W jaki sposób zaskoczenie może być źródłem przemian w sztuce wojennej?

• Authors: Napora Adrian Czesław

Title variants

EN

How Surprise Can Be a Source of Changes in the Art of War?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejsza publikacja jest efektem poszukiwań odpowiedzi na wydawałoby się oczywiste pytanie, mianowicie: Jakie prawidłowości występują po uzyskaniu zaskoczenia na przeciwniku w rozwoju i przemianach w sztuce wojennej? Na podstawie przykładów z historii sztuki wojennej oraz dostępnych danych teoretycznych podjęto próbę syntetycznego zidentyfikowania kategorii, które mogą ulegać transformacji wskutek lub przy współudziale zaskoczenia. Do studium przypadku wybrano: bitwę pod Cambrais, rozpoczęcie wojny Jom Kippur, operację Desert Shield oraz rozpoczęcie wojny w Donbasie. Konkluzja poprzedzona procedurą badawczą złożoną z analizy logicznej, abstrahowania, heurystyki oraz klasyfikacji pozwala wstępnie uchwycić podjęte cele badawcze na tle syntetycznej charakterystyki opisywanej zasady sztuki wojennej.

EN

This publication is the result of a search for evidence of a seemingly obvious problem, namely: What regularities occur after taking the enemy by surprise in the development and changes in the art of war? Based on examples from the history of warfare and available theoretical data, an attempt was made to synthetically identify categories that may undergo transformation as a result of or with the participation of surprise. The following were selected for the case study: the Battle of Cambrais, the start of the Yom Kippur War, Operation Desert Shield, and the start of the war in Donbas. The final conclusion preceded by a research consisting of: logical analysis, abstraction, heuristics, and classification allows us to initially capture the undertaken research goals against the background of the synthetic characteristics of the described principle of the art of war.

Keywords

PL

przemiany; rozwój; sztuka wojenna; teoria; zaskoczenie

EN

art of war; development; surprise; transformations; theory

• Publisher: Instytut Nauk Społecznych i Bezpieczeństwa Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach
• Journal: De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności
• Year: 2023
• Issue: 2(9)
• Pages: 170-194

Dates

published

2024-04-13

Contributors

author

Napora Adrian Czesław

• Dowództwo 11 Dywizji Kawalerii Pancernej (G-3)

References

• “Little green man”: a primer on Modern Russia Unconventional Warfare, Ukraine 2013-2014. 2019. Fort Bragg: United States Army Special Operations Command.
• ADP 3-0. Operations. 2019. Waszyngton: Army Publishing Directorate.
• AJP-3.10.2. Allied Joint Doctrine for Operations Security and Deception 2020, Bruksela NATO Standardization Office.
• Angevine Robert i in. 2019. Learning Lessons from the Ukraine Conflict. Virginia: Institute for Defense Analysis.
• APP-28. Tactical planning for land forces. 2019. Bruksela: NATO Standardization Office.
• ATP 3.2.1. Conduct of land forces operations. 2022. Bruksela: NATO Standardization Office.
• ATP-3.2.2. Command and control of allied land forces. 2016. Bruksela NATO Standardization Office.
• Bowen Andrew. 2022. Russia’s war in Ukraine. Military and intelligence aspects. Waszyngton: Congressional Research Service.
• Brouwer Jaap Jan. 2021. The German way of war. A lesson in tactical management Yorkshire: Pen & Sword.
• Bujak Andrzej. 2000. Środowisko a działania bojowe na terytorium Polski, Toruń: Adam Mar-szałek.
• Chocha Bolesław. 1982. Rozważania o taktyce, Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej.
• Citino Robert. 2004. Blitzkrieg to desert storm. The evolution of operational warfare, Law-rence: University Press of Kansas.
• DD-3.20. Maskowanie wojsk i infrastruktury obronnej. 2010. Warszawa: Sztab Generalny Wojska Polskiego.
• DD-3.31(A). Maskowanie operacyjne. 2018. Bydgoszcz: Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych.
• DD-3.40. Wojska Obrony Terytorialnej w operacji. 2018. Warszawa: Dowództwo Wojsk Obrony Terytorialnej.
• Doughty Robert. 1979. “The evolution of US Army Tactical Doctrine, 1946-1976”. Leavenworth Papers (No. 1): 1 i nast.
• DTU-3.2.2.1. Planowanie działań na poziomie taktycznym w siłach lądowych. Projekt Koń-cowy. 2020. Bydgoszcz: Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych.
• Dupuy Trevor Nevitt. 1979. Numbers, Predictions and War: Using History to Evaluate Combat Factors and Predict the Outcome of Battles, Indianapolis: The Bobbs-Merill Company.
• Evans Briggs. 2021. Blitzkrieg: The Evolution of Modern Warfare and the Wehrmacht’s Impact on American Military Doctrine during Cold War Era, Nashville: East Tenessee State University.
• Fischer Sabine. 2019. The Donbas Conflict. Opposing Interests and Narratives, Difficult Peace Process. Berlin: German Institute for International and Security Affairs.
• Flawiusz Renatus Wegecjusz. 2004. O sztuce wojskowej. Brak miejsca wydania: www.zro-dla.historyczne.prv.pl.
• FM 3-0. Operations. 2017. Waszyngton: Army Publishing Directorate.
• FM 3-0. Operations. 2022. Waszyngton: Army Publishing Directorate.
• FM 3-13.4. Army Support to Military Deception. 2019. Waszyngton: Army Publishing Directorate.
• Foch Ferdynand. 1924. Zasady sztuki wojennej. Warszawa: Wojskowy Instytut Wydawniczy.
• Friedman Brett. 2017. On tactics. A theory of victory in battle. Maryland: Naval Institute Press.
• Fuller John Fredrick Charles. 1993. The foundations of science of war. Fort Leavenworth: U.S. Army Command and General Staff College Press.
• Galeotti Mark. 2019. Armies of Russia’s War in Ukraine. Oxford: Osprey Publishing.
• Gladii Andrii. 2017. „Konflikt zbrojny w Donbasie w latach 2014/2015 – rozłam wewnętrzny czy ukraińsko-rosyjska wojna? Scenariusze rozwoju konfliktu”. Przegląd Strategiczny 2017 nr 10: 95-118.
• Howard Colby, Pukhov Ruslan (red.). 2015. Brothers armed. Military aspects of the crisis in Ukraine. Minneapolis: East View Press.
• Jagiełło Zdzisław, Kajetanowicz Jerzy. 2005. Wojska lądowe w wojnach lokalnych XX wieku. Warszawa: Bellona.
• Jordan David i in. 2018. Understanding modern warfare, Cambridge: Cambridge University Press.
• Kaczmarek Waldemar, Ścibiorek Zygmunt. 1995. Przyszła wojna jaka? Warszawa: BUWiK.
• Klimecki Michał. 2021. Krym, Donieck, Ługańsk 2014-2015. Warszawa: Bellona.
• Kołodziejczyk Bogusław. 1980. Co będzie jutro?, Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej.
• Koziej Stanisław. 1993. Teoria sztuki wojennej. Warszawa: Bellona.
• Laszczyk Marian. 1994. Manewr okrążający w walce i operacji. Toruń: Adam Marszałek.
• Leopold VI. 2010. The Taktika of Leo IV. Waszyngton: Dumbarton Oaks.
• Leśniewski Zbigniew. 2017. Zarys metodologii dydaktyki obronnej i dydaktyki wojskowej. Warszawa: Akademia Sztuki Wojennej.
• Liddell Hart Basil Henry. 1959. Strategia. Działania pośrednie. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej.
• Maj Julian. 2017. Nowe aspekty sztuki wojennej. Poznań: FNCE.
• Malasiewicz Konrad. 2018. Teoria walki zbrojnej: próba systematyzacji. Warszawa: Ementon.
• Messenger Charles. 1976. The blitzkrieg story. Nowy Jork: Charles Scribner’s Sons.
• Mossor Stefan. 1986. Sztuka wojenna w warunkach nowoczesnej wojny. Warszawa: Minister-stwo Obrony Narodowej.
• Napora Adrian Czesław. 2023. Niszczenie sił okrążonych. Warszawa: Difin.
• Nożko Kazimierz. 1985. Walka o przewagę. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej.
• Nożko Kazimierz. 1994. Sztuka tworzenia przewagi w systemie obronnym RP. Warszawa: Bellona.
• Odziemkowski Janusz. 2011. Konflikty międzynarodowe po 1945 roku. Warszawa Bellona.
• Pelc Mieczysław. 2009. Elementy metodologii badań naukowych (skrypt). Warszawa: Akade-mia Obrony Narodowej.
• Pokruszyński Witold. 2012. Bezpieczeństwo. Teoria i praktyka (podręcznik akademicki). Jó-zefów: Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi.
• Polak Andrzej, Joniak Jacek (red.). 2014. Sztuka wojenna. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
• Przybyło Łukasz. 2018. Doktryny wojenne. Historia i ocena. Warszawa: Tetragon.
• Psywarrior, http://www.psywarrior.com/HerbDStorm.html.
• Regulamin działań wojsk lądowych, 2008. Warszawa: Dowództwo Wojsk Lądowych.
• Rein Christopher (red.). 2018. Weaving the tangled web. Military deception in large-scale com-bat operations. Fort Leavenworth: Army University Press.
• Rola-Arciszewski Stanisław. 2013. Sztuka dowodzenia na zachodzie Europy. Oświęcim: Na-poleon V.
• Rotmistrow Paweł (red.). 1967. Historia sztuki wojennej do roku 1939. Warszawa: Minister-stwo Obrony Narodowej.
• Różycki Łukasz. 2015. Maurycii Strategicon. Praktyczny podręcznik i dzieło antykwaryczne. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.
• Sawka Richard. 2015. Frontline Ukraine. Crisis in the Borderlands. Londyn: I.B. Tauris.
• Sawkin Wasilij. 1974. Podstawowe zasady sztuki operacyjnej i taktyki. Warszawa: Minister-stwo Obrony Narodowej.
• Sikorski Władysław. 1984. Przyszła wojna. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej.
• Skibiński Franciszek. 1972. Rozważania o sztuce wojennej. Warszawa: Wojskowy Instytut Hi-storyczny.
• Sonnenberger Martin. 2015. Initiative Within the philosophy of Auftragstaktik: Determining Factors of Understanding of Initiative on the German Army, 1806-1955. Fort Leaven-worth: U.S. Army Command and General Staff College Press.
• Sun Zi. 2011. Sztuka wojenna. Kraków: vis-à-vis Etiuda.
• Sykulski Leszek. 2015. Rosyjska koncepcja wojen buntowniczych Jewgienija Messnera. Prze-gląd Geopolityczny t. 11: 103-113.
• van Creveld Martin. 2008. Zmienne oblicza wojny. Od Marny do Iraku. Poznań: Rebis.
• van Creveld Martin. 2017. More on war. Oxford: Oxford University Press.
• Varvařovsky Ludvik. 1962. Manewrowość podstawą sukcesu we współczesnej wojnie. War-szawa: Ministerstwo Obrony Narodowej.
• von Clausewitz Carl. 2003. O wojnie. Wrocław: Mireki.
• von Dach Bern Hans. 1965. Total resistance. Swiss army guide to guerilla warfare and under-ground operations. Boulder: Paladin Press.
• Więcek Wojciech. 2016. “O zaskoczeniu i przewadze w obronie”. Kwartalnik Bellona 1/2016: 124-133.
• Wojna Jom Kipur. Wikipedia.pl. https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojna_Jom_Kipur.
• Wrzosek Marek. 2005. Dezinformacja jako komponent operacji informacyjnych. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
• Żółtowski Edward. 1966. Zaskoczenie w wojnie współczesnej. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.34739/dsd.2023.02.11