Stosunki transatlantyckie za prezydenta G. W. Busha

• Authors: Mateusz Lange

Title variants

EN

Transatlantic relations in the times of the president G. W. Bush

Abstracts

PL

Głównym celem niniejszego artykułu jest przybliżenie odbiorcy stanu stosunków transatlantyckich za prezydenta G. W. Busha. Mam tu na myśli przede wszystkim wpływ amerykańskiej głowy państwa na polityczną i ideologiczną współpracę między Stanami Zjednoczonymi a Europą oraz ich wzajemnego kontaktu z międzynarodowym środowiskiem. Stosunki transatlantyckie mają długą historię. W zależności od panującego prezydenta Stanów Zjednoczonych, przybierały różną formę. USA pod rządami George’a H. W. Busha nawiązały formalny amerykańsko-unijny dialog dzięki Deklaracji Transatlantyckiej z 1990 r.. Natomiast politycznej istoty nadała jej dopiero Nowa Agenda Transatlantycka z 1995 r. za rządów administracji Clintona. Tymczasem wydarzenia z 2001 r. dokonały rewolucyjnych zmian w partnerstwie transatlantyckim, których skutki we wzajemnych relacjach odczuwane są po dzień dzisiejszy. Celem tego artykułu jest więc przedstawienie wzajemnych stosunków USA i Europy w trakcie rządów G. W. Busha. Poprzez ten artykuł udzielę również odpowiedzi na następujące pytania: 1. Polityka zagraniczna USA i relacje z Europą przed atakami z 11 września. 2. Atak terrorystyczny i reakcja administracji Busha (Doktryna Busha) – odpowiedź Europy. 3. Kryzys we wzajemnych relacjach – wojna w Afganistanie i Iraku. 4. Nowe wyzwania dla partnerstwa transatlantyckiego.

EN

The main aim of this article is a presentation of transatlantic relations in the times of G. W. Bush. By transatlantic relations I mean above all the influence of American president on political and ideological cooperation between The United States and Europe and their reciprocal contact with international environment. Transatlantic relations have a long history. Depending on the reigning president of The United States they have taken different shapes. Thanks to Transatlantic Declaration from 1990 the USA started a formal American-European Union dialogue under the reign of George H. W. Bush. However, it gained a serious political meaning as late as in 1995 with New Transatlantic Agenda signed in the times of Clinton’s administration. Mean-while, the events of year 2001 contributed to revolutionary changes in transatlantic partnership. Their consequences in reciprocal transatlantic relations have been experienced up to now. Consequently, the aim of this article is a presentation of mutual relations between the USA and Europe during the reign of G. W. Bush. In this work I would like also to describe the following issues: 1. Foreign policy of the USA and relations with Europe before the attacks from September 11. 2. Terroristic attack and the reaction of Bush’s administration (Bush Doctrine) – the Europe’s answer. 3. The crisis in reciprocal transatlantic relations – wars in Afghanistan and Iraq. 4. New challenges for transatlantic partnership.

Keywords

PL

doktryna Busha; wojna z terroryzmem; wojna w Iraku

EN

Bush doctrine; war on terrorism; war in Iraq

• Publisher: Fundacja Pro Scientia Publica
• Journal: Ogrody Nauk i Sztuk
• Year: 2011
• Issue: 1

Dates

published

2011

Contributors

author

Mateusz Lange

References

• Bibliografia
• Bielecki J., Dziesiątka dołącza do ósemki, „Rzeczpospolita”, 06.02.2003.
• Bryła J., Doktryna George’a Busha źródłem rozłamu w stosunkach transatlantyckich, „Przegląd Zachodni” 2005, nr 4.
• Cziomer E., Główne tendencje i problemu wielostronnej współpracy politycznej w nowej Europie, [w:] Parzymies S., Zięba R. (red.), Instytucjonalizacja wielostronnej współpracy międzynarodowej w Europie, Warszawa 2004.
• Daalader I. H., Lindsay J. M., Ameryka bez ograniczeń. Rewolucja Busha w polityce zagranicznej, Warszawa 2005.
• Eggert D., Przewartościowania w stosunkach transatlantyckich w dziedzinie bezpieczeństwa w czasie prezydentury George’a W. Busha, „Stosunki Międzynarodowe” 2004, nr 3-4.
• Foks J., Status prawny członków Al-Qaidy oraz talibów osadzonych w Guantanamo, „Biuletyn” 2002, nr 66.
• Fuentes C., Contra Bush, Warszawa 2005.
• Ikenberry J., America’s Imperial Ambition, „Foreign Affairs” 2002, no. 48.
• Kagan R., Potęga i raj. Ameryka i Europa w nowym porządku świata, Warszawa 2003.
• Kisielewski T., Imperium Americanum. Międzynarodowe uwarunkowania sprawowania hegemonii, Warszawa 2004.
• Kissinger H., Dyplomacja w świecie dżihadu, „Rzeczpospolita” 31.12.2004-02.01.2005.
• Kiwerska J., Osamotnione supermocarstwo w świecie zagrożeń, „Przegląd Zachodni” 2005, nr 1.
• Kiwerska J., Światowe przywództwo USA, „Przegląd Zachodni” 2003, nr 3.
• Koziej S., Między piekłem a rajem. Szare bezpieczeństwo na progu XX wieku, Toruń 2006.
• Krauthammer C., The Unipolar Moment, „Foreign Affairs” Winter 1990/1991, no. 1.
• Kuźniar R., Polityka i siła. Studia strategiczne – zarys problematyki, Warszawa 2005.
• Lasoń M., Interwencja zbrojna w Iraku jako czynnik destabilizujący stosunki międzynarodowe na początku XXI wieku, [w] Stawowy-Kawka I. (red.), Czynniki stabilizacji i destabilizacji w stosunkach międzynarodowych na początku XXI wieku, Kraków 2009.
• Matera P., Matera R., Stany Zjednoczone i Europa. Stosunki polityczne i gospodarcze, Warszawa 2007.
• Matera P., Matera R., Transatlantyckie rozbieżności w dobie wojny z terroryzmem, „Sprawy Międzynarodowe” 2004, nr 1.
• McArdle Kelleher C., Irak - co dalej? Europa i Stany Zjednoczone w XXI wieku, [w:] Kuźniar R., Zachowski Z. (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe czasu przemian, Warszawa 2003.
• Milewski P., Z tarczą strzelniczą na plecach, „Tygodnik Powszechny” grudzień 2001, nr 49.
• Ostant W., Zwalczanie terroryzmu we współczesnym świecie, „Przegląd Zachodni” 2006, nr 4.
• Paszewski T., Stosunki transatlantyckie z perspektywy amerykańskiej, „Sprawy Międzynarodowe” 2004, nr 4.
• Pietraś Z. J., Doktryna Busha a struktura systemu międzynarodowego, „Sprawy Międzynarodowe” 2004, nr 3.
• Saint-Étienne C., Potęga albo śmierć. Europa wobec imperium amerykańskiego, Warszawa 2004.
• Stachura J., Meandry europejskiej polityki USA, „Studia Europejskie” 2004, nr 3.
• Stachura J., Stany Zjednoczone jako supermocarstwo, „Sprawy Międzynarodowe” 2006, nr 4.
• Szymborski W., Doktryna Busha, Bydgoszcz 2004.
• Szymborski W., Irak: casus belli, „Sprawy Międzynarodowe” 2003, nr 2.
• Tanner S., Wojny Bushów. Ojciec i syn jako zwierzchnicy sił zbrojnych, Wrocław 2007.
• Troszyńska M., Polityka zagraniczna Stanów Zjednoczonych w latach 2000-2004, Toruń 2006.
• Turczyński P., Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa UE, Wrocław 2007.
• Zdrada A., Multilateralizm w polityce Stanów Zjednoczonych po 11 września. Rzeczywistość czy mit?, „Polska w Europie” 2002, nr 1.
• Netografia
• Europe must have common instruments to tackle terrorism, Bruksela, 19.09.2001, http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/01/1284&format=HTML&aged=0&langu,age=EN&guiLanguage=en, 12.03.2010.
• Joint Declaration on the Terrorist Attacks on the United States, Bruksela, 14.09.2001, http://www.deljpn.ec.europa.eu/home/news_en_newsobj668.php, 12.03.2010.
• President Bush Addresses the Nation,
• http://georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/releases/2003/03/20030319-17.html, 03.03.2010.
• Project for the New American Century, http://www.newamericancentury.org/aboutpnac.htm, 11.01.2010.

Identifiers

ISSN

2084-1426