Place zabaw w mieście – dla wszystkich a nie tylko dla dzieci

• Authors: Nałęcz Hanna , Ostrowska-Tryzno Anna , Pawlikowska-Piechotka Anna

Title variants

EN

Urban playgrounds for everyone and not just for children

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Podczas gdy w przeszłości place zabaw były zazwyczaj przeznaczone tylko dla dzieci, dziś możemy obserwować więcej miejsc publicznych, terenów sportu i wypoczynku przeznaczonych dla wszystkich grup wiekowych, w tym osób dorosłych i w wieku podeszłym. Tradycyjne place zabaw wyposażone są w sprzęt rekreacyjny adresowany do użytkowników najmłodszych: huśtawki, zjeżdżalnie i karuzele, natomiast place zabaw o charakterze uniwersalnym mają również wyposażenie atrakcyjne dla osób dorosłych, takie jak boisko do koszykówki czy szachy. Te udogodnienia pozwalają rodzinom spędzać czas wspólnie, rozwijać koordynację fizyczną, siłę, elastyczność poczucia własnej wartości i umiejętności społeczne, a także zapewnić rekreację i przyjemność. Na podstawie publicznych placów zabaw mieszczących się w Warszawie autorzy próbowali odpowiedzieć na następujące pytania: które urządzenia pomagają pobudzać i rozwijać umiejętności społeczne, umysłowe i fizyczne oraz jakie są najczęstsze sugestie użytkowników w sprawie zmian i ulepszeń? Z wykorzystaniem badania terenowego (obserwacje uczestników, wywiady strukturalne i semistrukturalne) określono wiele czynników subiektywnych i obiektywnych, które mogłyby określić potencjał „inkluzyjnego terenu rekreacji”. Wyróżniono silne i słabe punkty placów zabaw (dostępność, lokalizację, atrakcyjność urządzeń, ich poziom bezpieczeństwa), a także oceniono relacje między zestawem urządzeń a płcią, grupą wiekową, stymulacją fizyczną i psychiczną – za pomocą przyjętych kryteriów. Uniwersalne, zintegrowane place zabaw (dla zróżnicowanych grup wiekowych) powinny być dostępne dla wszystkich członków społeczności, w tym seniorów i osób niepełnosprawnych. Aby to osiągnąć, należy przestrzegać podstawowych zasad: dostępności, infrastruktury przeznaczonej dla użytkowników o różnych możliwościach fizycznych i wieku, dostosowanych do oczekiwań i zainteresowań społeczności lokalnej. Jak się okazuje, inspirujące i ekscytujące urządzenia, atrakcyjnie urządzony i dostępny teren sportu i rekreacji jest ważny, aby zachęcić do codziennej aktywności fizycznej, ma znaczenie integrujące i pomaga w zacieśnianiu więzi społecznych. Artykuł powstał na podstawie materiału badań w ramach projektu statutowego ds. -300 AWF zrealizowanego w Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, dzięki dotacji grantu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

EN

While in the past playgrounds were usually designed for children, today we can observe more sports and recreation facilities dedicated to all age groups, including seniors. Traditional playgrounds are fitted for the youngest users and contain recreational equipment such as seesaws, slides and merry-gorounds. The playgrounds of universal character have also facilities for adults, such as a basketball court or a chess board. These enable families to play together, develop physical coordination, strength, flexibility, self-esteem and social skills, as well as providing recreation and enjoyment. On the basis of public playgrounds located in Warsaw the authors tried to answer the following questions: which facilities help stimulating and developing social, mental and physical skills and what are the most frequent users suggestions for improvements. With the use of the field survey (participant observations, structured and semi-structured interviews), a number of subjective and objective factors, which might determine the ‘inclusive urban playground’, were identified. Strong and weak points of the playgrounds were indicated (their accessibility, layout design, safety level and attractiveness of equipment). The correlation between available equipment and gender, age group, physical and mental stimulation was investigated, based on set criteria. Universally designed, inclusive playgrounds (for all age groups) should be accessible to all community members, including seniors and persons with disabilities. To achieve this, basic principles must be followed: accessibility, infrastructure designed for users of different physical abilities and age, adapted to the expectations and interests of the local community. As it shows, exciting, engaging and challenging playground equipment and accessible sports and recreation facilities are important to encouraging physical activities, integration and strengthening social bonds. The paper is based on the statuary research project ds-300 AWF, which was undertaken on the Józef Piłsudski University of Physical Education in Warsaw, on the base of the Ministry of Science and Higher Education grant.

Keywords

PL

rekreacja trzech generacji; dziecko w środowisku miasta; tereny rekreacji i sportu

EN

recreation for three generations; child and urban environment; sports and recreation facilities

• Publisher: Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
• Journal: MAZOWSZE Studia Regionalne
• Year: 2020
• Issue: 32
• Pages: 35-64

Dates

published

2020

Contributors

author

Nałęcz Hanna

• Wydział Wychowania Fizycznego AWF w Warszawie
• Wydział Pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego

author

Ostrowska-Tryzno Anna

• Wydział Wychowania Fizycznego AWF w Warszawie

author

Pawlikowska-Piechotka Anna

• Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie

References

• Czałczyńska-Podolska M., 2017, Rekreacja na osiedlach, Zieleń Miejska, 3, s. 272-326.
• [e-czytelnia.abrys.pl, dostęp: czerwiec 2017].
• Daly J., 2000, Recreation and Sport. Planning and Design, Human Kinetics, Leeds.
• Dąbrowski A., 2006, Uczestnictwo Polaków w rekreacji ruchowej i jego uwarunkowania, Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego, Warszawa.
• Dudek-Klimiuk J., 2019, Ogrody szkolne w Polsce międzywojennej, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa.
• European Playground Safety Standards, 1999, EN 1176 and EN 1177, EU Brussels, Brussels.
• Gaventa S., 2006, New Public Spaces, CABE SPACE, London.
• Komorowska A., 2017, Absurdy oraz innowacje na polskich placach zabaw, Zawód Architekt, 56, s. 052-060.
• Maszczak T., 2019, Kultura fizyczna osób niepełnosprawnych – misja i etos [w:] Z. Dziubiński (red.), Kultura fizyczna a etos, Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego, Warszawa, s. 291-299.
• Nowak Z., 1997, Wymagania i zasady kształtowania integracyjnych placów zabaw dla dzieci przy uwzględnianiu potrzeb dzieci niepełnosprawnych, Centralny Ośrodek Badawczo-Projektowy Budownictwa Ogólnego, Warszawa.
• Ostrowska A., Nałęcz H., Pawlikowska-Piechotka A., 2019, Tradycja placów zabaw w Polsce i w Europie, MAZOWSZE Studia Regionalne, 31, s. 11-37.
• Pawlikowska-Piechotka A., 2010, Urban Outdoor Recreation: Children’ s Playgrounds, Studies in Physical Culture and Tourism, 17, 4, University School of Physical Education in Poznań, s. 375- 85.
• Pawlikowska-Piechotka A., 2011, Przestrzeń rekreacji dziecka w mieście, Novae Res, Gdynia.
• Pawlikowska-Piechotka A., 2012, Europejskie tradycje rekreacji w mieście, Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego, Warszawa.
• Pawlikowska-Piechotka A., 2016, Przestrzeń sportu, rekreacji i turystyki bez barier, Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego, Warszawa.
• Pawlikowska-Piechotka A., 2019, Rodzinne ogrody działkowe w Warszawie. Tradycja i współczesność, MAZOWSZE Studia Regionalne, 29, s. 67-79.
• Pellegrini A.D., Bohn-Gettler C.M., 2013, The Benefits of Recess in the Primary School, Scholarpedia, 8, 2, 30448.
• Piątkowska K, Scholtz A, Wirszyłło R., 1976, Rekreacja w osiedlu, Zakład Wydawnictwa CRS, Warszawa.
• Pomorski J., Poskrobko W., 1998, Kształtowanie terenów zieleni, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
• Rice L., 2009, Everyday Urbanism and Play, Journal of Planning and Architecture, 2, s. 53-55.
• Risotto A., 2012, Projects and Policies for Childhood in Italy [w:] Culture, Environment Action and Sustainability, International Association of People Environment Studies IAPS, Gottingen, s. 203-211.
• Rojek Ch., Show S. M., Veal A. J., 2007, A handbook of Leisure Studies, Palgrave Macmillan, New York.
• Sawyer Th. H., 2009, Facilities Planning for Health, Fitness, Physical Activity, Recreation and Sports (12. wyd.), Sagamore Publishing, Urbana, USA.
• Solarek K. (red.), 2017, Miasto dostępne jako jedno z wyzwań planowania zintegrowanego, Studia KPZK PAN, 176, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Warszawa.
• Solarek K., 2019, Urban Design in Town Planning. Current Issues and Dilemmas from the Polish and European Perspective, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
• Wirszyłło R., 1986, Obiekty sportowe, Wydawnictwo ARKADY, Warszawa.
• Woolley H. E., 2003, Urban Open Spaces, Taylor & Francis, London-New York.
• Woolley H.E., 2012, Now Being Social: The Barrier of Designing Outdoor Play Spaces for Disabled Children, Children and Society, 27, 6, s. 448-458.
• Woolley H.E., Lowe A., 2013, Exploring the Relationship between Design Approach and Play Value of Outdoor Play Spaces, Landscape Research, 38, 1, s. 53-74.
• Woolley H.E., Griffin E., 2015, Decreasing experiences of home range, outdoor spaces, activities and companions: changes across three generations, Children’s Geographies, 13, 6, s. 677-691.
• Wyrzykowski J. (red.), 2000, Studia nad czasem wolnym mieszkańców dużych miast Polski i jego wykorzystanie na rekreację ruchową, AWF Wrocław, Wrocław.
• Yearley D., Berliński D., 2008, Bezpieczny plac zabaw, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Londyn-Warszawa.
• Dyrektywy UE nr 2001/95/WE, w polskich regulacjach prawnych wprowadzona ustawą z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz.U. z 2003 r. nr 229 z późn. zm.).
• Norma PN EN 1176 w sprawie wyposażenia placów zabaw i nawierzchni.
• Norma PN EN 1177 w sprawie nawierzchni amortyzujących upadki.
• Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U. z dnia 7 czerwca 2019 r. poz. 1065).
• Ustawa Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. (Dz.U. z 1994 r. nr 89 z późn. zm.).
• www.tustolica.pl [dostęp: luty 2020]
• www.zahahadid.architects [dostęp: wrzesień 2016]

Identifiers

DOI

10.21858/MSR.32.02