Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2021 | Dydaktyka Polonistyczna | 280-307

Article title

Patriotyzm według studentów UPJPII w Krakowie na podstawie ankiety o postawie Matejki, Sienkiewicza i Witkacego w okresie zaborów

Authors

Content

Title variants

EN
Patriotism according to the students of UPJPII in Kraków on the basis of a survey concerning the attitudes of Matejko, Sienkiewicz and Witkacy in the period of partitions

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Na niezwykłą rolę polskiej kultury w zachowaniu ducha narodowego i w odzyskaniu niepodległości wskazywał św. Jan Paweł II, stąd autorka artykułu – teolog w ankiecie przeprowadzonej wśród studentów Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie zapytała w 2019 roku, czy patriotyzm to anachronizm, czy może konieczność. W 2022 roku, po napaści Rosji na Ukrainę, odpowiedzi byłyby z pewnością inne. Metoda badawcza polegała na analizie i cytowaniu w artykule reprezentatywnych odpowiedzi respondentów, uzyskanych po zdobyciu wiedzy z Internetu na temat trzech twórców okresu zaborów (1772–1795). O Polskę walczono bowiem również pędzlem i piórem, stąd narzucona studentom perspektywa badawcza to postawa Jana Matejki (1838–1893) i Henryka Sienkiewicza (1846–1916). Patriotyzm porucznika carskiej armii Stanisława Ignacego Witkiewicza (1885–1939) stanowi jakby tło dla tych dwóch wielkich twórców. Matejko żył pod zaborem austriackim, do którego należały: Królestwo Galicji i Lodomerii, Księstwo Oświęcimskie, Księstwo Zatorskie, Nowa Galicja, cyrkuł zamojski. Sienkiewicz był obywatelem Królestwa Polskiego, zatem należał do imperium i zaboru rosyjskiego, choć swoje mowy wygłaszał i w zaborze pruskim. Urodzony w Warszawie Witkacy również był obywatelem carskiej Rosji, ale jako dziecko przeniósł się z rodzicami do Zakopanego, tzn. zaboru austriackiego. Wstąpił do osobistej armii cara, mając nadzieję na utworzenie w niej polskiej formacji wojskowej, podobnie jak wielu Polaków, m.in. Władysław Anders, późniejszy generał dywizji Polskich Sił Zbrojnych, dowódca Armii Polskiej w ZSRR.
EN
The author of the paper, a theologian, in a survey conducted largely among believer students of the Pontifical University of John Paul II in Krakow, asked them whether patriotism is an anachronism or a necessity today. The research method consisted in analyzing representative answers of the respondents, which were obtained after acquainting them (the possibility of using the Internet while answering) with the profiles of three great Poles-patriots of the Partition period (1772–1795) who fought for their homeland with a brush and pen as well as up front in military operations, though on the wrong side from today’s historical perspective: Jan Matejko (1838–1893), Henryk Sienkiewicz (1846–1916), Stanisław Ignacy Witkiewicz – Witkacy (1885–1939).

Year

Pages

280-307

Physical description

Dates

published
2022-01-30

Contributors

  • Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

References

  • Apokalipsa: I Wojna Światowa [serial dokumentalny], France Télévisions przy współudz. Ideacom Belgia [i in.], https://www.youtube.com/watch?v=dZ425aurxVA [13.12.2019].
  • Bartnik C.S., Kościół Jezusa Chrystusa, Wrocław 1982.
  • Benedykt XV i wojna, http://www.idziemy.pl/spoleczenstwo/benedykt-xv-i-wojna/ [9.12.2019].
  • Boże Narodzenie, https://www.filmweb.pl/film/Bo%C5%BCe+Narodzenie-2005-204199 [10.12.2019].
  • Boże Narodzenie [film], reż. i scen. Ch. Carion, prod. Francja [i in.] 2005, https://www.youtube.com/watch?v=KRrr-CDXijs&feature=youtu.be [13.12.2019].
  • CBOS, A. Głowacki (oprac.), Komunikat z badań nr 105/2018, sierpień 2018, Patriotyzm Polaków.ISSN 2353-5822.
  • Cieślik K., Rewolucyjny amok. Recenzja książki: Krzysztof Dubiński, „Wojna Witkacego, czyli kumboł w galifetach”, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/ksiazki/1647334,1,recenzja-ksiazki-krzysztof-dubinski-wojna-witkacego-czyli-kumbol-w-galifetach.read [10.12.2019]
  • .
  • Davies N., Boże igrzysko. Historia Polski, t. 1, wyd. 2 poszerz., tł. E. Tabakowska – przekł. autoryz., Kraków 1990.
  • Dubiński K., Witkacy był dobrym żołnierzem, rozm. przepr. T. Leszkowicz, https://histmag.org/witkacy-byl-dobrym-zolnierzem-12564https://histmag.org/witkacy-byl-dobrym-zolnierzem-12564 [10.12.2019].
  • Dubiński K., Witkacy w Lejbgwardii Pawłowskim Pułku piechoty. Problemy terminologiczne, https://witkacologia.eu/uzupelnienia/Dubinski/Lejbgwardia.html [10.12.2019].
  • Dubiński K., Wojna Witkacego, czyli kumboł w galifetach, Warszawa 2015.
  • Duninówna H., Ci, których znałam, Warszawa 1957.
  • Dzieje.pl, A. Szwedowicz, Prof. Sokół: nie słuchamy ostrzeżeń Witkacego, https://dzieje.pl/kultura--i-sztuka/prof-sokol-nie-sluchamy-ostrzezen-witkacego [12.04.2022].
  • Floryńska-Lalewicz H., Stanisław Witkiewicz. Pisarz, http://culture.pl/pl/tworca/stanislaw-witkiewicz [15.12.2019].
  • Gąsowski T., Bitwa nad Stochodem (7–10 lipca 1916), https://twojahistoria.pl/encyklopedia/leksykon-bitew/bitwa-nad-stochodem-7-10-lipca-1916/ [9.12.2019].
  • Grocholewski Z., Lectio magistralis. Tożsamość wyższych uczelni kościelnych według św. Jana Pawła II [w:] Promotio doctoris honoris causa pontificiae Universitatis Cracoviensis Ioannis Pauli II Eminentissimus cardinalis Zenon Grocholewski, Kraków [Uniwersytet Papieski Jana
  • Pawła II, 16.10.2019].
  • Internetowa liturgia godzin. Piątek, 8 listopada 2019, III tydzień psałterza, XXXI tydzień Okresu Zwykłego, Jutrznia, https://brewiarz.pl/xi_19/0811p/jutrznia.php3 [8.11.2019].
  • Iwaszkiewicz J., Petersburg, wyd. 2, Warszawa 1977.
  • Janicki K., Największa powierzchnia Polski w historii. Kiedy i ile kilometrów kwadratowych?, https://wielkahistoria.pl/najwieksza-powierzchnia-polski-w-historii-kiedy-i-ile-kilometrow-kwadratowych/ [17.01.2022].
  • Jan Paweł II, Encyklika... w setną rocznicę encykliki Rerum novarum, Centesimus Annus (1 V 1991).
  • Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio. O relacjach między wiarą a rozumem (14 IX 1998).
  • Jezus Maria Peszek – Sorry Polsko, w YouTube, https://youtu.be/MtDFT34JGN8 [9.12.2019].
  • Kawecki W., Teologia piękna. Poszukiwanie locus theologicus w kulturze współczesnej, Poznań 2013.
  • Koneczny F., Obronić cywilizację łacińską!, [red. P. Gondek], Lublin 2002.
  • Koneczny F., O wielości cywilizacyj, Komorów [2000].
  • Kronika życia i twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza, oprac. J. Degler, A. Micińska, S. Okołowicz, T. Pawlak, Warszawa 2017.
  • Miciński J., Barwy do kwadratu. (Moskiewskie wspomnienia o Witkacym), „Współczesność” 1965, nr 7–8, s. 5.
  • Narewska D., Karola Wojtyły wizja dziennikarstwa (1949–1978), Warszawa 2013.
  • Narewska D., „622 upadki” Witkacego w listach do żony o żonach, „Dydaktyka Polonistyczna” 2020, nr 6 (15), s. 110–132.
  • Nowak A., Legiony polskie w I wojnie światowej – Muzeum Historii Polski, http://muzhp.pl/pl/c/1417/legiony-polskie-w-i-wojnie-swiatowej [12.12.2019].
  • PIW, Stanisław Ignacy Witkiewicz. Narkotyki – Niemyte dusze, https://piw.pl/pl/narkotyki-niemyte--dusze [12.04.2022].
  • Pod koniec życia najważniejszą kobietą w życiu Witkacego była Oknińska, https://www.gazetaprawna.pl/amp/1105382,pod-koniec-zycia-najwazniejsza-kobieta-w-zyciu-witkacego-byla--okninska.html [12.12.2019].
  • Polityka. TT, Cywilizacja turańska. Zdrajca Słowiańszczyzny https://www.polityka.pl/pomocnikhistoryczny/1965778,1,cywilizacja-turanskazdrajca-slowianszczyzny.read [12.04.2022].
  • Prawo.pl, P. Rojek-Socha, Sędzia Dariusz Sielicki: Zbrodnie w Buczy kwalifikują się jako ludobójstwo, https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/ludobojstwo-w-ukrainie-wywiad-z-sedzia-dariuszem-sielickim,514452.html [12.04.2022].
  • Rozejm bożonarodzeniowy, https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rozejm_bo%C5%BConarodzeniowy [10.12.2019].
  • Samsonowicz H., Historia Polski do roku 1795, wyd. 4 popr. i uzup., Warszawa 1985.
  • Sarah R., To my, ludzie, wyrzuciliśmy Boga z Europy, rozm. przepr. J. grabowski, „Niedziela. Tygodnik katolicki” z 8 grudnia 2019 roku, nr 49, s. 10–12.
  • Sienkiewicz H., Pójdźmy za Nim!, red. L. Ludorowski, Lublin 2014.
  • Stulgińska Z., Gruszki na wierzbie, Warszawa 1972.
  • Szypowska M., Jan Matejko wszystkim znany, wyd. 7, Poznań 2016.
  • Terlikowski T.P., Biografia. Franciszek Blachnicki ksiądz który zmienił Polskę, Kraków 2021.
  • Witkacy pali się do walki z Niemcami, https://podrozniccy.com/pl/witkacy/382/witkacy-pali-sie-do--walki-z-niemcami.htm [11.12.2019].
  • Witkacy w Petersburgu i armii carskiej, https://podrozniccy.com/pl/witkacy/381/witkacy-w-petersburgu-i-armii-carskiej.htm [11.12.2019].
  • Witkiewicz S., Chrześcijaństwo i katechizm, Warszawa 1960.
  • Witkiewicz S., Listy do syna, oprac. B. Danek-Wojnowska i A. Micińska, Warszawa 1969.
  • Witkiewicz S. I., Listy do Bronisława Malinowskiego, wstępem opatrzył E.C. Martinek, Warszawa 1981.
  • [Witkiewicz S.I.], Stanisław Ignacy Witkiewicz 1885–1939. Katalog dzieł malarskich, oprac. I. Jakimowicz przy współpr. A. Żakiewicz, Warszawa 1990.
  • Zakolska O., Witkacego psychoanaliza narodu polskiego w „Niemytych duszach” [w:] Powinowactwa z epoki. Związki polskiej literatury modernizmu i międzywojnia z psychoanalizą, red. P. Dybel, Kraków 2018, s. 285–303.
  • Żakiewicz A., Witkacy a Rosja, https://culture.pl/pl/artykul/witkacy-a-rosja [14.12.2019].

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-d1d65c3c-49e2-4898-8bbf-ce5ae6e3df85
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.