Ślady osadnictwa mezolitycznego i neolitycznego we wsi Kokotów, gm. Wieliczka, woj. małopolskie, stanowisko 20

• Authors: Czerniak Lech , Wąs Marcin , Józwiak Bartosz , Szydłowski Marcin

Title variants

EN

The traces of the Mesolithic and Neolithic settlements in the village of Kokotów, Wieliczka district, the Małopolskie Voivodeship

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article presents the results of rescue excavations undertaken in connection with the construction of A4 motorway. The site is situated in the south-eastern outskirts of Cracow, in the area of the vast, sandy valley of the Vistula river. That area is distinguished from the predominant area of loess highlands in terms of the environmental conditions, particularly good for gathering and hunting, grazing cattle and obtaining various resources. The survey of that and several other, similarly located sites show that the zone became attractive, apart from the period of dominance of gathering and hunting communities, as late as in the Eneolithic and the early Bronze Age. The 161 pits, as well as the pottery and flint artefacts, recorded in Kokotów in the area of 0.56 ha, present the following chronological profile: a Mesolithic temporary campsite followed by a multiphase, but, in all cases, rather temporary presence of the Funnel Beaker culture community, the Corded Ware culture, the Mierzanowice and Trzciniec cultures. An important element of the nature of the profile of exploitation of that zone in the Eneolithic period and the early Bronze Age on the site in Kokotów are quite numerous relics connected with making and using flint axes, which may suggest obtaining wood.

Keywords

EN

Mesolithic; Neolithic; early Bronze Age; the Lesser Poland; flint axes workshop

• Publisher: Narodowy Instytut Dziedzictwa
• Journal: Raport
• Year: 2015
• Volume: 10
• Pages: 7-42

Contributors

author

Czerniak Lech

• Zakład Archeologii Epoki Kamienia, Instytut Archeologii i Etnologii Uniwersytetu Gdańskiego

author

Wąs Marcin

• Zakład Archeologii Epoki Kamienia, Instytut Archeologii i Etnologii Uniwersytetu Gdańskiego

author

Józwiak Bartosz

• Zakład Archeologii Epoki Kamienia, Instytut Archeologii i Etnologii Uniwersytetu Gdańskiego

author

Szydłowski Marcin

• Katedra Archeologii, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego

References

• Balcer B. 1975. Krzemień świeciechowski w kulturze pucharów lejkowatych. Eksploatacja, obróbka i rozprzestrzenienie. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Balcer B.1983. Wytwórczość narzędzi krzemiennych w neolicie ziem Polski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Balcer B. 2002. Ćmielów, Krzemionki, Świeciechów. Związki osady neolitycznej z kopalniami krzemienia. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii PAN.
• Borkowski W. 1987. Neolithic and early bronze age heartshaped arrow-heads from the little Polland upland. W: J. K. Kozłowski, S. K. Kozłowski (red.), New in stone age archaeology (= Archaeologia Interregionalis. Varia 230), Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 147-182.
• Borkowski W., Migal W. 1996. Ze studiów nad użytkowaniem siekier czworościennych z krzemienia pasiastego. W: W. Brzeziński, W. Borkowski, W. Migal (red.), Z badań nad wykorzystaniem krzemienia pasiastego. Studia nad gospodarką surowcami krzemiennymi w pradziejach. Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, Zespół do Badań Pradziejowego Górnictwa, 141-165.
• Budziszewski J. 1996. Przyczynki do poznania gospodarki krzemieniem pasiastym we wczesnej epoce brązu. W: W. Brzeziński, W. Borkowski, W. Migal (red.) Z badań nad wykorzystaniem krzemienia pasiastego. Studia nad gospodarką surowcami krzemiennymi w pradziejach. Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, Zespół do Badań Pradziejowego Górnictwa, 87-110.
• Budziszewski J. 1998. Krzemieniarstwo społeczności kultury trzcinieckiej z Wyżyny Środkowomałopolskiej. W: A. Kośko, J. Czebreszuk (red.), „Trzciniec” – system kulturowy czy interkulturowy proces? Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 301-328.
• Budziszewski J. 2000. Flint working of the south-eastern group of the funnel beaker culture: exemplary reception of chalcolithic socio-economic patterns of the pontic zone. W: A. Kośko (red.), The western border area of the tripolye culture (= Baltic-Pontic Studies 9). Poznań: Adam Mickiewicz University, Institute of Eastern Studies, Institute of Prehistory, 256-282.
• Budziszewski J., Tunia K. 2000. A grave of the corded ware culture arrowheads producer in Koniusza, Southern Poland. Revisited. W: S. Kadrow (red.), A Turning of Ages. Im Wandel der Zeiten. Jubilee Book Dedicated to Professor Jan Machnik on His 70th Anniversary. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 101-135.
• Chachlikowski P. 1997. Kamieniarstwo późnoneolitycznych społeczeństw Kujaw. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.
• Cholewa P. 2004. Rola sudeckiego zaplecza surowcowego w kamieniarstwie neolitycznym na Śląsku (= Studia Archeologiczne 34). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Domańska L. 1995. Geneza krzemieniarstwa kultury pucharów lejkowatych na Kujawach. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
• Domańska L., Wąs M. 2009. The site Dąbrowa Biskupia 71 – specialized camp from the Maglemose culture. W: S. McCartan, R. Schulting, G. Warren, P.C. Woodman (red.), Mesolithic Horizons. Papers presented at the Seventh International Conference on the Mesolithic in Europe, Belfast 2005. Oxford: Oxbow Books, 259-266.
• Górski J. 1998. Podstawy taksonomii kultury trzcinieckiej w dorzeczu górnej Wisły. W: A. Kośko J., Czebreszuk (red.), „Trzciniec” – system kulturowy, czy interkulturowy proces? Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 61-74.
• Inizan M. L., Roche H., Tixier J. 1992. Technology of Knapped Stone. Meudon: CREP.
• Józwiak B. 2003. Społeczności subneolitu wschodnioeuropejskiego na Niżu polskim w międzyrzeczu Odry i Wisły. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.
• Kadrow S. 1991. Iwanowice, stanowisko Babia Góra. Cz. 1, Rozwój przestrzenny osady z wczesnego okresu epoki brązu. Kraków: IHKM. PAN. Zakład Archeologii Małopolski.
• Kadrow S. 1995. Gospodarka i społeczeństwo. Wczesny okres epoki brązu w Małopolsce. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
• Kadrow S., Machnik J. 1997. Kultura mierzanowicka. Chronologia, taksonomia i rozwój przestrzenny. Kraków: Prace Komisji Archeologicznej PAN. Oddział w Krakowie.
• Kondracki J. 2002. Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kopacz J., Pelisiak A. 1986. Rejon pracowniano-osadniczy nad rzeką Krztynią, woj. Częstochowa. Sprawozdania Archeologiczne 8, 190-199.
• Kopacz J., Valde-Nowak P. 1987. Episznurowy przykarpacki krąg kulturowy w świetle materiałów kamiennych. Archeologia Polski 32 (1), 55-92.
• Kośko A.1981. Udział południowo-wschodnioeuropejskich wzorców kulturowych w rozwoju Niżowych społeczeństw kultury pucharów lejkowatych: grupa mątewska. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Kozłowski J.K. 1960. Epipaleolit i mezolit stanowisk otwartych (= Prace Archeologiczne 1), 67-98.
• Kozłowski S.K. 1969. Z problematyki polskiego mezolitu. Wybrane zagadnienia z pradziejów dorzecza górnej i środkowej Wisły we wczesnym holocenie. Wiadomości Archeologiczne 34 (1), 70-149.
• Kozłowski S.K. 1989. Mesolithic in Poland. A new approach. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Kruk J., Milisauskas S. 1999. Rozkwit i upadek społeczeństw rolniczych neolitu. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
• Machnik J. 1979. Krąg kulturowy ceramiki sznurowej, W: W. Hensel, T. Wiślański (red.), Prahistoria Ziem Polskich, II. Neolit. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Makarowicz P. 1997. Rola społeczności kultury iwieńskiej w genezie trzcinieckiego kręgu kulturowego (2000–600 BC). Poznań: UAM. Instytut Historii.
• Makarowicz P. 1998. Kujawski nurt trzcinieckiego kręgu kulturowego – podstawy taksonomii, W: A. Kośko J., Czebreszuk (red.), „Trzciniec” - system kulturowy, czy interkulturowy proces? Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 33-60.
• Migal W. 2002. Zamysł technologiczny wióra krzemiennego z Winiar, gm. Dwikozy, W: B. Matraszek, S. Sałaciński (red.), Krzemień świeciechowski w pradziejach: materiały z konferencji w Ryni, 22-24.05.2000. (= Studia nad gospodarką surowcami krzemiennymi w pradziejach 4). Warszawa, 255-265.
• Migal W., Sałaciński S. 1996. Eksperymentalne wytwarzanie siekier czworościennych z krzemienia pasiastego. W: W. Brzeziński, W. Borkowski, W. Migal (red.), Z badań nad wykorzystaniem krzemienia pasiastego (= Studia nad gospodarką surowcami krzemiennymi w pradziejach 3). Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, Zespół do Badań Pradziejowego Górnictwa, 121-139.
• Mikulski P., Włodarczak E., Włodarczak P. 2011. Badania wykopaliskowe na stanowisku 12 w Stanisławicach, gm. Bochnia. W: S. Kadrow (red.), Raport 2005-2006. Warszawa: Narodowy Instytut Dziedzictwa, 379-390.
• Papiernik P. 1990. Z badań rejonu pracowniano-osadniczego nad Krztynią – dorzecze Bagienki. Sprawozdania Archeologiczne 42, 129-140.
• Prinke A., Skoczylas J. 1980. Neolityczne surowce kamienne Polski środkowo-zachodniej. Studium archeologiczno–petrograficzne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Roczkalski B., Włodarczak P. 2002. Materiały z epoki kamienia oraz z wczesnego okresu epoki brązu, odkryte na stanowisku 11 w Krakowie-Kurdwanowie. W: P. Włodarczak (red.), Południowe obejście Krakowa. Materiały z epoki kamienia i wczesnego okresu epoki brązu (= Via Archaeologica Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce). Kraków: Krakowski Zespół do Badań Autostrad, 127-142.
• Sulgostowska Z. 2005. Kontakty społeczności późnopaleolitycznych i mezolitycznych między Odrą, Dźwiną i Górnym Dniestrem: studium dystrybucji wytworów ze skał krzemionkowych. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
• Szydłowski M. 2007. Zabytki kamienne z osady wczesnobrązowej w Bruszczewie, pow. Kościan. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne 49, 93-102.
• Taras H. 1998. Podstawy taksonomii kultury trzcinieckiej w środkowowschodniej Polsce. W: A. Kośko J., Czebreszuk (red.), „Trzciniec” - system kulturowy, czy interkulturowy proces? Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 75-86.
• Valde-Nowak P. 2001. Settlement site of the Corded Ware Culture in Lubiša-Merava, Slovakia. W: J. Machnik (red.), Archaeology and natural background of the Lower Beskid Mountains, Carpathians (= Prace Komisji Prehistorii Karpat – Polska Akademia Umiejętności 2). Kraków: PAU, 69-85.
• Wąs M. 2005. Technologia krzemieniarstwa kultury janisławickiej (= Monografie Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego 3). Łódź: Wydawnictwo Inicjał 3.
• Włodarczak P. 2006a. Chronologia grupy południowo-wschodniej kultury pucharów lejkowatych w świetle dat radiowęglowych. W: J. Libera, K. Tunia (red.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych. Lublin: Standruk, 27-66.
• Włodarczak P. 2006b. Kultura ceramiki sznurowej na Wyżynie Małopolskiej. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
• Włodarczak P., P. Kisiel, A. Krzywda, P. Mikulski 2012. Osada kultury mierzanowickiej. W: P. Włodarczak (red.), Opracowanie wyników badań wykopaliskowych. Targowisko, gm. Kłaj, woj. małopolskie, stanowisko 16 (AUT 145), tom 4. Kraków (Maszynopis w archiwum Krakowskiego Zespołu do Badań Autostrad).
• Zastawny A. 2014. Neolityczne osadnictwo strefy „piaskowej” południowego obrzeżenia doliny Wisły pod Krakowem w świetle badań na stanowisku 13 w Kokotowie, gm. Wieliczka, woj. małopolskie. Raport 9, 11-52.