Badania ilościowe źródłem danych o adaptacyjności gmin zagrożonych powodzią w zlewni Nysy Kłodzkiej

• Authors: Dumieński Grzegorz , Lisowska Alicja , Tiukało Andrzej

Title variants

EN

Quantitive studies as a data source on adaptability of municipalities threatened by the flood in Nysa Klodzka basin

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Poziom adaptacyjności podstawowych jednostek administracyjnych w Polsce (gmin) ma bezpośredni wpływ na wielkość niekorzystnych konsekwencji powodzi, a tym samym na poziom ryzyka powodziowego w gminach. W ramach badań wyselekcjonowanych zostało 15 cech gmin, które kształtują proces ich adaptacji do zagrożenia powodziowego oraz pozwalają diagnozować ich adaptacyjność. Celem artykułu jest przedstawienie metodyki prowadzenia badań empirycznych mających na celu pozyskanie danych obserwowalnych (wskaźników) z wykorzystaniem badań ilościowych. Wskaźniki te umożliwiają ocenę poziomu adaptacyjności gminy do zagrożenia powodziowego. Badania empiryczne z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety pozwoliły uzyskać dane niedostępne w domenie publicznej, a które są niezbędne, by zdiagnozować wszystkie cechy gminy wpływające na ocenę jej adaptacyjności do zagrożenia powodziowego. Przygotowaną ankietę wykorzystano do zbadania 18 gmin zlokalizowanych w zlewni Nysy Kłodzkiej o największym zagrożeniu powodziowym. Niemniej narzędzie badawcze ma charakter uniwersalny i może mieć zastosowanie przy analizie dowolnych zagrożeń naturalnych.

EN

The level of adaptability of basic administrative units in Poland (municipalities - gminy) has a huge impact on the extent of adverse consequences caused by floods, and therefore on the flood risk in municipalities. As part of the research, we selected 15 characteristics of the municipalities which shape their adaptability processes and allow a diagnosis of the municipalities’ adaptability to be made. The article aims at presenting the methodology of empirical research seeking to obtain observable data (indicators) using quantitative studies. These indicators make to possible to assess the level of the municipalities’ adaptability to flood risk. The empirical research with the use of the questionnaire produced the results which – by preparing a questionnaire –enabled us to obtain data which are unavailable to the general public, but are vital in identifying all characteristics of a municipality which impact its adaptability assessment. The questionnaire was applied in an adaptability research of 18 municipalities located in the Nysa Kłodzka basin, which are most at risk of flooding. Nevertheless, the research tool is a universal one and could be used for analysing any type of natural hazards.

Keywords

PL

badanie ilościowe; kwestionariusz ankiety; zmienne obserwowalne; gmina; adaptacyjność; zagrożenie powodziowe

EN

questionnaire; observable variables; municipality; adaptability; flood risk

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2021
• Issue: 4(86)
• Pages: 48-68

Contributors

author

Dumieński Grzegorz

• Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy

author

Lisowska Alicja

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Politologii

author

Tiukało Andrzej

• Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy

References

• Adger A.N., Arnell N.W., Tompkins E.L., 2005, „Successful to climate change across scales”, Global Environmental Change, t. 15, nr 2, s. 77–86.
• Dumieński G., Tiukało A., 2016, „Gmina jako system społeczno-ekologiczny zagrożony powodzią”, w: B. Kaźmierski, A. Kotowski, K. Piekarska (red.), Interdyscyplinarne zagadnienia w inżynierii i ochronie środowiska, t. 8, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, s. 67–79.
• Dumieński G., Pasiecznik-Dominiak A., Tiukało A., 2015, „Społeczno-ekonomiczna ocena gmin w Polsce zagrożonych powodzią”, w: A. Kotowski, K. Piekarska, B. Kaźmierczak (red.), Interdyscyplinarne zagadnienia w inżynierii i ochronie środowiska, t. 6, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, s. 100–125.
• Dumieński G., Lisowska A., Bedryj M., Tiukało A., 2017, „Ocena zrównoważenia polityki przeciwpowodziowej państwa z wykorzystaniem zintegrowanego ryzyka środowiskowego”, w: R. Sadowski, Z. Łepko (red.), Theoria i Praxis zrównoważonego rozwoju. 30 lat od ogłoszenia Raportu Brundtland, Warszawa: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego, s. 579–590.
• Dumieński G., Mruklik A., Tiukało A., Lisowska A., 2018a, „Preliminary research on adaptability of municipalities in the sub-basin Nysa Kłodzka using multidimensional comparative analysis”, ITM Web of Conferences, t. 23, s. 1–8.
• Dumieński G., Krzyżanowski M., Tiukało A., 2018b, „Municipalitie’s financial potential and flood policy”, E3S Web of Conferences, t. 44, s. 1–8.
• Dumieński G., Lisowska A., Tiukało A., 2019, „Adaptacyjność systemu społeczno-ekologicznego na przykładzie polskiej gminy zagrożonej powodzią”, Prace Geograficzne, z. 159, s. 25–48
• Dumieński G., Mruklik A., Tiukało A., Bedryj M., 2020, „The comparative analysis of the adaptability level of municipalities in the Nysa Kłodzka sub-basin to flood hazard”, Sustainability, t. 12, nr 7, DOI: 10.3390/su12073003.
• Dyrektywa 2060/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim, OJ L 288 (2007).
• Działek J., Biernacki W., Konieczny R., Fiedeń Ł., Franczak P., Grzeszna K., Listwan-Franczak K., 2017, Zanim nadejdzie powódź. Wpływ wyobrażeń przestrzennych, wrażliwości społecznej na klęski żywiołowe oraz komunikowania ryzyka na przygotowanie społeczności lokalnej do powodzi, Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński.
• Folke C., Carpenter S.R., Walker B., Scheffer M., Chapin T., Rockstorm J., 2010, „Resilience thinking: integrating resilience, adaptability and transformability”, Ecology and Society, t. 15, nr 4, s. 20.
• Gendźwiłł A., 2017, „Zdecentralizowana adaptacja? Opinie władz lokalnych o zmianach klimatu i lokalnej polityce adaptacji do zmian klimatycznych”, Studia Regionalne i Lokalne, t. 2, nr 68, s. 30–49.
• IPCC, 2014, Climate Change 2014: Impact, Adaptation, and Vulnerability: Part A: Global and Sectoral Aspects. Contribution of Working Group II to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental
• Panel on Climate Change, New York: Cambridge University Press.
• Krebs C.J., 2011, Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Lisowska A., Tiukało A., 2020, „The urban plan of adaptation to climate changes as a component of complementary environmental policy in Poland at the municipality level”, Polish Journal of Political Science, t. 6, nr 3, s. 82–63.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 października 2016 r. w sprawie przyjęcia Planu zarządzania ryzykiem powodziowym dla obszaru dorzecza Odry, Dz.U. 2016 poz. 1938.
• Smit B., Wandel J., 2006, „Adaptation, adaptive capacity and vulnerability”, Global Environmental Change, t. 16, nr 3, s. 282–292.
• Ustawa z dnia 17 lipca 2017 r. Prawo wodne, Dz.U. z 2017 poz. 1566.
• Biuro Koordynacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły, strona projektu: http://odrapcu.com.pl (dostęp: 14.06.2019).
• Hydroportal publikujący mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego w formacie PDF, strona projektu: http://mapy.isok.gov.pl (dostęp: 2.09.2019).
• KLIMADA, Adaptation to climate change, strona projektu: http://klimada.mos.gov.pl (dostęp: 30.07.2019).
• MPA, Miejskie Plany Adaptacji do Zmian Klimatu, strona projektu: http://44mpa.pl (dostęp: 11.09.2019).
• SWECO Polska, http://sweco.pl (dostęp: 15.06.2019).