Rozłamy socjopolityczne w Polsce: iluzja czy rzeczywistość?

• Authors: Radosław Markowski , Ben Stanley

Title variants

EN

Socio-Political Cleavages in Poland: Illusion or Reality?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł porusza kwestię teoretycznie ważną, ale empirycznie zaniedbaną, a mianowicie czy dostrzegamy strukturyzacje i konsolidacje polskiego systemu partyjnego. Po ćwierćwieczu demokratycznej praktyki oczekiwanie takie jest zasadne. Odpowiedzi na powyższe pytanie poszukujemy wykorzystując klasyków – teorię rozłamów socjopolitycznych Seymoura Lipseta i Steina Rokkana oraz dorobek ich następców. Wykorzystujemy do tego gromadzone przez ostatnie dwie dekady dane Polskiego Generalnego Studium Wyborczego. Nasze analizy wskazują, że dopiero od roku 2005 możemy mówić o symptomach owej konsolidacji i pojawianiu się objawów polityki rozłamów socjopolitycznych. Konkluzja jest jednak ostrożna – dostrzegamy właśnie symptomy takiej strukturyzacji, natomiast nie twierdzimy, że mamy do czynienia z rozłamami pełnymi, z jakimi mieliśmy do czynienia w Europie Zachodniej w połowie, i nieco później, XX wieku.

EN

This article addresses the important yet neglected issue of whether the Polish party system has become more structured and consolidated. After twenty-five years of democracy, it would be reasonable to expect such an outcome. To answer the question, we based our analysis on the classic socio-political-cleavage theory of Lipset and Rokkan and the work of those who were influenced by them. Our analysis, which makes use of data collected over the last two decades by the Polish National Election Study, shows that it has been possible to discern symptoms of consolidation and the emergence of socio-political cleavages only since 2005. Our conclusions are therefore tentative – we can observe a degree of structuring, but we cannot claim that we have found full cleavages akin to those observed in Western Europe in the second half of the twentieth century.

Keywords

PL

rozłam socjopolityczny; lojalność wyborców; stabilność systemu partyjnego; polityczna reprezentacja; konflikty

EN

socio-political cleavage; electoral loyalty; stability of the party system; political representation; conflict

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2016
• Issue: 4(223)
• Pages: 14-40

Contributors

author

Radosław Markowski

• Uniwersytet SWPS, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa

author

Ben Stanley

• Uniwersytet SWPS, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa

References

• Achen, Christopher. 1978. Measuring Representation. „American Journal of Political Science” 22 (3): 475–510.
• Bartolini, Stefano i Peter Mair. 1990. Identity, Competition, and Electoral Availability. Cambridge: Cambridge University Press.
• Crewe, Ivor. 1985. Great Britain. W: I. Crewe i D. Denver (red.). Electoral Change in Western Democracies. Beckenham – Surry Hills: Croom Helm.
• Deegan-Krause, Kevin. 2007. New Dimensions of Political Cleavage. W: R. Dalton i H-D Klingemann (red.). The Oxford Handbook of Political Behavior. Oxford: Oxford University Press.
• Franklin Mark, Thomas Mackie i Henry Valen (red.). Electoral Change: Responses to Evolving Social and Attitudinal Structures in Western Countries. Cambridge: Cambridge University Press.
• Eijk, Cees van der. 2000. The Netherlands: Media and Politics between Segmented Pluralism and Market Forces. W: R. Gunther i A. Mughan (red.). Democracy and the Media: A Comparative Perspective. Cambridge: Cambridge University Press.
• Knutsen, Oddbjorn i Elinor Scarbrough. 1995. Cleavage Politics. W: J. van Deth i E. Scarbrough (red.). The Impact of Values. Oxford: Oxford University Press, s. 492–523.
• Kriesberg, Louis. 1998. Constructive Conflicts: From Escalation to Resolution. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield.
• Lijphart, Arend. 1968. The Politics of Accommodation. Pluralism and Democracy in the Netherlands. Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
• Lipset, Seymour M. i Stein Rokkan. 1967.Cleavage Structures, Party Systems, and Voter Alignments: An Introduction. W: S.M.Lipset i S.Rokkan (red.). Party Systems and Voter Alignments: Cross-National Perspectives. New York: The Free Press, s. 1–64.
• Mair, Peter. 2001. The Freezing Hypothesis: an Evaluation. W: L. Karvonen i S.Kuhnle (red.). Party Systems and Voter Alignments Revisited. London: Routledge, s. 27–44.
• Markowski, Radosław. 2000. Rozłamy socjopolityczne: o zamyśle klasyków, o tym jak ich rozumiano, poprawiano i testowano. „Studia Polityczne” nr 10.
• Markowski, Radosław. 2002. The Polish SLD in the 1990s: From Opposition to Incumbents and Back. W: A. Bozoki i J. Ishiyama (red.). The Communist Successor Parties of Central and Eastern Europe. New York: M.E. Sharpe, Inc., s. 51–88.
• Markowski, Radosław. 2009. Rozwój rozłamów socjopolitycznych: determinanty i konsekwencje. (Wykład Laureata Nagrody im. Stefana Nowaka). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Markowski, Radoslaw, Mikołaj Cześnik i Michał Kotnarowski. 2015. Demokracja – Gospodarka – Polityka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Markowski, Radosław. 2016. The Polish Parliamentary Election of 2015: A Free and Fair Election that Results in Unfair Political Consequences. „West European Politics”, doi:10.1080/01402382.2016.1177305.
• Popkin, Samuel. 1991. The Reasoning Voter: Communication and Persuasion in Presidential Campaigns. Chicago: The University of Chicago Press.
• Przeworski, Adam. 1985. Capitalism and Social Democracy. Cambridge: Cambridge University Press.
• Sartori, Giovanni. 1969. From Sociology of Politics to Political Sociology. W: S. M. Lipset (red.). Politics and Social Sciences. New York–London–Toronto: Oxford University Press, s. 65–100.
• Toka, Gabor. 1998. Party Appeals and Voter Loyalty in New Democracies. „Political Studies” 46 (3): 589–610.
• Zuckerman, Alan. 1975. Political Cleavage: A Conceptual and Theoretical Analysis. „British Journal of Political Science” 5: 231–248.