. Gruchmanowa, B. Walczak, Poznań, s. 53–69.
• Walczak B., Witaszek-Samborska M. (1989), Wpływy niemieckie w gwarze miejskiej Poznania, „Rozprawy Slawistyczne”, 4, s. 283–295.
• Wasylewski S. (1930), Na końcu języka, Poznań.
• Witaszek-Samborska M. (1997), Składnia, [w:] Słownik gwary miejskiej Poznania, red. M. Gruchmanowa, B. Walczak, Poznań, s. 45–52.

Identifiers

DOI

DOI 10.14746/gd.2015.7.17