Margarete Bieber (1879–1978) – wybitna badaczka kultury antycznej z Prus Zachodnich

• Authors: Kłodziński Karol

Title variants

EN

Margarete Bieber (1879–1978): Eminent Classical Scholar from Western Prussia

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article presents the biography and scientific achievements of the outstanding researcher of ancient culture, Margarete Bieber (1879–1978). At the same time, it is an example of women’s emancipatory aspirations in this region at the turn of the 19th and 20th centuries. The article describes the less-known Pomeranian roots of Margarete Bieber. She came from Przechów (Schönau, Świecie district) in former Western Prussia. Bieber was the first woman from Western Prussia to pass high school final examinations in Toruń in 1901. Then, despite all kinds of difficulties arising from her gender and ethnicity, she made an excellent academic career in Germany and the United States. The article also describes in detail the Pomeranian Bieber family living in Przechów and their property status (until the sale of the mills in 1921). Jacob Bieber, Margarete’s father, the owner of “the most important mills in Pomerania – Przechowo”, who perhaps was interested in ancient art himself, supported the scholar’s research for a long time. The high financial and social status of the family was important for her educational opportunities, but it was not recognized in the article as the most important reason for her success. First of all, her personality features, talent and great diligence were emphasized.

Keywords

EN

Przechowo; women’s emancipation; ancient culture; classical archaeology; women of science

• Publisher: Towarzystwo Naukowe w Toruniu
• Journal: Zapiski Historyczne
• Year: 2019
• Volume: 84
• Issue: 2
• Pages: 235-252

Dates

published

2019-06-01

Contributors

author

Kłodziński Karol

• Uniwersytet Gdański

References

• Appel, Włodzimierz, ed. Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff i jego mała ojczyzna. W osiemdziesiątą rocznicę śmierci wielkiego Kujawianina. Strzelno: Polskie Towarzystwo Historyczne. Koło w Strzelnie, 2013.
• Aschkewitz, Max. Zur Geschichte der Juden in Westpreussen. Marburg/Lahn: Johann Gottfried Herder-Institut, 1967.
• Ashby, Clifford. Classical Greek Theatre: New Views of an Old Subject. Iowa: University of Iowa Press, 1999.
• Bonfante, Larissa and Rolf Winkes. Bibliography of the Works of M. Bieber for her 90th Birthday. New York: [privately printed for Columbia University], 1969.
• Bonfante, Larissa. “Margarete Bieber (1879–1978).” Gnomon 51 (1979): 621–624.
• Bonfante, Larissa. “Margarete Bieber (1879–1978): An Archeologist in Two Worlds.” In Women as Interpreters of the Visual Arts, 1820–1979, edited by Claire Richter Sherman and Adele M. Holcomb, 239–274. Connecticut: Greenwood Press, 1981.
• Bonfante, Larissa. “Bieber, Margarete (1879–1978).” In Encyclopedia of the History of Classical Archaeology, edited by Nancy Thomson de Grummond, 159–160. New York: Routledge, 1996.
• Broniewicz, Lucjan. “Tworzenie się inteligencji żydowskiej w Prusach Zachodnich. Żydowscy absolwenci gimnazjów przed 1914 rokiem.” In Emancypacja – asymilacja – antysemityzm. Żydzi na Pomorzu w XIX i XX wieku, edited by Zenon Hubert Nowak, 27–41. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 1992.
• Buchholz, Hans-Günter. “Margarete Bieber (1879–1978) / Klassische Archäologin.” In Gießener Gelehrte in der ersten Hälfte des 20. Jahrhunderts, vol. 1, edited by Hans Georg Gundel, Peter Moraw and Volker Press, 58–73. Marburg: Elwert, 1982.
• Calder III, William M. “Filologia klasyczna w Ameryce.” Meander. Miesięcznik poświęcony kulturze świata starożytnego 49/7–8 (1994): 379–398.
• Esden-Tempski, Kazimierz and Marian Sydow, eds. Księga pamiątkowa dziesięciolecia Pomorza 1920–1930. Toruń: Pomorska Drukarnia Rolnicza, 1930.
• Faron, Aleksandra. “Przebieg inflacji markowej w II Rzeczypospolitej.” Studia Ekonomiczne 26 (2003): 33–49.
• Freidenreich, Harriet Pass. Female, Jewish, Educated: The Lives of Central European University Women. Bloomington: Indiana University Press, 2002.
• Gerlich, Gustav. Statistische Beschreibung des Schwetzer Kreises. Schwetz: J. Bauffe, 1878.
• Golon, Mirosław. “Gmina Wyznaniowa Żydowska w Świeciu nad Wisłą w latach 1920–1939.” In Gminy Wyznaniowe Żydowskie w województwie pomorskim w okresie międzywojennym (1920–1939), edited by Jan Sziling, 173–202. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1995.
• Heuer, Renate, ed. Lexikon deutsch-jüdischer Autoren, vol. 2. München–New Providence–London–Paris: De Gruyter, 1993.
• Jacobson, Emil. Topographisch-statistisches Handbuch für die Regierungsbezirk Marienwerder. Danzig: A. W.Kafemann, 1868.
• Karpus, Zbigniew. “Żydzi w Świeciu i powiecie w okresie międzywojennym.” In Emancypacja – asymilacja – antysemityzm. Żydzi na Pomorzu w XIX i XX wieku, edited by Zenon Hubert Nowak, 109–121. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 1992.
• Kępczyńska, Krystyna. “Absolwenci Gimnazjum Toruńskiego w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku.” Acta Universitatis Nicolai Copernici. Historia 11 (74) (1977): 113–131.
• Kocur, Mirosław. Teatr antycznej Grecji. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2001.
• Kotlińska-Toma, Agnieszka. Tragedia hellenistyczna. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2006.
• Krzemiński, Tomasz. “Małe miasta Pomorza Nadwiślańskiego w dobie przemian cywilizacyjnych XIX wieku. Społeczność lokalna między zacofaniem a modernizacją.” In Naród bez państwa na drogach do nowoczesności. Książka jubileuszowa w 70. rocznicę urodzin Szczepana Wierzchosławskiego, edited by Magdalena Niedzielska, 103–124. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2017.
• Kuras, Zbigniew. Przemysł na Pomorzu Gdańskim w latach 1920–1939. Bydgoszcz: IKN ODN, 1984.
• Landau, Zbigniew and Jerzy Tomaszewski. Gospodarka Polski międzywojennej 1918–1939, vol. 1: W dobie inflacji 1918–1923. Warszawa: Książka i Wiedza, 1967.
• Mazón, Patricia M. Gender and the Modern Research University: The Admission of Women to German Higher Education, 1865–1914. Stanford: Stanford University Press, 2003.
• Niedzielska, Magdalena. “Życie polityczne i kulturalne Torunia (1815–1914).” In Historia Torunia, vol. 3/1: W czasach zaboru pruskiego (1793–1920), edited by Marian Biskup, 220–389. Toruń: TNT, 2003.
• Niewęgłowska, Aneta. Średnie szkolnictwo żeńskie w Prusach Zachodnich w latach 1815–1914. Toruń: TNT, 2014.
• Niewęgłowska, Aneta. “Średnie szkolnictwo żeńskie w Toruniu w latach 1820–1920.” Rocznik Toruński 31 (2004): 101–135.
• Obermayer, Hans Peter. Deutsche Altertumswissenschaftler im amerikanischen Exil. Eine Rekonstruktion. Berlin–Boston: De Gruyter, 2014.
• Podlaszewska, Krystyna. Gimnazjum Toruńskie w latach 1817–1920. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2007.
• Rasmus, Hugo. Lebensbilder Westpreussischer Frauen in Vergangenheit und Gegenwart. Münster/Westf: Nicolaus-Copernicus-Verlag, 1984.
• Recke, Matthias. “‘…besonders schauerlich war die Anwesenheit von Frl. Bieber.’ Die Archäologin Margarete Bieber (1879–1978) – Etablierung einer Frau als Wissenschaftlerin.” In Science oder Fiction? Geschlechterrollen in archäologischen Lebensbildern, edited by Jana Esther Fries, Ulrike Rambuscheck and Gisela SchulteDornberg, 209–231. Münster: Waxmann, 2007.
• Recke, Matthias. “Bieber, Margarete.” In Geschichte der Altertumswissenschaften. Biographisches Lexikon, edited by Peter Kuhlmann and Helmuth Schneider, 103–105. Stuttgart, Weimar: Metzler, 2012.
• Recke, Matthias. “Margarete Bieber (1879–1978) – Vom Kaiserreich bis in die Neue Welt. Ein Jahrhundert gelebte Archäologie gegen alle Widerstände.” In Ausgräberinnen, Forscherinnen, Pionierinnen. Ausgewählte Porträts früher Archäologinnen in Kontext ihrer Zeit, edited by Jana Esther Fries and Doris Gutsmiedl-Schümann, 141–149. Münster: Waxmann, 2013.
• Rudavsky, Shari. “Marie Curie 1867–1934.” In Notable Scientists from 1900 to the Present, vol. 1: A–C, edited by Brigham Narins, 497–500. Farmington Hills: Gale Group, 2001.
• Schanz, Holly Lee. Review of Ancient Copies: Contributions to the History of Greek and Roman Art, by Margarete Bieber. The Art Bulletin 62/2 (1980): 307–309.
• Seyfert, Ernst. Güter-Adreßbuch für die Provinz Westpreussen. Leipzig: Reichenbachsche Verlagsbuchhandlung, 1912.
• Smentek, Lidia. “Nawojka gimnazjum Toruńskiego: Margarete Bieber.” Zeszyty Literackie i Naukowe I LO im. Mikołaja Kopernika w Toruniu 4 (2018): 21–58.
• Skuczyński, Piotr. Przechowo. Album z zarysem dziejów. Świecie: Studio Grafiki Komputerowej M&M Graphic, 2014.
• Srebrny, Stefan. Teatr grecki i polski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984.
• Stażewski, Marek. Exodus. Migracja ludności niemieckiej z Pomorza do Rzeszy po I wojnie światowej. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 1998.
• Tetzlaff, Walter. “Bieber, Margarete.” In Altpreussische Biographie, vol. 4/2, edited by Ernst Bahr and Gerd Brausch, 1181. Marburg/Lahn: Elwert, 1989.
• Wajda, Kazimierz. “Świecie i powiat świecki w czasach zaboru pruskiego (1815–1919).” In Dzieje Świecia i jego regionu, vol. 1, edited by Kazimierz Jasiński, 283–351. Warszawa, Poznań, Toruń: PWN, 1979.
• Wilkins, Ann Thomas. “Bieber, Margarete.” In Notable American Women: A Biographical Dictionary Completing the Twentieth Century, edited by Susan Ware and Stacy Braukman, 56–57. Harvard: Belknap Press, 2004.
• Żebrowski, Rafał. “Hochschule für die Wissenschaft des Judentums.” In Polski Słownik Judaistyczny. Dzieje, kultura, religia, ludzie, vol. 1, edited by Zofia Borzymińska and Rafał Żebrowski, 605. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2003.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.15762/ZH.2019.20