Umiejętności gimnazjalistów w zakresie odbioru tekstów

• Authors: Agnieszka Rypel

Title variants

EN

Reading skills of lower secondary school students

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na słabości kształcenia umiejętności odbioru tekstów werbalnych i ikonicznych w gimnazjum. Podstawą artykułu są wyniki pomiaru osiągnięć przeprowadzonego w 60 losowo dobranych gimnazjach z sześciu województw. Punktem wyjścia do analizy wyników było założenie, że na czytanie składa się wiele operacji językowych, psychologicznych i kulturowych. Szczególną uwagę poświęcono akwizycji słownictwa oraz wpływowi świadomości językowej i gatunkowej na umiejętność odbioru tekstów pisanych. Praca nad tymi elementami jest szczególnie ważna w dobie dominacji oralności oraz ekspansji wizualności w kulturze.

EN

The aim of the article is to point out deficiencies in teaching reading in lower secondary schools inferred from results of the achievement test administered in 60 random schools from six voivodships. The analysis of the results rests on the assumption that reading is composed of several linguistic, psychological and cultural operations. The article is focused on the acquisition of vocabulary and the impact of linguistic and genetic awareness on the perception of written texts. The development of these components is particularly important in the era of orality and visuality domination.

Keywords

PL

dydaktyka języka polskiego; efektywność kształcenia; czytanie; świadomość językowa

EN

didactics of language; efficiency of education; reading; linguistic awareness

• Publisher: Instytut Badań Edukacyjnych
• Journal: Edukacja
• Year: 2016
• Issue: 2(137)
• Pages: 67–78

Dates

published

2016-06-30

Contributors

author

Agnieszka Rypel

• Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego

References

• Bachtin, M. (1986). Estetyka twórczości słownej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Bartmiński, J. (2014). Czym w podstawie programowej jest świadomość językowa? W: K. Biedrzycki, W. Bobiński, A. Janus-Sitarz i R. Przybylska (red.). Polonistyka dziś – kształcenie dla jutra (t. 3, s. 37–49). Kraków: Univeritas.
• Bartmiński, J. i Niebrzegowska-Bartmińska, S. (2009). Tekstologia. Warszawa: PWN.
• Bolter, J. D. (2014). Przestrzeń pisma. Komputery, hipertekst i remediacja druku. Przeł. A. Małecka i M. Tabaczyński. Kraków–Bydgoszcz: Korporacja Ha!art–Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy.
• Gajda, S. (1994). Gatunkowe wzorce wypowiedzi. W: J. Bartmiński (red.), Encyklopedia kultury polskiej. Współczesny język polski (t. 2, s. 249–258),Warszawa: Wiedza o Kulturze.
• Kowalikowa, J. (2004). Tekst cudzy – tekst własny. W: A. Janus-Sitarz (red.), Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury (s. 15–53). Kraków: Universitas.
• Król, F. (1982). Sztuka czytania. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Malmquist, E. (1982). Nauka czytania w szkole podstawowej. Przeł. A. Thierry. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Niebrzegowska-Bartmińska, S. (2014). Działania na tekście. W: K. Biedrzycki, W. Bobiński, A. Janus-Sitarz i R. Przybylska (red.), Polonistyka dziś – kształcenie dla jutra (t. 3., s. 51–66). Kraków: Univeritas.
• Nocoń, J. (2009). Podręcznik szkolny w dyskursie dydaktycznym – tradycja i zmiana. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Nocoń, J. (2013). Słowo jako przedmiot edukacji polonistycznej (przed 1999 rokiem i po nim). W: M. Szymańska (red.), Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Liguae Polonae Parentia (t. IV, s. 5–18). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Pawłowska, R. (1992). Lingwistyczna teoria nauki czytania. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Skudrzyk, A. (2005). Czy zmierzch kultury pisma? O synestezji i analfabetyzmie funkcjonalnym. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Tinker, M. A. (1980). Podstawy efektywnego czytania. Przeł. K. Dudziak. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Notes

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2016/2-4-rypel-umiejetnosci-odbioru-tekstow.pdf

Identifiers

ISSN

0239-6858